Geri Dön

Öğretmen adaylarının plastik kirliliğine ilişkin farkındalıkları: Bir keşfedici sıralı karma yöntem araştırması

Pre-service teachers' awareness of plastic pollution: An exploratory sequential mixed method study

PDF İndir

  1. Tez No: 922413
  2. Yazar: MEHMET FURKAN ÇELEBİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET GÖKMEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

Günümüzde birçok alanda kullanılan plastiklerin, doğal çevrede yol açtığı kirlilik endişe verici boyutlara ulaşmıştır. Plastikler yararlanıldığı alanlarda insanlara kolaylık sağlaması ve ucuz üretim maliyetleri, üretim ve tüketim faaliyetlerinde artışa neden olmuştur. Kullanımındaki artış, kimyasal yapıları gereği doğada çözünmelerinin zorluğu ve biyolojik sistemler içerisinde madde döngülerine girememesi sonucunda plastik kirliliği önemli çevre sorunlarından birine dönüşmüştür. Plastik kirliliğiyle mücadele noktasında bireylerin farkındalıkları problemin çözümü için kritik önem taşımaktadır. Bu araştırmada; öğretmen adaylarının plastik kirliliğine ilişkin farkındalıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem araştırma desenlerinden keşfedici sıralı desenden yararlanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda öğretmen adaylarının plastik kirliliğine ilişkin farkındalıklarını derinlemesine betimlemek ve incelemek amacıyla bütüncül tek durum deseni, nicel boyutunda ise tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada öncelikle araştırmacılar tarafından geliştirilen görüşme formu aracılığıyla 25 öğretmen adayıyla mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Ardından araştırmanın nicel verileri için vi beş farklı aşamada (pilot uygulama, açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, madde değişmezliği ve ölçeğin uygulanması) uygun örneklemeyle belirlenmiş toplam 545 öğretmen adayı araştırmaya dahil edilmiştir. Ölçek geliştirme aşamasından sonraki uygulama, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Ankara'da bir üniversitenin eğitim fakültesinde Biyoloji Ana Bilim Dalında öğrenimlerine devam eden 80 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmanın nitel verileri plastik kirliliğine yönelik yarı yapılandırılmış görüşme soruları ile toplanmıştır. Görüşme sorularından elde edilen sonuçlara göre geliştirilmesi planlanan ölçeğin maddeleri şekillendirilmiştir. Nicel verilerin toplanması için ise araştırmacı tarafından geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılarak geliştirilen“Plastik Kirliliği Farkındalık Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmada nitel veriler hem betimsel hem de içerik analizi ile çözümlenmiş ve bu işlemler için NVivo nitel analiz programından yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri ise LISREL, SPSS ve R istatistik programlarıyla analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen genel sonuçlar incelendiğinde; öğretmen adaylarının plastik kirliliğine ilişkin görüşlerinden elde edilen 26 kodun, 8 kategori ve üç tema altında toplandığı belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının plastiklerin yapı ve özelliklerine ilişkin görüşlerinde gıda ambalajlarında kullanım özelliğine ve petrol türevli olmaları gibi özelliklere yoğunlaşmışlardır. Katılımcıların plastiklerin çevresel etkilerine yönelik görüşlerinde, plastiklerin çevre kirliliğine yol açma, doğada kolay çözünemememe gibi etkilerinin olduğu ayrıca plastiklerin insan sağlığına yönelik olumsuz etkilerinin bulunduğunu belirtmişlerdir. Öğretmen adayları plastikleri önleme ve azaltma faaliyetleri kapsamındaki görüşlerinde ise daha çok geri dönüşümün teşviki, tek kullanımlık malzemelerin kullanılmaması gibi bireysel önlemler alınması gerektiğini belirtmişlerdir. Katılımcılara uygulanan ölçekten elde edilen sonuçlara göre; ölçeğin tüm boyutlarında öğretmen adaylarının plastik kirliliğine yönelik farkındalıklarının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının plastik kirliliğine ilişkin farkındalıklarının cinsiyet, çevre ile ilgili bir organizasyona üye olma durumu ve akademik ortalama değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermediği sınıf düzeyi değişkenine göre ise tek boyutta anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma elde edilen sonuçlar çerçevesinde sunulan önerilerle tamamlanmıştır.

