Farklı yetiştirme zamanlarının şeker mısır çeşitlerinin pazarlanabilir koçan verimi ve kalitesine etkileri
Effects of different cultivation times on the marketable cob yield and quality of sweet corn cultivars
- Tez No: 921595
- Danışmanlar: PROF. DR. TANER AKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Bu çalışma Bilecik koşullarında 14 adet sh2 ve 3 adet su1 genine sahip toplam 17 farklı tescilli şeker mısır (Zea mays L. saccarata) çeşidinin ana ürün ve ikinci ürün ekim zamanındaki verim ve kalite özelliklerini incelemek amacıyla 2022 ve 2023 yıllarında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlı olarak yürütülmüştür. Çeşitlerin ana ürün ekimi mayıs ayı başında, ikinci ürün ekimi ise buğday hasadından sonra temmuz ayı içerisinde yapılmıştır. Çalışmada kullanılan çeşitlerin hasat işlemi parmak testi uygulanarak her çeşit için ayrı ayrı yapılmıştır. Çalışmada incelenen bütün özellikler istatistiksel olarak çeşitlerden, Yıl× Çeşit ve Ekim zamanı× Çeşit interaksiyonlarından önemli ölçüde etkilenmiştir. Sh2 genine sahip olan bütün çeşitlerin sakkaroz ve toplam şeker içerikleri su1 genine sahip olan çeşitlerden daha yüksek bulunurken, su1 genine sahip olan çeşitlerin dirençli olmayan ve toplam nişasta içerikleri sh2 genine sahip olan bütün çeşitlerden daha yüksek belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan ve sh2 genine sahip SF-1379 çeşidi dışında sh2 genine sahip bütün çeşitlerin su1 genine sahip çeşitlerden daha yüksek protein içeriğine ve daha düşük suda çözünür kuru madde içeriğine sahip olduğu görülmüştür. Kavuzsuz taze koçan verimi bakımından çeşitler 1492.68-2494.49 kg da-1 arasında değişmiş olup Caramelo çeşidinden en düşük, Sherbet F1 çeşidinde ise en yüksek kavuzsuz taze koçan verimine ulaşmıştır. Çeşitlerin taze dane verimi ise 894.50- 1634.11 kg da-1 arasında değişmiş olup, en düşük ve en yüksek taze dane verimleri Caramelo ve Sherbet F1 çeşitlerinden elde edilmiştir. Suda çözünür kuru madde oranı 13.38- 20.37° Brix arasında değişmiş olup en yüksek Sherbet F1 en düşük ise Vega-F1 çeşidinden elde edilmiştir. Çeşitlerin fruktoz içeriği 3.15- 11.26 mg g-1 arasında değişmiş olup SF-1379 çeşidinden en yüksek belirlenirken, Luminox çeşidinden en düşük değer elde edilmiştir. Glikoz içerikleri 6.89- 17.34 mg g-1 arasında değişmiş olup en yüksek Vega-F1 en düşük ise Luminox çeşidinden elde edilmiştir. En yüksek sakkaroz içeriği 42.32 mg g-1 olarak Caramelo çeşidinden en düşük ise 7.9 mg g-1 olarak Calipos çeşidinden elde edilmiştir. Toplam şeker içerikleri ise 20.34- 67.63 mg g-1 arasında değişmiş olup en düşük Calipos, en yüksek ise SF-1379 çeşidinden belirlenmiştir. Ana ürün ekim zamanında çeşitlerin ortalama, taze dane verimi, suda çözünür kuru madde oranı ve toplam şeker oranı sırasıyla 1864.87 kg da-1, 1113.79 kg da-1, 13.95° Brix, 48.95 mg g-1 olarak belirlenirken, ikinci ürün ekim zamanında ise 2134 kg da-1, 1345.89 kg da-1, 16.18° Brix, 47.99 mg g-1 olarak belirlenmiştir. Ekim zamanı çeşit interaksiyonuna göre en yüksek kavuzsuz taze koçan verimi, taze dane verimi, suda çözünür kuru madde oranı ve toplam şeker oranı sırasıyla 2673 kg da-1 (ikinci ürün ekim zamanı (İÜ)×SF-1280), 1687.33 kg da-1 (İÜ×Sherbet F1), 21.25° Brix (İÜ×Sherbet F1), 70.74 mg g-1 (AÜ×SF-1379) olarak belirlenirken en düşük ise; 1262 kg da-1 (AÜ×Caramelo), 728.14 kg da-1 (AÜ×Caramelo), 11.83° Brix (AÜ×Luminox), 18.62 mg g-1 (İÜ×Calipos) olarak belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre ikinci ürün ekim zamanında kavuzsuz taze koçan verimi ve taze dane veriminin arttığı görülmüştür. Şeker mısır çeşitlerinin Bilecik benzeri ekolojik şartlara sahip bölgelerde ekim nöbetine dahil edilmesi ve ikinci ürün olarak ekilmesi şeker mısır çeşitlerine olan talebin karşılanması sağlayacağı ve çiftçilerin gelirini artıracağı düşünülmektedir. Çalışmanın şeker mısır ile ülkemizde yapılacak olan ıslah çalışmalarına da ışık tutacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted in 2022 and 2023 to examine the yield and quality characteristics of 17 different registered sweet corn (Zea mays L. saccharata) cultivars, including 14 with the sh2 gene and 3 with the su1 gene, under the conditions of Bilecik. The experiment was carried out in a randomized complete block design with split plots and three replications. The main crop sowing was conducted in early May, while the second crop