Modern Türk şiirinde oksidentalist söylemin kuruluşu (1860-1960)
The establishment of oxidentalist discourse in modern Turkish poetry (1860-1960)
- Tez No: 920663
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKNUR TATAR KIRILMIŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Bilimsel, estetik ve siyasî bağlamda Doğu bilgisini araştıran ve elde edilen bilgiyi yeniden yorumlayan Batı kökenli araştırmaların tümüne oryantalizm adı verilir. Oryantalizm, Batı'yı temel alan ve Doğu hakkında yargı üreten bir paradigmadır. Bu kavramı oluşturan unsurlar kimlik ve ötekilik kavramlarına işaret eder. Batı kendi kimliğini tanımlarken ötekine ihtiyaç duyar, öteki hakkında bilgi üretirken kendi kimliğini tanımlama yoluna gider. Batı ve Doğu açısından bu durum döngüsel bir süreçtedir. Oryantalizm, özne olarak Batılı bir perspektif sunar. Doğu'ya araştırılması gereken bir nesne gözü ile bakar. Doğu hakkında tahakkümlerde bulunur. Buna mukabil oksidentalizm Batı hakkında bilgiye ulaşma, Batı'yı tanıma, yorumlama ve muhatap alış biçimlerine göre hüküm verme anlamını kapsayan bir kavramdır. Kapsamının sınırlılıkları tartışılmaktadır. Özellikle son dönemlerde üretilen ilmi bilgiler bu sınırlılıkların ortaya çıkmasına katkı sağlamaktadır. Batı ile coğrafi yakınlığının doğurduğu münasebetle Türk literatürünün konuya eğilmesi olağandır. Bu bağlamda medeniyet değişimi olarak görülen Tanzimat ile başlayan Doğu-Batı ilişkileri üzerine fikir üretme çeşitli şair ve yazarların başat mevzularıdır. Osmanlı Devleti'nin zayıflaması, çöküşü ve yeni devletin kurulma süreçleri söz konusu şair ve yazarları medeniyetin konumlanması ve ileri medeniyetler seviyesine ulaşma ideali noktasında düşünmeye sevk etmiştir. Bu tez, 1860 ile 1960 tarihleri arasında Türk şiirinde adından söz ettirmiş ve Batı ile ilgili oksidentalizmin basamaklarının biri veya birkaçını şiirine taşımış şairlerin oksidentalizmi söylem olarak ele alış biçimlerini tartışmıştır. Oksidentalizmin modern Türk şiirindeki görünümlerini faydacı, karşıt, sömürgeci, üstünlük ve savunmacı söylem olarak sıralamak mümkündür. Bu kavrama yönelik bahsi edilen dönemdeki Türk şiirinde sömürgecilik diğerlerine nazaran öne çıkar. Felsefeyle yakından ilişkili Doğu ve Batı algısının Türk şiirinde zengin bir içeriği bulunur . Bu araştırma, oksidentalizm kavramı etrafında Türk şiirinde açığa çıkan içeriğin tanımlanması ve sınıflandırılması etrafında yürütülmüş olup Batılılaşma alımlanmasını farklı bir cepheden görülmesini hedeflemiştir.
Özet (Çeviri)
Orientalism is the name given to all Western-based researches that investigate Eastern knowledge in scientific, aesthetic and political contexts and reinterpret the knowledge obtained. Orientalism is a paradigm that is based on the West and produces judgements about the East. The elements that make up this concept refer to the concepts of identity and otherness. The West needs the other while defining its own identity, and it seeks to define its own identity while producing knowledge about the other. This is a cyclical process for the West and the East. Orientalism offers a Western perspective as a subject. It looks at the East as an object to be researched. It makes judgements about the East. On the other hand, occidentalism is a concept that encompasses the meaning of accessing information about the West, recognising and interpreting the West and making judgements according to the way they are addressed. The limitations of its scope are discussed. Especially the recent scholarly knowledge contributes to the emergence of these limitations. It is usual for Turkish literature to focus on the subject due to its geographical proximity to the West. In this context, the generation of ideas on East-West relations starting with the Tanzimat, which is seen as a change of civilisation, is the dominant subject of various poets and writers. The weakening and collapse of the Ottoman Empire and the establishment of the new state led these poets and writers to think about the positioning of civilisation and the ideal of reaching the level of advanced civilisations. This thesis discusses the ways in which the poets who made a name for themselves in Turkish poetry between 1860 and 1960, and who carried one or more of the steps of occidentalism related to the West into their poetry, dealt with occidentalism as a discourse. It is possible to list the appearances of occidentalism in modern Turkish poetry as utilitarian, oppositional, colonialist, superiority and defensive discourse. In the Turkish poetry of the aforementioned period, colonialism is more prominent than others. The perception of East and West, which is closely related to philosophy, has a rich content in Turkish poetry. This research has been conducted around the definition and classification of the content revealed in Turkish poetry around the concept of occidentalism and aims to see the reception of Westernisation from a different front.
Benzer Tezler
- Modern Türk şiirinde hüzün ve melâl
Grief and tedium in modern Turkish poetry
AHMET KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. HASAN AKAY
- Modern Türk şiirinde Kudüs
Jerusalem in modern Turkish Poetry
BETÜL ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY
- Modern Türk şiirinde Prometheus
Prometheus in modern Turkish poetry
TOLGA KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM KAYA
- Modern Türk şiirinde ön sözler ve son sözler
The prologues and epilogues at modern Turkish poetry
SELİM BİNGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. HASAN AKAY
- Modern Türk şiirinde baba
Father in modern Turk poem
FATİH YARDIMCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. HASAN AKAY