Palyatif bakım kliniği'nde yatmakta olan ve aile sağlığı merkezi'ne başvuran 65 yaş ve üzeri hastaların 65 yaş ve üzeri bireylere önerilen aşılara karşı tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of the attitudes of patients 65 years of age or older who are staying in the palliative care clinic and applying to the family health center towards vaccines recommended for individuals 65 age and older
- Tez No: 913214
- Danışmanlar: PROF. DR. KENAN TAŞTAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Amaç Çalışmamızda Erzurum ilinde Palyatif bakım kliniğinde yatmakta olan ve eğitim ASM'ye başvuran 65 yaş ve üzeri hastaların, kendilerine önerilen pnömokok, tetanoz, influenza ve covid-19 aşılarına karşı tutumlarının ve farkındalıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem Çalışmamız Erzurum Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesi ve Erzurum Şehir Hastanesi Palyatif Bakım Kliniği'nde yatmakta olan ve Erzurum Aziziye Saltuklu ASM'ye başvuran 65 yaş ve üzeri hastalarda yapılan kesitsel ve tanımlayıcı bir çalışmadır. Katılımcılara yaş, cinsiyet, meslek, medeni durum, sosyal güvence, öğrenim ve gelir durumu, bakımını kimin üstlendiği, Palyatif Bakım Kliniği'ne yatırılma nedenleri, kronik hastalıkları ve kullandığı ilaçları sorgulayan anket uygulandı. 65 yaş ve sonrasında pnömokok, tetanoz, influenza ve COVİD-19 aşısı yaptırıp yaptırmadıkları soruldu. Aşıyı yaptıranların neden yaptırdıkları, aşıyı yaptırmayanların ise neden yaptırmadıklarının sebepleri sorgulandı. Katılımcıların hangi aşılara karşı tereddüt ettiği ve hangi aşıları reddettiği sorgulandı. Son olarak da katılımcılara aşı tereddütü ölçeği uygulandı. Tüm veriler araştırmacı tarafından katılımcılarla yüz yüze görüşülerek kaydedildi. Bulgular Bu araştırmada, palyatif bakım kliniğinde yatan ve aile sağlığı merkezine başvuran 65 yaş ve üzeri bireylerin, kendilerine önerilen tetanoz, pnömokok, influenza ve COVID-19 aşılarına yönelik tutumları değerlendirilmiştir. Çalışmada palyatif bakım grubunun yaş ortalaması 73.8±8 yıl, ASM grubunun yaş ortalaması ise 71.9±6 yıl olarak bulunmuştur. Palyatif bakım ve ASM gruplarında lise ve üzeri eğitim düzeyi sırasıyla %8 ve %16, okuryazar olmayanların oranı ise %36 ve %20 olarak saptanmıştır. Aşı yaptırma oranları incelendiğinde; tetanoz aşısı palyatif bakım grubunda %44, ASM grubunda %48; influenza aşısı sırasıyla %26 ve %62; pnömokok aşısı %38 ve %54 oranında uygulanmıştır. Çalışmaya katılanların en yüksek oranda yaptırdıkları aşı %67 oranla COVID-19 aşısı olmuştur. Katılımcıların %53'ü tetanoz ve pnömokok aşılarını, %50'si influenza aşısını ve %63'ü COVID-19 aşısını gerekli bulmaktadır. Aşı yaptırmanın en yaygın nedeni, doktor tavsiyesi olarak öne çıkmış; özellikle palyatif bakım grubunda aşı kararlarında doktor önerisinin etkili olduğu görülmüştür. Aşı yaptırmama nedenleri değerlendirildiğinde, tetanoz ve pnömokok aşılarında“hastalığı etrafımda görmediğim için gerek duymuyorum”yanıtı öne çıkarken, influenza ve COVID-19 aşılarında“hastalıktan korumadığı”gerekçesi belirtilmiştir. Aşıya karşı olumsuz tutum sergileyenlerin en yaygın gerekçesi ise“aşının güvenliğine dair endişeler”olarak saptanmıştır. Ayrıca, eğitim düzeyi arttıkça güvenilir bilgiye erişim eksikliği ve medyada yayılan olumsuz haberlerin tereddüt ve reddetme eğiliminde etkili olduğu görülmüştür. Aşı Tereddütü Ölçeği puan ortalamaları incelendiğinde, palyatif bakım grubunda 33.5±5.6, ASM grubunda ise 33.2±5.1 olarak bulunmuştur. Daha önce aşı yaptırmış bireylerin, aşı olmayanlara göre güven alt boyut puanlarının anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Çalışmanın bulguları, 65 yaş ve üzeri bireylerin aşılama süreçlerinde doktor tavsiyesinin önemini, güvenilir bilgiye erişim ihtiyacını ve özellikle bilgi eksikliğinin azaltılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Sonuç Her iki grupta da aşılar hakkında bilgi eksikliğinin yaygın olduğu ve güvenlik ile etkililik endişelerinin öne çıktığı görülmektedir. Aşı yaptırma kararı üzerinde en büyük etkiyi doktor tavsiyesinin oluşturduğu belirlenmiş; bununla birlikte, aşılara karşı tereddüt veya red tutumlarında katılımcıların hastalıkları yeterince ciddi görmemesi veya aşının koruyuculuğuna inanmaması gibi nedenlerin etkili olduğu görülmüştür. Palyatif bakım grubunda, özellikle