Erken dönem uyum bozucu şemalarla beden algısı ilişkisinde benlik saygısının aracı rolü
The mediating role of self-esteem in the relationship between early maladaptive schemas and body image
- Tez No: 916941
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BURAK EMRE GÜRSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Erken Dönem Uyum Bozucu Şemalar, Beden algısı, Benlik saygısı, Düşük Benlik Saygısı, Yüksek Benlik Saygısı, Early Maladaptive Schemas, Body Image, Self-esteem, Low Self-Esteem, High Self-Esteem
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Altınbaş Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu araştırmanın amacı, erken dönem uyum bozucu şemalar ile beden algısı arasındaki ilişkide benlik saygısının aracı rolünü incelemektir. Araştırmaya, bilgilendirilmiş onam formu ile katılımcıların onayı alınmış, 18-64 yaş aralığında 309 kadın ve 46 erkek olmak üzere toplam 355 kişi katılmıştır.Veri toplama sürecinde Demografik Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği Kısa Form (YŞÖ – KF3), Beden Algısı Ölçeği ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği kullanılmıştır. Analiz sürecine geçmeden önce, uç değerler ve normallik varsayımlarına ilişkin testler yapılmıştır. Skewness (çarpıklık) ve Kurtosis (basıklık) değerleri, verilerin normal dağıldığını ve parametrik analizlerin yapılabilmesine uygun olduğunugöstermiştir. Araştırmanın analizinde bağımsız örneklem t-testi, Pearson Korelasyon Katsayısı ve Hayes'in bootstrap tekniği kullanılmıştır. Aracılık modelinde, bağımsızdeğişken olarak erken dönem uyum bozucu şemalar, aracı değişken olarak benlik saygısı ve bağımlı değişken olarak beden algısı yer almıştır. Young Şema Ölçeği'nin tüm alt boyutlarının beden algısı üzerindeki etkisini incelemek amacıyla standart çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda, özellikle duygusal yoksunluk, başarısızlık, onay arayıcılık ve iç içe geçme/bağımlılık şemalarının beden algısı ile ilişkili olduğu ve bu ilişkide benlik saygısının aracı bir rol oynadığı bulunmuştur.Elde edilen sonuçlar, erken dönem uyum bozucu şemaların alt boyutları ile beden algısı arasında kısmen negatif yönlü bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Erken dönem uyum bozucu şemalar ile benlik saygısı arasında ise pozitif ve negatif yönlü orta düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca, benlik saygısı ile beden algısı arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Verilerin analizi SPSS 26 ve JAMOVI 2.3.28 programları kullanılarak gerçekleştirilmiştir.Bu bulgular, literatürdeki ilgili çalışmalarla birlikte tartışılmış ve araştırmanın sonuçları, erken dönem uyum bozucu şemaların beden algısı üzerindeki etkisinin, benlik saygısı aracılığıyla kısmen açıklandığını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the mediating role of self-esteem in the relationship between early maladaptive schemas and body image. A total of 355 participants, including 309 women and 46 men aged between 18 and 64, participated in the study with informed consent obtained through a consent form. Data collection tools included the Demographic Information Form, Young Schema Questionnaire Short Form (YSQ-SF3), Body Image Scale, and Rosenberg Self-Esteem Scale. Before proceeding to the analysis phase, outlier and normality assumptions were tested. The Skewness and Kurtosis values indicated that the data followed a normal distribution and were suitable for parametric analyses. The data were analyzed using an independent samples t-test, Pearson Correlation Coefficient, and Hayes' bootstrap technique. In the mediation model, early maladaptive schemas were included as the independent variable, self-esteem as the mediating variable, and body image as the dependent variable. Standard multiple regression analysis was conducted to examine the effects of all subdimensions of the Young Schema Questionnaire on body image. The analysis revealed that the emotional deprivation, failure, approval-seeking, and enmeshment/dependence schemas were significantly related to body image, with self-esteem playing a mediating role in these relationships.The results indicated a partially negative relationship between the subdimensions of early maladaptive schemas and body image. Additionally, moderate positive and negative correlations were found between early maladaptive schemas and self-esteem. The relationship between self-esteem and body image was found to be moderately positive. The data were analyzed using SPSS 26 and JAMOVI 2.3.28 software. These findings were discussed in light of relevant literature, and the results demonstrated that the effect of early maladaptive schemas on body image was partially explained by the mediating role of self-esteem.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyum bozucu şemaların ilişki bağımlılığı ve aldatma eğilimi ile ilişkisi
The relationship of early maladaptive schemes with relationship addiction and the tendency to infidelity
ESRA MUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUZAFFER ŞAHİN
- 0-6 yaşları arasında çocuğu olan annelerin erken dönem uyumsuz şemalarının ve bağlanma stillerinin ebeveynlik rolüne ilişkin kendilik algısı üzerine etkisi
Effect of early maladaptive schemes and attachment styles of mothers with children between the ages of 0-6 on self-perception of maternal role
SEFA MERVE ARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM KIZILKURT
- 18-25 yaş aralığındaki genç yetişkinler ve annelerinin erken dönem uyum bozucu şemaları ve çocukluk çağı travmaları arasındaki ilişki
The relationship between young adults' aged 18-25 and their mothers' early maladaptive schemas and childhood traumas
BEGÜM ECE ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER
- Erken dönem uyum bozucu şemaların liderlik stillerine etkisi
An examination about the relation between early maladaptive schemas and leadership styles of managers
PAKİZE ÖZKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLİN SÖZER ÇAPAN
- Factors affecting depression in clinical and non - clinical samples: Early maladaptive schemas and sociotropy autonomy personality traits
Klinik olan ve olmayan örneklemde depresyonu etkileyen faktörler: Erken dönem uyumsuz şemalar ve sosyotropi otonomi kişilik özelliği
EMRE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
PsikolojiAbant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE ŞENOL DURAK