sowing was performed in July after wheat harvest. The harvesting process of the cultivars used in the study was carried out separately for each cultivar by applying the finger test. All the traits examined in the study were significantly affected by cultivar, year × cultivar, and sowing time × cultivar interactions. The sucrose and total sugar contents of all cultivars carrying the sh2 gene were found to be higher than those of cultivars carrying the su1 gene. In contrast, the non-resistant and total starch contents of cultivars with the su1 gene were higher than those of all cultivars with the sh2 gene. Except for the sh2-carrying SF-1379 cultivar, all cultivars with the sh2 gene had a higher protein content and a lower soluble solid content than those with the su1 gene. In terms of husk-free fresh ear yield, the cultivars ranged between 1492.68 and 2494.49 kg da-1, with the lowest yield obtained from the Caramelo cultivar and the highest from the Sherbet F1 cultivar. The fresh kernel yield varied between 894.50 and 1634.11 kg da-1, with the lowest and highest yields observed in the Caramelo and Sherbet F1 cultivars, respectively. The soluble solid content ranged from 13.38 to 20.37° Brix, with the highest value in Sherbet F1 and the lowest in Vega-F1. The fructose content varied between 3.15 and 11.26 mg g-1, with the highest value observed in SF-1379 and the lowest in Luminox. Glucose content ranged from 6.89 to 17.34 mg g-1, with the highest value in Vega-F1 and the lowest in Luminox. The highest sucrose content was recorded in Caramelo (42.32 mg g-1), while the lowest was found in Calipos (7.9 mg g⁻¹). Total sugar content varied between 20.34 and 67.63 mg g-1, with the lowest in Calipos and the highest in SF-1379. In the main crop sowing period, the average fresh kernel yield, soluble solid content, and total sugar content of the cultivars were determined as 1864.87 kg da⁻¹, 1113.79 kg da-1, 13.95° Brix, and 48.95 mg g-1, respectively. In the second crop sowing period, these values were recorded as 2134 kg da-1, 1345.89 kg da-1, 16.18° Brix, and 47.99 mg g-1, respectively. According to the sowing time × cultivar interaction, the highest husk-free fresh ear yield, fresh kernel yield, soluble solid content, and total sugar content were recorded as follows: 2673 kg da-1 (second crop × SF-1280), 1687.33 kg da-1 (second crop × Sherbet F1), 21.25° Brix (second crop × Sherbet F1), and 70.74 mg g-1 (main crop × SF-1379). Conversely, the lowest values were recorded as follows: 1262 kg da-1 (main crop × Caramelo), 728.14 kg da⁻¹ (main crop × Caramelo), 11.83° Brix (main crop × Luminox), and 18.62 mg g⁻¹ (second crop × Calipos). The results of this study indicate that husk-free fresh ear yield and fresh kernel yield increased in the second crop sowing period. It is suggested that incorporating sweet corn cultivars into crop rotation and cultivating them as a second crop in regions with ecological conditions similar to Bilecik could help meet the demand for sweet corn and increase farmers' income. Furthermore, this study is expected to contribute to future breeding programs for sweet corn in the country.
Benzer Tezler
- Enerji bitkisi olarak mısır ve tatlı sorgumun yetiştirme tekniklerinin biyokütle ve biyoyakıt özellikleri üzerine etkisi
The effects of cultivation techniques on biomass and biofuel properties for corn and sweet sorghum as energy plant
ALİYE ŞEFLEK
- Antalya koşullarında 3 yerli ve yabancı fasülye ( phaseo'us vulgaris L.) çeşitlerinde uygun ekim zamanının saptanması
Başlık çevirisi yok
RAMAZAN BASKAK
- Farklı ekim zamanı ve normunun, gümüşhane şeker fasulyesinde verim ve teknolojik özelliklere etkisi
Effect of different sowing dates and norm on the yield and technological traits in gümüshane sugar bean
GONCA SOYDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatGümüşhane ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE BAHAR
- Erzurum koşullarında farklı yetiştirme zamanlarının pırasa (Allium porrum L.) ve taze bezelye (Pisum sativum L.) çeşitlerinde verim, kalite ve gelişmelerine etkisi
Effect of diffrent growing period on yield, quality and plant growth of leek (Allium porrum L.) and fresh pea (Pisum sativum L.) cultivars in Erzurum conditions
HÜLYA EMİNAĞAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatAtatürk ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA DURSUN