pnömokok ve tetanoz aşılarında“hastalığı etrafımda görmediğim için gerek duymuyorum”ve“aşıların yararları hakkında bilgim yok”gibi gerekçeler sıkça dile getirilmiştir. ASM grubunda ise influenza ve COVID-19 aşılarında koruyuculuğuna yönelik şüphelerin daha fazla olduğu gözlemlenmiştir. Eğitim düzeyi düşük olan bireylerde aşı tereddütü ve bilgi eksikliği daha yaygın bulunmuş, okuryazar olmayan grupta tereddüt oranının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, hem palyatif bakım hem de ASM gruplarında aşı yaptırmayı teşvik etmek için bilgi eksikliğini gidermeye yönelik eğitim kampanyaları, sağlık personelinin bilgilendirici ve güven artırıcı konuşmaları, medya okuryazarlığı stratejilerinin geliştirilmesi önerilmektedir. Aşıların yarar ve olası yan etkileri hakkında görsel ve yazılı materyallerle desteklenen bilgilendirme faaliyetleri düzenlenmeli; özellikle düşük eğitim seviyesine sahip bireyler için anlaşılır dilde içerikler sağlanmalıdır. Sağlık kurumlarında aşılamayı kolaylaştırıcı hizmetler sunulması ve güvenilir bilgiye erişimin artırılması da öneriler arasındadır.
Özet (Çeviri)
Objective This study aims to determine the attitudes and awareness of individuals aged 65 and older who are hospitalized in the Palliative Care Clinic in Erzurum and who have applied to the Family Health Center regarding the recommended pneumococcal, tetanus, influenza, and COVID-19 vaccines. Materials and Methods This is a cross-sectional and descriptive study conducted with patients aged 65 and older who are hospitalized in the Palliative Care Clinic of Erzurum Atatürk University Research Hospital and Erzurum City Hospital, and who have applied to the Erzurum Aziziye Saltuklu Family Health Center. Participants were surveyed using a questionnaire that inquired about their age, gender, occupation, marital status, social security, education and income levels, who provides their care, reasons for hospitalization in the Palliative Care Clinic, chronic illnesses, and medications used. They were asked whether they received the pneumococcal, tetanus, influenza, and COVID-19 vaccines after the age of 65. Reasons for receiving the vaccines were collected from those who had been vaccinated, while those who did not receive the vaccines were questioned about their reasons for not getting vaccinated. Participants were also asked about their hesitance towards specific vaccines and which vaccines they rejected. Finally, the Vaccine Hesitancy Scale was applied to the participants. All data were recorded through face-to-face interviews conducted by the researcher. Results This research evaluates the attitudes of individuals aged 65 and older, who are hospitalized in the Palliative Care Clinic and those who apply to the Family Health Center, toward the recommended tetanus, pneumococcal, influenza, and COVID-19 vaccines. The average age of the participants in the palliative care group was found to be 73.8±8 years, while the average age in the Family Health Center group was 71.9±6 years. In the palliative care and Family Health Center groups, the rates of individuals with a high school education or above were 8% and 16%, respectively, while the rates of illiterate individuals were found to be 36% and 20%. When examining vaccination rates, it was found that the tetanus vaccine was administered to 44% of the palliative care group and 48% of the Family Health Center group; the influenza vaccine was administered to 26% and 62%, respectively; and the pneumococcal vaccine was administered to 38% and 54%. The highest vaccination rate among participants was for the COVID-19 vaccine, at 67%. Among the participants, 53% considered the tetanus and pneumococcal vaccines necessary, 50% considered the influenza vaccine necessary, and 63% considered the COVID-19 vaccine necessary. The most common reason for getting vaccinated was reported as a doctor's recommendation, particularly noted to be effective in the palliative care group. When examining the reasons for not getting vaccinated, the response“I don't feel the need because I don't see the disease around me”was predominant for the tetanus and pneumococcal vaccines, while for the influenza and COVID-19 vaccines, the justification was that they“do not provide protection from the disease.”The most common reason for