Uluslararası ilişkilerde bir dış politika aracı olarak araştırma ve sondaj gemileri: Türkiye örneği (1909-2023)
Research and drilling vessels as a foreign policy tool in international relations: The case of Turkey (1909-2023)
- Tez No: 919176
- Danışmanlar: PROF. DR. COŞKUN TOPAL, DOÇ. DR. HASAN BORA USLUER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Energy, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Araştırma ve sondaj gemilerinin politik bir araç olarak birlikte kullanılması aynı dönemlere denk gelmemektedir. Son yıllarda özellikle Akdeniz'de ulusal menfaatler açısından son derece önemli olan enerji kaynaklarının aranması ve çıkarılmasına yönelik faaliyetler açısından araştırma ve sondaj gemileri en önemli politika aracı olmuşlardır. Bu tez çalışmasının temel amacı Türk araştırma ve sondaj gemilerinin dış politika aracı olarak nasıl kullanıldığını ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşmak için üç farklı hedef belirlenmiştir. Bu tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Osmanlı İmparatorluğu döneminde araştırma gemilerinin Karadeniz ve Marmara Denizi'ndeki ilk faaliyetleri, Mühendishane-i Bahri Hümayun'un kuruluşu ile Gül-i Sefid, Ahter, Neyyir-i Zafer ve Beyrut Mesaha gemilerinin hidrografi ve oşinografi çalışmaları incelenecektir. İkinci bölümde, Türkiye Cumhuriyeti döneminde, 1923-1980 yılları arasında Türk araştırma gemilerinin Ege Denizi karasuları ve kıta sahanlığı krizlerinde dış politikaya yönelik faaliyetlerinin etkileri tartışılacaktır. 1974 yılında TCG Çandarlı, 1976 yılında MTA Sismik I (HORA) gemisinin Ege Denizi'nde Türkiye-Yunanistan arasında ortaya çıkan karasuları ve kıta sahanlığı krizinde üstlendikleri görevler analiz edilmektedir. Üçüncü bölümde, 1987 Ege Denizi bunalımı sırasında MTA Sismik I gemisinin rolü ve 2000'li yıllardan itibaren Barbaros Hayreddin Paşa ve Oruç Reis araştırma gemileri ile ve Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han sondaj gemilerinin Doğu Akdeniz'deki faaliyetlerinin dış politikaya yansımaları analiz edilecektir. Bu amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesi ile Türk araştırma gemilerinin dış politika eksenli faaliyetlerinin etkileri nitel araştırma yöntemleriyle değerlendirilecektir. Bu bağlamda, Türkiye'nin denizcilik stratejilerini güçlendirmek amacıyla Denizcilik Bakanlığının kurulmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir. Türkiye'nin çevre denizlerindeki kıta sahanlığı, karasuları, Münhasır Ekonomik Bölge, enerji kaynakları arama faaliyetleri, turizm ve balıkçılık gibi diğer faaliyetlere ait politikaların geliştirilmesi kurulacak Denizcilik Bakanlığı ile koordine edilebilir. Doğu Akdeniz'de, Suriye, İsrail ve Mısır ile MEB anlaşmaları yapılarak deniz yetki alanlarının netleştirilmesi sağlanabilir. Ayrıca, Kıbrıs'ın güvenliğini korumak amacıyla Akdeniz Ordu Komutanlığı (5.Ordu) kurulması jeostratejik açıdan uygun olacaktır.
Özet (Çeviri)
The use of research and drilling vessels together as a political instrument does not coincide with the same periods. In recent years, especially in the Mediterranean, research and drilling vessels have become the main political instruments for energy exploration and extraction activities, which are extremely important for national interests. The main objective of this thesis is to understand how Turkish research and drilling vessels have been used as foreign policy instruments. Three different objectives have been delineated to achieve this goal. This thesis consists of three main chapters. The first chapter examines the initial activities of research vessels in the Black Sea and the Marmara Sea during the Ottoman Empire, the establishment of Mühendishane-i Bahri Hümayun, and the hydrographic and oceanographic studies of Gül-i Sefid, Ahter, Neyyir-i Zafer, and Beyrut research vessels. The second chapter discusses the impact of the activities of Turkish research vessels on foreign policy in the Aegean territorial waters and continental shelves during the 1923-1980 period of the Turkish Republic. The present study examines the responsibilities assumed by TCG Çandarlı in 1974 and MTA Sismik I (HORA) in 1976 during the crisis between Turkey and Greece concerning territorial waters and the continental shelf in the Aegean Sea. The third chapter will analyze the role of MTA Sismik I in the Aegean Sea crisis of 1987, along with the implications of the research vessels Barbaros Hayreddin Paşa and Oruç Reis, and the drilling vessels Fatih, Yavuz, Kanuni, and Abdülhamid Han's activities in the Eastern Mediterranean since the 2000s. The impact of Turkish research vessels' foreign policy-driven activities in achieving these objectives will be assessed through qualitative research methods. In this context, it was identified that the establishment of a Ministry of Maritime Affairs would be a judicious course of action to reinforce Turkey's maritime strategies. The formulation of policies concerning various activities, including the continental shelf, territorial waters, the Exclusive Economic Zone, energy resource exploration, tourism, and fishing in Turkey's surrounding seas, might be effectively coordinated with the newly established Ministry of Maritime Affairs. In the Eastern Mediterranean, the potential exists for the conclusion of EEZ agreements with Syria, Israel, and Egypt, thereby clarifying the maritime jurisdiction areas. Furthermore, the establishment of a Mediterranean Army Command (5th Army) to ensure the security of Cyprus would be a geostrategically beneficial action.
Benzer Tezler
- Cyber tools as foreign policy instruments in trilateral relations: Analysing cyber-attacks targeting the United Kingdom
Üçlü ilişkilerde dış politika aracı olarak siber araçlar: Birleşik Krallık'ı hedef alan siber saldırıların analizi
ATAKAN YILMAZ
Doktora
İngilizce
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MENENT SAVAŞ CAZALA
- Türkiye'nin kamu diplomasisi faaliyetlerinde YTB burslusu uluslararası öğrencilerin yeri: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi örneği
The role of international students receiving YTB scholarships in Turkish public diplomacy: The case of Eskisehir Osmangazi University
HİLAL DELİKKULAK SAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUKİYE TINAS
- Is international trade an indispensable instrument of foreign policy? The case of: The governmentalization of DEİK, The Foreign Economic Relations Board of Turkey
Uluslararası ticaret, dış politikanın zaruri bir aracı mıdır? vaka çalışması: Dış Ekonomik İliskiler Konseyi DEİK'in devletleştirilmesi
ITIR SİNEM AYKUT
Doktora
İngilizce
2019
Kamu YönetimiKadir Has ÜniversitesiBeşeri ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DIMITRIOS TRIANTAFYLLOU
- Uluslararası ilişkilerde algı yönetimi
Perception management in international relations
ALİ ATILGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET TUNÇ
- Driving forces behind Turkey's mediation efforts: Tehran Declaration
Türkiye'nin arabuluculuk rolünde sahip olduğu motivasyonlar: Tahran Deklarasyonu örneği
İMDAT ÖNER
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerHacettepe ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAVVA KÖK ARSLAN