Ankara Oyuncak Müzesi'nde geştalt algısal örgütleme prensiplerine göre sergileme tasarımları ve öğrenme süreçleri
Exhibition designs and learning processes according to gestalt perceptual organization principles in Ankara Toy Museum
- Tez No: 917499
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEREN GÜNEROZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Müzecilik, Education and Training, Museology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Müze Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müze Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Müze kavramı katılım, kapsayıcılık ve çeşitlilik ilkelerini kapsayacak şekilde genişledikçe, sergi tasarımında eğitim küratörlüğünün rolü daha belirgin hale geldi.“Edu-curation”olarak bilinen bu yaklaşım, ziyaretçiler arasında aktif öğrenmeyi teşvik eden deneyimsel ve yapılandırmacı öğrenme ortamları yaratmak için“eğitim”ve“küratörlüğü”birleştirir. Bu çalışma, Ankara Oyuncak Müzesi'ndeki sergileme vitrinlerinin Geştalt algısal örgütlenme prensipleriyle ilişkisinin 7-12 yaş arası çocuk ziyaretçiler üzerindeki etkinliğini inceleyerek, bu alandaki eksiklikleri belirlemeyi problem ve amaç kapsamı içerisinde değerlendirmiştir. Analiz sürecinde, müze ziyaretçilerinin sergilerdeki bilgiyi üretken düşünce çerçevesinde nasıl işlediğini de alt amaç olarak ele almış ve anlamaya çalışmıştır. Nitel araştırma yöntemi olan durum çalışması deseniyle yürütülen bu çalışmada, kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılarak 60 çocuk katılımcıdan oluşan bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Veri toplama sürecinde katılımcılar müzedeki altı farklı temaya sahip vitrin sergilemelerini inceleyerek, bu sergilerin algılanma süreçlerindeki yapısal özellikleri sözel metinler aracılığıyla ortaya koymuşlardır. Çocuklardan, gözlemledikleri vitrinin anlatısını oluşturmaları amacıyla hikâye yazmaları, vitrinlere isim vermeleri ve renk atamaları istenmiş ve böylece ortaya çıkan sözel metinlerin, vitrin sergilemelerindeki nesnelerin ve aralarındaki ilişkilerin yapısal özelliklerini nasıl karşıladığı Geştalt algısal örgütleme prensipleri aracılığıyla değerlendirilmiştir. Veri analizi sürecinde betimsel analiz yöntemi benimsenmiş, tümdengelimsel ve tümevarımsal yaklaşımlar kullanılarak veriler kodlanmış, yeni temalar ve kavramlar keşfedilerek sınıflandırılmıştır. Çalışma, müze sergilerindeki figür-zemin ilişkilerinin dinamik yapısını vurgulayarak, nesnelerin algılanan anlamının ve işlevinin, çevreleyen bağlama ve izleyicinin bireysel deneyimlerine bağlı olarak nasıl değişebileceğini göstermiştir. Araştırma bulguları, izleyicilerin algısal örgütlemede Pragnanz ifadelerini oluştururken, benzerlik bileşenlerini modal ve amodal unsurlar arasında bir denge sağlayarak kullandıklarını, uyaranların özellikleri arasındaki ilişkileri dikkate alarak bütüncül sonuçlara ulaştıklarını ve hikayelerinde ideal figür ve zeminleri tanımlayarak temaları büyük ölçüde doğru algıladıklarını ortaya koymuştur. Bununla birlikte, içgörü sürecinde nesneler arası ilişkilerde çoklu duyusal bileşenlere ve üretken düşünceye yönelik yansımaların sınırlı olduğu, bağımsız duygusal bağlantıların ise yeterince ön plana çıkmadığı belirlenmiştir. Bu bulgular doğrultusunda, müze eğitimlerinde kullanılan yöntem ve teknikleri uygulayan müze eğitimcilerine ve tasarımcılara yönelik olarak, özellikle eğitsel fonksiyonları gözeterek oluşturulacak sergileme tasarımlarına ilişkin Geştalt bakış açısıyla öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
As the concept of museums has expanded to encompass principles of participation, inclusivity, and diversity, the role of education curatorship in exhibition design has become more prominent. Known as edu-curation, this approach combines“education”and“curation”to create experiential and constructivist learning environments that encourage active learning among visitors. This study examined the effectiveness of the relationship between the Gestalt perceptual organization principles of the display cases in the Ankara Toy Museum on child visitors aged between 7 and 12, and evaluated the deficiencies in this area within the scope of the problem and purpose. In the analysis process, it also considered and tried to understand how museum visitors process the information in the exhibitions within the framework of productive thought as a sub-purpose. In this study, which was conducted with the case study design, which is a qualitative research method, a study group consisting of 60 child participants was formed using the easily accessible sampling method. During the data collection process, the participants examined the display cases with six different themes in the museum and revealed the structural features of the perception processes of these exhibitions through verbal texts. In order to create a narrative of the display case they observed, the children were asked to write stories, name the display cases and assign colors, and thus how the resulting verbal texts corresponded to the structural features of the objects in the display cases and the relationships between them was evaluated through the Gestalt perceptual organization principles. The descriptive analysis method was adopted in the data analysis process, deductive and inductive approaches were used to code the data, and new themes and concepts were discovered and classified. The study emphasized the dynamic structure of figure-ground relationships in museum exhibitions, and showed how the perceived meaning and function of objects can change depending on the surrounding context and the individual experiences of the viewer. The research findings revealed that viewers used similarity components by providing a balance between modal and amodal elements while creating Pragnanz expressions in perceptual organization, reached holistic results by considering the relationships between the characteristics of the stimuli, and perceived the themes correctly to a large extent by defining ideal figures and grounds in their stories. However, it was determined that reflections on multisensory components and productive thinking in the relationships between objects during the insight process were limited, and independent emotional connections were not sufficiently prominent. In line with these findings, suggestions were presented from a Gestalt perspective for museum educators and designers who apply the methods and techniques used in museum education, especially for exhibition designs to be created by considering educational functions.
Benzer Tezler
- Ana baba tutumlarının müzede öğrenme deneyimleri açısından incelenmesi
Examination of parental attitudes in terms of learning experiences in the museum
SILA BAYINDIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYLEM GÖKÇE TÜRK
- Kütahya Arkeoloji Müzesi'nde bulunan bir grup terrakotta figürin
A group of terracotta figurines in the Kütahya Archeology Museum
NESRİN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiAnadolu ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAHŞAN TAMSÜ POLAT
- Myrina koroplastik eserleri
Myrina choroplastic works
İSHAK KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF ALBAYRAK
- Sanal müze yönetimi kapsamında gönüllülük programı: 'Müze kumbaram' örneği
Volunteering program within the scope of virtual museum management: The example of 'museum kumbaram'
ALİ ARMAĞAN DALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MüzecilikBaşkent ÜniversitesiSanat Tarihi ve Müzecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLLUR TEKKÖK KARAÖZ
- Avrupa'daki çocuk müzelerinin dezavantajlı ziyaretçilere yönelik eğitim etkinlikleri: 'Almanya ve Türkiye örneklerinin karşılaştırılması'
Children's museums' educational activities for disadvantaged visitors in Europe: Comparison of Germany and Turkey examples
AYŞE NİHAN ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSınıf Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE TAŞKENT