negative attitudes towards vaccination was found to be“concerns about vaccine safety.”Additionally, as the level of education increased, it was observed that the lack of access to reliable information and negative news in the media were influential in feelings of hesitation and refusal. The average scores on the Vaccine Hesitancy Scale were found to be 33.5±5.6 for the palliative care group and 33.2±5.1 for the Family Health Center group. It was observed that individuals who had previously been vaccinated had significantly higher scores in the safety sub-dimension compared to those who had not been vaccinated. The findings of the study highlight the importance of doctor recommendations in the vaccination processes for individuals aged 65 and older, the need for access to reliable information, and particularly the necessity of reducing information deficiencies. Conclusion In both groups, there is a widespread lack of information about vaccines, and concerns regarding safety and efficacy are prominent. It has been determined that the most significant influence on the decision to get vaccinated is the recommendation of a doctor; however, it has also been observed that participants' perceptions of the seriousness of diseases and their disbelief in the protective effects of vaccines contribute to hesitancy or refusal. In the palliative care group, justifications such as“I don't feel the need because I don't see the disease around me”and“I have no information about the benefits of vaccines”were frequently expressed, particularly regarding the pneumococcal and tetanus vaccines. In the Family Health Center group, greater skepticism was observed regarding the protective effects of the influenza and COVID-19 vaccines. Individuals with lower education levels showed a higher prevalence of vaccine hesitancy and lack of information, with a notably high rate of hesitancy among the illiterate group. As a result, it is recommended that educational campaigns be implemented to address the lack of information, that healthcare personnel engage in informative and trust-building discussions, and that media literacy strategies be developed to promote vaccination in both the palliative care and Family Health Center groups. Informational activities supported by visual and written materials about the benefits and potential side effects of vaccines should be organized, with accessible content provided especially for individuals with lower education levels. Additionally, it is recommended that healthcare institutions offer services to facilitate vaccination and enhance access to reliable information.
Benzer Tezler
- Palyatif bakım hastalarında watson insan bakım modeli temeline dayalı hemşirelik bakımının semptom yönetimine etkisi
The effect of watson human care model based nursing care on symptom management in palliative care patients
OKAN ARTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hemşirelikİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA AKIN
- Palyatif bakım hastalarında göz bandı ve kulak tıkacı uygulamasının uyku kalitesi, anksiyete ve konfor düzeyine etkisi
The effect of eye mask and earplug application in palliative care patients on sleep quality, anxiety and comfort level
GURBET FIRAT IŞILAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikKafkas ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU BAYRAKTAR
- Palyatif bakım hastalarında bası ülserlerinin klinik analizi
Clinical analysis of pressure ulcers in palliative care patients
KIYMET KET
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiHarran ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURSUN ÇADIRCI
- Opioid kullanan kanser hastalarında konstipasyonun konfor düzeyine etkisi
The effect of constipation on comfort level in cancer patients using opioids
KEZBAN DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikEge Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN YILDIRIM
- İnmeli hastalara bakım veren bireylerin kişilik özelliklerinin bakım verme yükü ve tükenmişlik düzeylerine etkisi
The effect of personality characteristics of caregivers of stroke patients on caregiving burden and burnout levels
ÖZGE BAŞTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk SağlığıBursa Uludağ ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSEL ÖZDEMİR