Tasavvuf ve ekoloji: Sufilerin çevre algısı
Sufism and ecology: The Sufis'perception of the environment
- Tez No: 916417
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖNCEL DEMİRDAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
Günümüzde insanlığın karşılaştığı en önemli sorunlardan biri hiç şüphesiz ekolojik problemlerdir. İnsanoğlu tarihsel akış içinde her zaman uyum içinde yaşadığı tabiatla, sanayi devrimi sonrasında tabiri caizse bir üstünlük savaşına girip onun üzerinde hüküm kurmaya çalışmıştır. Endüstrileşme ve teknolojik gelişmelerin de etkisiyle kendisini olduğundan daha güçlü hisseden insanoğlu, tabiatla karşılıklı etkileşim hâlinde yaşamak yerine, tabiatı sömürülebilir bir kaynak olarak görmeyi tercih etmiştir. Bu bakış açısı ne yazık ki tabiatın aleyhine olmuş ve tükenebilir kaynaklarda sıkıntı baş göstermeye başlamıştır. Sanayileşmenin yoğun olduğu bölgelerde artan şehirleşme ve beraberindeki nüfus artışı tüketimin artmasına sebep olmuştur. Tüketimle paralel israfın da artması bu artışın aşırı boyutlara çıkmasına sebebiyet vermiştir. Tüketim talebini karşılayabilmek için oluşturulan üretim tesisleri hava kirliliğine, yoğun tüketim sonrası oluşan atık problemi de hava ve toprak kirliliğine zemin hazırlamıştır. Bu şekilde insan kademe kademe tabiata zarar vermeye başlamıştır. Bunu zarar vermek gayesiyle değil fakat nefsine yenilip sonuçlarını düşünmeden tabiatı sömürmeye başladığı için yapmıştır. Tabiatta ki kaynakların tükenebilir olduğunu göz ardı etmiştir. Su gibi hayat için elzem kaynakların bile bir gün tükenebileceğini düşünmemiştir. Ekoloji bütün bu yanlış uygulamaların neticesinde tabiat ile insan arasındaki etkileşimi incelemek için ortaya çıkan bir bilim dalıdır. Ekoloji insan ve tabiat arasındaki ahengin bozulmaması, korunması gerektiğini maddi bir yaklaşımla değerlendirirken tasavvuf manevi bir bakış açısıyla yaklaşmaktadır. Mutasavvıflar insanoğlu ve tabiat arasında ki müthiş ahengin Allah'ın varlığının bir delili olduğunu, tabiatın cansız bir maddeyi değil sonsuz bir manayı temsil ettiğini 235 savunmuşlardır. Kâinatta ki her zerre canlıdır ve kendi hâl diliyle Allah'ı zikretmektedir. İnsanda bir saniye bile gaflete kapılmadan bu büyük nizamın bir parçası olduğunu hatırlamalı, o da her an zikre devam etmelidir. Allah, Kur'an-ı Kerim'de kâinatın nasıl benzersiz ve mükemmel bir şekilde yaratıldığını ve kâinattaki düzenin ne kadar önemli olduğunu birçok ayette vurgulamıştır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ise bu dünyayı ihtiyaçlar karşısında nasıl örnek bir biçimde yararlanabileceğini uygulamalarıyla göstermiştir. Peygamber efendimiz (s.a.v.) de insanın kullanımına sunulan bu âlemden nasıl örnek bir şekilde ihtiyaç dâhilinde istifade edilebileceğini uygulamalarıyla göstermiştir. Peygamber efendimizin (s.a.v.) en güzel şekilde örneklendirdiği kul olma bilincini hayat gayesi yapan mutasavvıflarda israftan uzak, tabiattan ihtiyaç doğrultusunda istifade edip ona muamelede kusur etmeden yaşamağa çalışmaktadırlar. Tabiatı yaradılış mucizesinin sergilendiği bir tablo gibi görüp, o tabloyu yapana bir kez daha hayran olmaktadırlar. Günümüzde yaşayan pek çok düşünüre göre çevre sorunlarının temelinde manevi bir eksiklik vardır, dolayısıyla ekolojik krizin temelindeki manevi dinamiklerin farkına varılması ve üstesinden gelinmesi gerekmektedir. Küresel çevre krizinin temel sebebi manevi bir krizden kaynaklanmaktadır. Bu krizi aşmada mutasavvıfların uygulamaları örnek teşkil edecek niteliktedir.
