Görsel anlatımda zıtlık ve denge
In Visual expressing contrast and balance
- Tez No: 92161
- Danışmanlar: PROF. ABDULLAH DEMİR
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Herhangi bir tasarım ya da kompozisyonda izleyiciye verilmek istenen mesaj ya da etkili anlatım, kullanılacak öğelerin niteliği ve biraraya getiriliş düzenleri ile bağlantılıdır. Tasarımın temelini oluşturan, form, ölçü, espas, doku, yön, renk ve ışık-gölge temel öğelerdir ve bu öğeler yüzey üzerinde bir takım ilişkilerle dağılım göstermektedir. Bu ilişkiler ise, uyum, hiyerarşi, tekrar, simetri, asimetri, birlik, egemenlik, zıtlık ve denge ilkeleri ile kurulmaktadır, öğelerin biraraya geliş düzenlerini sağlayan bu ilkelerden zıtlık ve denge ilkeleri, ilgi çekiciliği sağlayan, yapıta canlılık veren, vurguyu oluşturan ve hareket hissinin oluşmasını sağlayan ilkelerdir. Görsel anlatımda yüzey üzerindeki öğelerin dağılımını düzenleyen denge; simetrik, radyal, kristalize ve asimetrik olmak üzere dört ayrı başlık altında toplanmaktadır. Simetrik, radyal ve kristalize dengede, aynen tekrarlar ya da eşit dağılımlar meydana geldiğinden, görsel anlatımda ilgi çekiciliği sağlayabilmek ve vurguyu oluşturabilmek için, genellikle zıt ilişkiler temelinde biraraya gelişleri sağlayan asimetrik denge kullanılmaktadır. Asimetrik denge temelinde biraraya gelen farklı formlar, ağırlıklar, büyüklükler, aralıklar, renkler ve yönler etkili, dinamik ve hareketli bir anlatım ortaya koymaktadır. Tasarım ya da kompozisyonlarda kullanılan temel öğelerin zıtlık ilişkileri ile ortaya koydukları etkiler her öge için farklılık göstermektedir. Forma bağlı olan zıtlık ilişkileri, köşeli-yuvarlak, büyük-küçük ve negatif-pozitif formlar olarak ortaya çıkmaktadır. Herhangi bir tasarım ya da kompozisyonda büyüklükleri,şekilleri, dokuları ve renkleri aynı olan formların bir arada kullanılması tekdüzeliği meydana getirmektedir. Ölçü, şekil, renk, doku gibi nitelikleri farklı olan formların zıtlık ilişkisi ile birarada bulunması, yapıtın daha da ilgi çekici ve etkili olmasına yardımcı olmaktadır. Elemanların kendilerinin ve birbirleri arasında oluşan hacim etkisini sağlayan, mekandan ayıran ve üç boyutluluk hissini veren ışık-gölge zıtlıklarıdır. Işık; aydınlık alanlarla gölge ise; karanlık alanlarla ifade edilirken, aydınlık ve karanlık alanlar arasındaki denge ise; hacmi ortaya koymaktadır ve ışık-gölge zıtlıklarının etkisini oluşturmaktadır. Yüzeydeki elemanlar arasında aynen tekrarlanan espaslar, düzlemsellik hissi verirken, farklı espasların kullanılması derinlik etkisini oluşmaktadır. Elemanların yüzey üzerinde kapladıkları alanlar ve birbirleri arasında oluşan espas zıtlıkları ile, önde-arkada ve altta-üstte gibi oluşan görünümler hareket etkisini ve canlılığı sağlarken, elemanlar arasındaki ritmi oluşturmaktadır. Hem önde hem de arkada hissini veren transparan espaslar ise, büyük bir çelişkiyle düzlemi oluşturmakta ve dördüncü boyutu ortaya koymaktadır. Yüzey üzerinde kullanılan elemanların sahip oldukları kendilerine ait olan dokusal özelliklerinin aynen tekrarlanması ilgi çekici bir unsur olmamakla birlikte pürüzlü-düz, sert-yumuşak, gibi farklı dokuların kullanıldığı yüzeylerde ilgi çekicilik artmakta, doku zıtlıkları ile vurgulu alanlar oluşturulup denge kurulabilmektedir. Yüzey üzerindeki hareket hissini sağlayan yön öğesi ise aynen tekrarlandığında durağan, farklı yönlerde tekrarlandığında ise, hareketli bir etki ortaya koymaktadır. Yönler dikey, yatay ve diyagonel olarak gruplanırken yön zıtlıkları da aşağı-yukarı, sağ-sol, paralel- eğik, yatay-dikey ön-arka olarak sıralanmaktadır. Tasarım öğelerinin ölçü ve oranlan da yüzeydeki dağılımda önemli bir yer tutmaktadır. Büyük ve küçük arasında yer alan ölçü zıtlıkları, uzun-kısa, ince-kalın gibi değerlerle görsel anlatımda vurgu noktasının oluşmasını sağlamaktadır. Renk zıtlıkları ise, yalın, tamamlayıcı, açık-koyu, simultan, kalite, miktar ve sıcak-soğuk olarak rengin fiziksel ve psikolojik etkilerinden kaynaklanan farklılıklar göstermektedir. Bu renk zıtlıkları ile önde-arkada, büyük-küçük, hacimli-düzlemsel, ışıklı-ışıksız, sıcak- soğuk, az-çok gibi etkiler oluşmaktadır. m.VC YÜKSEKÖĞRETİM KURDU* OOKÛMAOT^lfON MEMO»Görsel anlatımı oluşturan temel öğelerin meydana getirdiği zıtlık ilişkileri dışında, tasarım ya da kompozisyonlarda kullanılan nicelik, malzeme, kavram ve işlev zıtlıkları da bulunmaktadır. Elemanların sayıca dağılımları, kullanılan malzemelerin farklılıklar göstermesi, farklı kavramların aynı yüzeyde bir araya getirilmeleri ya da nesnelerin işlevlerinin değiştirilip farklı anlam ve işlevler yüklenmesi, izleyicinin dikkatini çekmekte ve vurgulanmış olan unsurlarla farklı etkiler bırakarak ilgi uyandırmaktadır.
