Ebeveynlerden algılanan çocuk yetiştirme stillerinden psikolojik belirtiler ve somatizasyona giden yolda benlik kurguları, aleksitimi ve ruhsal hastalıklara yönelik tutumların etkisi
The Effect of self-construals, alexithymia and attitudes towards mental illnesses on the path to psychological symptoms and somatization from perceived child rearing styles of parents
- Tez No: 916518
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Mevcut çalışma ölçek uyarlama çalışması ve nicel araştırma bölümlerinden oluşmaktadır. Psikolojik bozukluklara yönelik tutumların ölçülmesi amacıyla dünya genelinde kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan The Community Attitudes of Mentall Illness ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışmasının yürütülmesi için Türkiye'nin farklı illerinde yaşayan 18-62 yaş arası 320 kişiye ulaşılmıştır. Yürütülen geçerlik güvenirlik çalışması sonucunda ölçeğin orijinal faktör yapısının korunduğu 38 maddelik bir versiyonunun Türk yetişkin örneklemi için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir. Nicel araştırma aşamasında, kişilerin organik bir neden olmaksızın gösterdiği bedensel belirtilerinin ortaya çıkmasında etkili olan kültürel ve bireysel faktörlerin etkisini incelemek amacıyla bir yol analizi test edilmiş, ardından da psikolojik belirti düzeyiyle ilgili olan çeşitli faktörleri incelemek amacıyla kümeleme analizi yürütülmüştür. Tüm bu analizler için 410 kişiye ulaşılmış, veriler Kişisel Bilgi Formu, Çocuk Yetiştirme Stilleri Ölçeği, Dengeli Bütünleşme Ayrışma Ölçeği, Toronto Aleksitimi Ölçeği, Toplumun Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumları Ölçeği, Bedensel Duyumları Abartma Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri ile toplanmıştır. Yol analizi sonuçları, kişilerin ebeveynlerini kabul edici ve sıcak algılama düzeyleri arttıkça ilişki yönelimlerinin yükseldiğini, buna karşın ebeveynlerini baskıcı ve kontrolcü algılama düzeyleri arttıkça ilişki yönelimlerinin azaldığını göstermektedir. Aynı zamanda kişilerin ilişki yönelimlerinin ve kendileşme yönelimlerinin yüksek olmasının, aleksitimi düzeylerini düşürdüğü ve aleksitimi düzeyleri düşük olan kişilerin de bedensel belirtilerini abartma ve bedensel belirti ortaya çıkarma düzeylerinin daha az olduğu belirlenmiştir. Kümeleme analizi sonuçları incelendiğinde ise, psikolojik belirti düzeyleri en yüksek olan grubun, ilişki yönelimleri, ebeveynlerini ilgili ve sıcak algılama düzeyleri en düşük grup 158 olduğu, buna karşın ebeveynlerini baskıcı ve kontrolcü algılama, bedensel belirtilerini abartma, aleksitimi düzeyleri en yüksek grup olduğu görülmüştür. Bu kişilerin ruhsal hastalıklara yönelik olumsuz tutumları, ebeveynlerini baskıcı ve kontrol edici algılama düzeyleri ve kendileşme yönelimlerinin belirgin olarak farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Mevcut çalışmanın kültürel düzeydeki değişkenlerin bireysel değişkenler üzerindeki etkilerine giden yolda etkili olan faktörleri bütüncül olarak açıklamaya yönelik bulgularının, gelecek çalışmalar için bir basamak oluşturduğu ve mevcut kuramsal birikime görgül kanıtlar sunduğu düşünülmektedir. Buna karşın yaş aralığı dar olan katılımcıların olmasının ve eğitim düzeyleri açısından benzer gruplardan veri toplanmasının yarattığı kısıtılılıklardan arınık olması için gelecek çalışmaların daha geniş yaş aralıklarıyla ve eğitim düzeyleri değişen bir örneklemle yürütülmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The current study consists of a scale adaptation study and quantitative research sections. The validity and reliability study of the Community Attitudes of Mentall Illness scale, which is widely accepted and used worldwide to measure attitudes towards mental illnesses, was conducted. The research sample consists of 320 people between the ages of 18- 62 living in different provinces of Turkey. As a result of the validity and reliability study, it was determined that a 38-item version of the scale, in which the original factor structure was preserved, was a valid and reliable measurement tool for the Turkish adult sample. In the quantitative research phase, a path analysis was tested to examine the effects of cultural and individual factors that are effective in the emergence of physical symptoms that individuals exhibit without an organic cause. Then, a cluster analysis was conducted to examine various factors related to the psychological symptom level of individuals. For all these analyses, 410 individuals were reached and data were collected with the Personal Information Form, Child Rearing Styles Scale, Balanced Integration Differantiation Scale, Toronto Alexithymia Scale, The Community Attitudes Towards Mentall Illness Scale, Somatic Sensation Exaggeration Scale and Brief Symptom Inventory. Path analysis results show that as individuals' levels of perceiving their parents as accepting and warm increase, their relationship orientation increases, whereas as their levels of perceiving their parents as oppressive and controlling increase, their relationship orientation decreases. It was also determined that individuals' high relationship orientation and differentiation orientation decreases their alexithymia levels and that individuals with low alexithymia levels exaggerate their physical symptoms and exhibit less physical symptoms. When the cluster analysis results were examined, it was seen that the group with the highest psychological symptom levels had the lowest relationship orientations, the lowest 160 levels of perceiving their parents as caring and warm, while the group with the highest levels of perceiving their parents as oppressive and controlling, exaggerating their physical symptoms, and alexithymia. It was determined that the negative attitudes of these individuals towards mental illnesses, the levels of perceiving their parents as oppressive and controlling, and their introversion orientations did not differ significantly. It is thought that the findings of the present study, which aim to explain the factors that are effective on the way to the effects of cultural level variables on individual variables, constitute a step for future studies and provide empirical evidence to the existing theoretical knowledge. On the other hand, it is recommended that future studies be conducted with a wider age range and a sample with varying levels of education in order to be free from the limitations created by having participants with narrow age ranges and collecting data from groups with similar levels of education.
Benzer Tezler
- Ergenlikte reaktif-proaktif saldırganlık, empati ve çocuk yetiştirme stilleri
The relationships between reactive–proactive aggression, empathy and parenting styles in adolescence
GAMZE ER
- Üniversite öğrencilerinin ebeveynlik stillerini algılayışları ve bu algının ebeveyn-çocuk değer benzerliğine etkisi
University students' perception of parenting styles and the effect of this perception on parent-child values similarity
MERAL AKARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİM CESUR
- Girişimci kadınların kişilik özellikleri ve yetiştirilme stilleri üzerine bir değerlendirme
Women entrepreneurs' personality characteristics and their families' parenting styles profile
ANIL BOZ
- Kişilerarası ilişkilerdeki manipülasyonun çocukluk çağı travmaları, kendilik nesnesi ihtiyaçları ve karanlık üçlü kişilik özellikleri bağlamında incelenmesi
Examination of manipulation in the interpersonal relationships within the context of childhood traumas, selfobject needs and dark triad personality traits
BURCU TEKİNER
- Üniversite son sınıf öğrencilerinde mükemmeliyetçilik, narsistik rekabet ve algılanan ebeveyn tutumlarının sürekli kaygıyla ilişkisi
The relationship between perfectionism, narcissistic rivalry and perceived parental attitudes in university senior students
MERVE ŞİŞMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiMarmara ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİRAY AKYUNUS