İzzet Derveze'nin Et-Tefsîru'l-Hadîs adlı eserinde müşkil görünen ayetlerin yorumu
Mushkil ayāts interpretatıon in Izzet Darwaza's Al-Tafsīr Al-Hadīth
- Tez No: 920392
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMED SELMAN ÇALIŞKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Müşkilü'l-Kur'an İlmi Kur'an karşıtı söylemin ayetlerdeki çelişki iddialarına, Müslümanların zihinlerindeki karışıklıklara cevap üreten Kur'an ilminin adıdır. Çalışmamız, bu alana farklı bir bakış sunan İzzet Derveze'nin et-Tefsîru'l-Hadîs adlı eserini konu edinmiş olup Kur'an ayetlerinde ilk bakışta ortaya çıkan tenakuz/çelişki vehminin İzzet Derveze tefsiri ışığında analiz ve tahlilini içermiştir. Ayetlerdeki temel maksadın ortaya çıkarılmasını önceleyen nüzul sırasını esas alan bu tefsirde müfessirin kullandığı yöntemler seçili ayetlerle incelenmiştir. Konunun geçmişten günümüze genişleyen kapsamı, kavramsal çerçeve üzerinden kısıtlanarak Derveze'nin işkâl giderme noktasında kullandığı argümanlar gösterilmiştir. Bu şekilde Derveze'nin ilgili ilme yaptığı katkı ve devam ettirdiği çizgi ortaya çıkmıştır. Öte yandan Derveze'nin tenakuz vehmi içeren ayetleri tespiti noktasında kullandığı kelimeler dikkate alınmış çalışma sırasında ayetler ile ilgili diğer müfessirlerin görüşlerine de yer verilmiştir. Buna göre tenkit unsurları göz önüne alınarak hareket edilmiştir. Çalışma sonunda Derveze'nin nüzul ortamı özelinde Kur'an'a bütüncül bir bakış açısı sunduğu, ayetlerin siyak-sibak tahlillerine yer verdiği, surelerdeki Mekkî ve Medenî durumlarını ön plana çıkardığı, Kur'an'ın üslup özellikleri üzerinden değerlendirmelerde bulunduğu görülmüştür. Bu temel üzerine ayetlerin parçalar halinde ele alınmasının sebep olduğu problemleri belirtmiş Kur'an'ın temel prensipleri ve ayetleri arasındaki irtibatı göz önüne sermiştir. Müşkillerin çözümünde Derveze'nin kullandığı Kur'an'ın iç bütünlüğü, siyak-sibak, üslup tarzı, Kur'an'ın temel prensipleri ve araçları, makâsıd, Kur'an'ın Kur'an ile tefsiri, nüzul ortamı ve muhatabın anlayışı, Mekkî ve Medenîlik gibi konular, belirgin şekilde gün yüzüne çıkmıştır. Bu yönüyle günümüz toplumunun Kur'an algısını pratik düzeyde aktif hale getirmiştir. Çünkü bu yöntemle müellif, tartışmalardan, gereksiz uzatmalardan, faydasız ayrıntılardan ve tahmin içerikli bilgilerden uzak durmayı hedeflemiştir.
Özet (Çeviri)
The science of Mushkil al-Qur'an addresses claims of contradictions in Qur'anic āyāts made by opponents of the Qur'an and clarifies any confusion Muslims might have about these āyāts. This study examines this field from a contemporary perspective through the work of Izzat Darwaza in his al-Tafsīr al-Ḥadīth. It analyzes and evaluates the perceived contradictions in āyāts under the guidance of Darwaza's interpretation. The tafsir, which prioritizes understanding the primary objectives of the āyāts based on the chronological order of revelation, is explored through selected examples, focusing on the methodologies employed by the exegete. By narrowing the conceptual framework of this ever-expanding topic, the arguments Darwaza used to resolve interpretive challenges are highlighted, revealing his contributions to and continuation of this scholarly tradition. The study also considers the specific terms Darwaza employed in identifying āyāts with apparent contradictions and incorporates the perspectives of other exegetes to provide a comparative critique. The findings show that Darwaza offers a holistic approach to the Qur'an by emphasizing the socio-historical context of revelation, analyzing the coherence of āyāts within their textual context and distinguishing between the Meccan and Medinan characteristics of surahs. He also evaluates the stylistic features of the Qur'an, identifying issues arising from fragmentary readings of āyāts and emphasizing the interconnectedness of the Qur'an's fundamental principles and its āyāts. Darwaza's approach to resolving interpretive challenges—relying on the Qur'an's internal consistency (siyāq-sibāq), textual context, stylistic patterns, fundamental principles, objectives (maqāsid), interpretation of the Qur'an by the Qur'an, the socio-historical context of revelation, the understanding of the audience, and distinctions between Meccan and Medinan periods—emerges prominently in this study. By adopting this method, he actively engages contemporary society's understanding of the Qur'an, avoiding unnecessary debates, overly elaborate discussions, irrelevant details, and speculative information. This approach makes the Qur'anic message more accessible and applicable in practical terms for modern audiences.
Benzer Tezler
- M. İzzet Derveze'nin 'et-Tefsirü'l-hadis' adlı eserinde Yahudilik ve Hristiyanlığa yaklaşımı
M. Izzet Derveze's approach to Judaism and Christianity in his work 'et-Tefsirü'l-hadis'
KÜBRA EKŞİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN TURAN
- Muhammed İzzet ed-Derveze'nin et-Tefsiru'l-Hadîs adlı eserinde nüzûl sebepleri
The narrations of revelatory occasions in al-Tafsir al-Hadith of Muhammad Izzat al-Darwaza
ABDULHALİM ALPHAN
- İzzet Derveze'ye göre Kur'ân'da kadın
According to İzzet Derveze, the woman in the Quran
ABDULHAKİM OCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN ABACI
- Câbirî'nin Fehmü'l Kur'ân'da önceki müfessirlerden ayrıştığı iddialarının tespit ve tahlili
Identification and analysis of the claims that Câbîrî differed from the previous commentators in the Fahmu'l Qur'an
NASER BAJRAMI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULHAMİT BİRIŞIK
- Muhammed İzzet Ed-Derveze'nin et- tefsiru'l - hadîs eserinde cihâd kavramının tefsiri
Muhammed the comment on the concept of jihad in Izzat Al Darwazah's 'al tafsir al ahadith
FERİT DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Dinİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET KÜÇÜK