Özet (Çeviri)
One of the most important problems faced by humanity today is undoubtedly ecological problems. After the industrial revolution, human beings, so to speak, entered into a war of supremacy with nature, with which they have always lived in a harmony throughout history, and tried to dominate it. Human beings, who feel more powerful than they are with the influence of indurtialization and technological developments, have preferred to see nature as an exploitable resource instead of living in mutual interaction with nature. Unfortuanately, this perspective was against nature and problems began to arise in exhaustible resources. Increasing urbanization and accompanying population growthin regions where industrialization is intense have led to an increase in consumption. The increase in waste parallel to consumption has caused this increase to reach extreme levels. Production facilities established to meet consumption demand have paved the way for air pollution, and the waste problem that occurs after intense consumption paved for air and soil pollution. In this way, humans gradually began to harm nature. He did this not to cause harm, but because he succumbed to his ego and started exploiting nature without thinking about the consequences. He ignored that the resources in nature are exhaustible. He did not think that even resources essential for life, such as water, could one day be exhausted. Ecology is a brach of science that emerged as a result of all these wrong practices to examine the interaction between nature and humans. While ecology evaluates with a material approach that the harmony between humans and nature should not be diturbed and protected, sufism approaches it from a spiritual perspective. 237 Sufis have argued that the wonderful harmony between human beings and nature is evidence of the existence of Allah, and that nature represents an eternal meaning,not an inanimate substance. Every particle in the universe is alive and remembers Allah in its own language. A person should remember that he is a part of this great order, without being heedless even for a second, and he should continue to remember it at all times. Allah has emphasized in many verses in the Holy Quran how unique and perfect the universe was created and how important the order is between all beings in the universe. Our Prophet is also showed with his practices how to benefit from this World, which is available to human use, in an exemplary way. Sufis who maket he consciousness of being a sevant, exemplified in the best way by our Prophet, their aim in life, try to live away from waste, benefiting from nature as neeeded and without making any mistakes in treating it. They see nature as painting displaying the miracle of creation and once again admire the creator of that painting. According to many thinkers living today, there is a spiritual deficiency at the root of environmental problems, therefore the spiritual dynamics underlying the ecological crisis need to be recognized and overcome. The root cause of the global environmental crisis stems from a spiritual crisis. The practices of Sufis in overcoming this crisis are exemplary.
Benzer Tezler
- Şemseddin Sivâsî'nin eserleri bağlamında çevre bilinci
Environmental consciousness within the contextof Semseddin Sivasi's works
ŞEYMA UNAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR ÖZKÖSE
- Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin Mesnevî-i Ma'nevî adlı eserinde çevre bilinci
Environmental awareness in Masnavi-ye-Ma'navi of Mawlana Jalal al-Din al-Rumi
NURHAYAT ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER YILMAZ
- Spinoza'nın doğa anlayışı ve çağdaş ekolojik yaklaşımlara etkisi
Spinoza's conception of nature and its influence on contemporary ecological approaches
TUĞÇE ESER
Doktora
Türkçe
2025
FelsefeAydın Adnan Menderes ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ KILIÇ
- Çavkanıya çanda jînwarparêzî ya Barzan
Barzan çevreci kültürünün kaynağı
FAKHIR ALI ARIF ARIF
Yüksek Lisans
Kürtçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)Mardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAFİK SULAIMAN
- Biyopolitika kavramı üzerinden salgın hastalıklar ve mimarlık ilişkisinin okunması
Examining the relationship between epidemic diseases and architecture through the concept of biopolitics
ECEM ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDEM CEYLAN