Ortaöğretim öğrencilerinin çevresel bilinç düzeyleri ve çevre etiği yaklaşımlarının incelenmesi: Van il merkezi örneği
Investigation of environmental awareness levels and environmental ethics approaches of high school students: Van city center sample
- Tez No: 913074
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ EKBER GÜLERSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim (lise) öğrencilerinin çevresel bilinç düzeyleri ve çevre etiği yaklaşımlarının belirlenmesidir. Çalışma, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeline göre planlanmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen“Kişisel Bilgi Formu”,“Çevre Etiği Yaklaşımları Ölçeği”ve“Çevresel Bilinç Düzeyleri Ölçeği”kullanılarak toplanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde, Çevresel Bilinç Düzeyleri Ölçeği'nin pilot uygulamasının birinci aşamasına (AFA), 3 merkez ilçenin her birinden seçilen ve esas örneklem grubunda yer almayan 3 farklı okulda okuyan 1150 öğrenci, ikinci aşamasına (DFA) 385 öğrenci katılmıştır. Çevre Etiği Yaklaşımları Ölçeği'nin pilot uygulamasının birinci aşamasına (AFA), 1282 öğrenci, ikinci aşamasına (DFA), 391 öğrenci katılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 3 faktörlü ve Cronbach alpha güvenirliği .81 olan Çevresel Bilinç Düzeyleri Ölçeği ile tek boyutlu ve Cronbach alpha güvenirliği .93 olan Çevre Etiği Yaklaşımları ölçekleri elde edilmiştir. Geliştirilen ölçekler, Van ilinin İpekyolu, Edremit ve Tuşba merkez ilçelerinde 2023-2024 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 9., 10., 11. ve 12. sınıf ortaöğretim öğrencilerinin (evren), çevresel bilinç düzeyleri ve çevre etiği yaklaşımlarının belirlenmesinde kullanılmıştır. Araştırmanın esas örneklemini, olasılıklı olmayan (amaca yönelik) örneklem çeşitlerinden, maksimum çeşitlilik (heterojen) örnekleme yöntemiyle evrenden seçilen 4 farklı türden 12 devlet okulunda eğitim-öğretim gören 2254 öğrenci (1046 kız,1208 erkek) oluşturmuştur. Verilerin analizinde SPSS ve LISREL programları kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda lise öğrencilerinin genel çerçevede çevresel bilinç düzeylerinin ve çevre etiği yaklaşımlarının yüksek düzeyde olduğu, çevresel bilinç düzeyleri ve çevre etiği yaklaşımları arasında karşılıklı yüksek düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre her iki ölçekten yüksek puanlar aldığı ortaya çıkmıştır. Çalışmamızda, geliştirilen“Çevre Etiği Yaklaşımları Ölçeği”ve“Çevresel Bilinç Düzeyleri Ölçeği”nin Türkiye'de farklı illerde ve aynı ya da farklı tür okullarda okuyan lise öğrencilerine uygulanmasıyla çevresel bilinç düzeyleri ve çevre etiği yaklaşımları çerçevesinde çevre eğitiminin müfredat açısından yeniden değerlendirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the environmental awareness levels and environmental ethics approaches of high school students. The study was planned according to the relational survey model, one of the quantitative research methods. The data were collected using the“Personal Information Form”,“Environmental Ethics Approaches Scale”and“Environmental Awareness Levels Scale”developed by the researcher. In the scale development process, 1150 students studying in 3 different schools selected from each of the 3 central districts and not included in the main sample group participated in the first stage (EFA) and 385 students participated in the second stage (CFA) of the pilot application of the Environmental Awareness Levels Scale. In the first phase (EFA) of the pilot application of the Environmental Ethics Approaches Scale, 1282 students participated, and in the second phase (CFA), 391 students participated. As a result of the analyses, a 3-factor and Cronbach's alpha reliability of .81 for the Environmental Awareness Levels Scale and a single-dimensional scale with a Cronbach's alpha reliability of .93 for the Environmental Ethics Approaches scale were obtained. The developed scales were used to determine the environmental awareness levels and environmental ethics approaches of high school students (population) attending 9th, 10th, 11th, and 12th grades in the districts of İpekyolu, Edremit, and Tuşba in the Van province during the 2023-2024 academic year. The main sample of the research consisted of 2254 students (1046 female, 1208 male) studying in 12 state schools of 4 different types selected from the population using non-probabilistic (purposeful) sampling methods, specifically maximum diversity (heterogeneous) sampling. The data analysis was conducted using SPSS and LISREL programs. The results of the study revealed that high school students generally have a high level of environmental awareness and environmental ethics approaches. There was found to be a mutually high level of positive and significant correlation between environmental awareness levels and environmental ethics approaches. Additionally, female students scored higher on both scales compared to male students. It is believed that in our study, the application of the developed“Environmental Ethics Approaches Scale”and“Environmental Awareness Levels Scale”to high school students in different cities and in the same or different types of schools in Turkey will contribute to the reevaluation of environmental education in terms of curriculum within the framework of environmental awareness and environmental ethics approaches.
Benzer Tezler
- Farklı başarı düzeylerindeki okullarda 9 ve 12. sınıf öğrencilerinin ekosisteme ilişkin öğrenme düzeyleri ve sürdürülebilir çevre bilinci ile ilişkisi
The relationship between the sustainable environmental awareness levels and learning levels of 9th and 12th grade students at school of different achievement levels
İPEK DERMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY SENEMOĞLU
- Ortaöğretim öğrencilerinin çevre bilinci ve çevreye yönelik davranışlarının değerlendirilmesi (Çanakkale örneği)
Evaluation of environmental awareness and environmental attitudes of secondary education students (Çanakkale case study)
BERKAN SARISÜLÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRİ ÇAMURCU
- Özel okullarda ve devlet okullarında öğrenim gören öğrencilerin çevre eğitimi düzeylerinin karşılaştırılması
Comparing environmental education level of private and public school students
GÜLŞAH AŞILIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET YILMAZ
- Eğitim ve fen fakültesi öğrencilerinin korozyon - çevre ilişkileri kavramalarını algılamalarının çevre bilinci üzerine etkileri
The effects of the perceptions of the students at faculties of education and science towards conceiving corrosion – environment relationships on their environmental consciousness
VOLKAN BİLİR
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiKimya Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. MEHMET LEVENT AKSU
- Lise çağındaki öğrencilerin çevre bilimine ait bilgi düzeyi
Knowledge level of environmental science of secondary school students
MÜGE KAHYAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Çevre MühendisliğiEge ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FETHİ DOĞAN