Lider-üye etkileşimi, çalışan dayanıklılığı, iyi oluş ve bağlanma stilleri: Koşullu aracılık modeli
Leader-member exchange, employee resilience, well-being, and attachment styles: A moderated mediation model
- Tez No: 922190
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİS DEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Bu çalışmada lider-üye etkileşimi ve iyi oluş arasındaki ilişkide çalışan dayanıklılığının aracılık etkisi ve bu dolaylı etki üzerinde bağlanma stillerinin düzenleyici rolü incelenmiştir. Çalışma, kaynakların korunması teorisi, öz belirleme teorisi ve ekolojik sistemler teorisi çerçevesinde tasarlanarak; lider üye etkileşiminin iş yerinde iyi oluşu artırabileceği süreçleri ve koşulları açıklamayı amaçlamıştır. Çalışmada ilişkisel analiz yöntemi kullanılarak, hipotezleri test edebilmek üzere; kartopu örnekleme yöntemiyle ulaşılan 424 banka çalışanından, anket formu ile toplanan veriler kullanılmıştır. Lider-üye etkileşimi ve psikolojik iyi oluş ilişkisi doğrusal regresyon analizi ile incelenmiştir. Bu ilişkide çalışan dayanıklılığının aracılık rolü çoklu doğrusal regresyon, dolaylı etki üzerinde güvenli bağlanma stilinin düzenleyici etkisi ise etkileşimli çoklu doğrusal regresyon analizleri Hayes PROCESS makrosu kullanılarak araştırılmıştır. Analizler neticesinde; lider-üye etkileşiminin iyi oluş üzerinde anlamlı ve pozitif yönlü etkisi ve bu etki üzerinde çalışan dayanıklılığının kısmi aracılık rolü bulunduğuna dair sonuçlar elde edilmiştir. Yüksek kaliteli lider-üye etkileşiminin dayanıklılığı, dolayısı ile iyi oluşu, özellikle düşük güvenli bağlanma seviyelerine sahip çalışanlar için artırdığı ancak, güvenli bağlanmanın yüksek düzeylerinde lider-üye etkileşiminin etkisinin azaldığı görülmüştür. Kaygılı-kararsız ve kaçınan bağlanma stillerinin düzenleyici etkilerine dair anlamlı sonuçlar elde edilememiştir. Çalışma sonuçları, bireysel farklılıkların önemli olduğu, liderle kurulan yakın ilişkinin tüm çalışanlar için her zaman katkı olarak algılanmayabileceği biçiminde yorumlanmıştır. Çalışmada iyi oluş süreçleri bütüncül bir bakış açısıyla ele alınmış; elde edilen sonuçlar çalışmada destek olarak alınan teoriler çerçevesinde değerlendirilerek alana ve uygulamaya katkısı tartışılmış, öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study examines whether employee resilience mediates the relationship between leader-member exchange and well-being, if so, whether attachment styles condition this effect, exploring the moderating role of attachment styles. Designed within the frameworks of conservation of resources theory, self-determination theory, and ecological systems theory, the study aims to elucidate the processes and conditions under which LMX can enhance workplace well-being. Using a relational analysis method, data collected from 424 bank employees accessed via snowball sampling through survey forms to test the hypotheses. The relationship between LMX and psychological well-being was analyzed using linear regression. A multiple linear regression is used to investigate the mediating role of employee resilience in this relationship. At the same time the moderating effect of secure attachment style on the indirect effect was assessed using interaction-based multiple linear regression analyses with the Hayes PROCESS macro. The analyses revealed significant and positive effects of LMX on well-being, with partial mediation by employee resilience. High-quality LMX was found to enhance resilience, and consequently well-being, particularly for employees with lower levels of secure attachment. However, the effect of LMX diminished for employees with higher levels of secure attachment. No significant moderating effects were found for anxious-ambivalent or avoidant attachment styles. The findings suggest that individual differences are critical and that close relationships with leaders may not always be perceived as beneficial to all employees. The study adopts a holistic perspective on well-being processes, and the results are interpreted within the frameworks of conservation of resources theory, self-determination theory, and ecological systems theory, offering valuable contributions to the field and practical applications.
Benzer Tezler
- Lider üye etkileşiminin çalışan performansı ve memnuniyeti üzerindeki ilişkisinde ise tutulmanın aracı rolü
The mediating role of work engagement in the relationship between LMX and employee performance and satisfaction
MUTLU YAKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Bilim ve TeknolojiGebze Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA ERDİL
- Lider üye etkileşimi ile izlenim yönetimi taktikleri arasındaki ilişkide öz yeterliliğin düzenleyici rolü: Bankacılık sektöründe bir uygulama
The regulating role of self competence in the relationship between the leader member exchange and impression management tactics: An application in the banking sector
CEYDA YILDIZ ERCAN
- Sağlık kurumlarında lider-üye etkileşim düzeyi ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
The evaluation of the relationship between leader-member exchange and organizational citizenship behavior in healthcare organizations
DUYGU ÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sağlık Kurumları YönetimiHacettepe ÜniversitesiSağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR UĞURLUOĞLU
- Lider üye etkileşimi ile iş yaşamında mutluluk arasındaki ilişkide işe adanmışlığın aracı rolü: Otomotiv sektöründe bir uygulama
The mediating role of work engagement in the relationship between leader member interaction and happiness at work: An application in the automotive industry
YELDA ELİF BELET
- Lider üye etkileşimi ile bireysel performans arasındaki ilişki
The relationship between leader - member interaction and ındividual performance an application for primary and middle schools in Çorum high licence thesis
ERCAN KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR KÖSE