Özet (Çeviri)
The message or effective expressing on a design or a composition for the onlookers is related to the gathering and position of the elements which are to be used. Form, size, space, texture, direction, colour and light-shade, which are forming a design's base are the basic elements, and these elements show a distribution with some relations on the surface. And these relations are formed up with the principals of harmony, hierarchy, repetition, symmetry, asymmetry, unity, sovereignty, opposition and balance. Principals of opposition and balance, which are providing the tuning of elements gathering, among those others are the principals to provide the arousing of interest, give liveliness to the work, form the stress and provide the feeling of movement. In visual expressing, the balance arranging the distribution of the elements on the surface is divided into four separated titles as symmetric, radial, crystallise and asymmetric. On the balances of symetric, radial and asymetric the same repetition or equal distribution occur and because of this, asymmetric balance, which provide the gatherings in the base of opposite relations is, usually, being used in order to provide the arousing of interest and form the stress. In the base of asymmetric balance different forms, weights, sizes, spaces, colours and directions put forward an effective, dynamic and active expressing. The effects that the basic elements in a design or composition with the relations of oppositeness show differences for each element. The relations of oppositeness related to the form appear as cornered-rounded, big-small and negative-positive. Using the forms which have the same size, shape, texture andcolour togetter in a design or composition form the monotony. Having forms thai have different size, shape, colour and texture help the work be more attractive and effective. Things that provide the effect of volume and give the feeling of three dimension and separate the elements from the place are the oppositions of light-shade. Light; expressed by dark areas that it is a shade in bright areas, and the balance between bright and dark areas form the volume and the effect of light-shade opposites. The same spaces repeated among the elements on the surface give the feeling of plainness, on the other hand using different spaces form the effect of deepness. The areas of elemente on the surface and the oppositions of space between them and the views formed as in the front-at the back and above-blow provide the effect of movement and activity and they all form the rythime between the elements. Transparent spaces that give the feeling of both in the front and at the back form the plane with a great contradiction and put forward the fourth dimension. The repetition of textural features belong the elements used on the surface is not an attractive component, but the attractiveness increase on the surface on which different textures as rough-plain, hard-soft are used, but the balance can be done by forming texture oppositeness and stressed areas. The element of direction, which provides the feeling of movement, put forward a stable effect when repeated in the same way, but put forward an active effect when repeated in a different way. Directions are grouped as vertical, horizontal and diagonal, and the oppositeness of direction are lined up as up-down, right-left, paralel-bent, horizontal-vertical and front-back. The size and proportion of the elements of design are in a great importance. The oppositeness of size between the big and the small form the stress point in visual expressing with the values like tali-short and thin-tick. And the oppositeness of colour show differences arousing from the colour's physical and psychological effects as bare, complementary, light-dark, simultaneous, quality, quantity and hot-cold. The effects like in the front-at the back, big-small, volume- plain, with and without light, hot-cold and few-much are formed with these colour oppositeness. VIOut of these basic relations of oppositeness that form the visual expressing, there are other oppositeness used in designs and compositions like quantity, material, concept and function. Distribution of the number of the elements, differences of materials, gathering the different concepts oh the same surface or changing the function of the object and loading differed meanings and functions to them arouse the interest of onlookers by giving different effects with stressed components.
Benzer Tezler
- Resimsel anlatımda gözlem, algı ve bireysellik
Observation, perception and individualism in illustrative (figurative) expression
RIDVAN COŞKUN
- The effect of visual narrative language of color codes in Youssef Chahine's cinema
Youssef Chahine sinemasında renk kodlarının görsel anlatı diline etkisi
MARİAM MAHROUS
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV FATOŞ PARSA
Assist. Prof. Dr. ELÇİN AS
- Resim-iş öğretmenliği programında fotoğrafın işlevi ve yeri
The function and importance of photography in the programme of art and craft training
MERT GÜRHAN
Doktora
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. MEZİYET MOZAKOĞLU
PROF.DR. ÜMRAN BULUT
- Tasarım ilkelerinin kompozisyon üretiminde kullanımı ile tasarım dilinin öğrenilmesi üzerine bir vaka çalışması
A case study on learning design language by using design principles in the creation of compositions
DUYGU YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkALANYA ÜNİVERSİTESİMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVREN ÜLKERYILDIZ KALE