Özet (Çeviri)

The pollution caused by plastics, which are used in many areas today, has reached alarming levels. The convenience and cheap production costs of plastics have led to an increase in production and consumption activities. As a result of the increase in their use, the difficulty of their dissolution in nature due to their chemical structure, and their inability to enter the material cycles in biological systems, plastic pollution has become one of the critical environmental problems. The awareness of individuals at the point of combating plastic pollution is critical for the solution of the problem. This study aimed to determine pre-service teachers' awareness of plastic pollution. The study used exploratory sequential design, one of the mixed method research designs in which quantitative and qualitative research methods are used together. In the qualitative dimension of the study, a holistic single case design was used to describe and examine the awareness of pre-service teachers about plastic pollution in-depth, and in the quantitative dimension, the survey model was used. viii In the study, interviews were first conducted with 25 pre-service teachers through the interview form developed by the researchers. Then, for the quantitative data of the study, a total of 545 pre-service teachers, who were determined by appropriate sampling in five different stages (pilot application, exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis, item invariance, and scale implementation), were included in the study. The application after the scale development phase consisted of 80 pre-service teachers who continued their education in the Department of Biology at the Faculty of Education of a university in Ankara in the 2024-2025 academic year. The qualitative data were collected through semistructured interview questions on plastic pollution. According to the results obtained from the interview questions, the items of the scale planned to be developed were shaped. For the collection of quantitative data, the“Plastic Pollution Awareness Scale”, developed by the researcher after validity and reliability analyses, was used. In the study, qualitative data were analyzed with both descriptive and content analysis, and the NVivo qualitative analysis program was used for these processes. The study's quantitative data were analyzed using LISREL, SPSS, and R statistical programs. When the general results obtained from the research were analyzed, it was determined that 26 codes obtained from pre-service teachers' views on plastic pollution were grouped under eight categories and three themes. Focused on features such as being used in food packaging and being petroleum-derived. In the participants' opinions about the environmental effects of plastics, they stated that plastics have effects such as causing environmental pollution, not being readily soluble in nature, and that plastics have negative impact on human health. In their opinions, within the scope of activities to prevent and reduce plastics, pre-service teachers thought that individual measures such as encouraging recycling and not using disposable materials should be taken. According to the results obtained from the scale applied to the participants, it was determined that pre-service teachers' awareness of plastic pollution was at a high level in all dimensions of the scale. It was determined that pre-service teachers' awareness of plastic pollution did not show a significant difference according to gender, membership status in an organization related to the environment, and academic average variables. It showed a significant difference in one dimension according to the grade level variable. The research was completed with the suggestions presented within the framework of the results obtained

Benzer Tezler

  1. Tez No

    881322

    Fen bilgisi öğretmen adaylarının mikroplastik kirliliği farkındalık ve çevre sorunlarına yönelik davranış düzeylerinin belirlenmesi

    Determination of microplastic pollution awareness of prospective science teachers and levels of their behavior towards environmental problems

    ÖZLEM ŞİMŞİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimAmasya Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEZAHAT KANDEMİR

  2. Tez No

    762282

    Fen bilgisi öğretmen adaylarının plastik / mikroplastikler konusundaki tutumlarının çevre sorunları kapsamında bazı değişkenler açısından incelenmesi

    Examining the attitudes of science teacher candidates about plastics / microplastics in terms of some variables within the scope of environmental problems

    AYŞE KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN EMRE

  3. Tez No

    903781

    Biyoloji öğretmen adaylarının mikroplastik kirliliği farkındalıklarına Phillips 66 tartışma tekniğinin etkisi

    The effect of Phillips 66 discussion technique on pre-service biology teachers' awareness of microplastic pollution

    UĞUR ÖZGEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    BiyolojiGazi Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ GÜL

  4. Tez No

    442986

    Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma için atıkların geri dönüşümü konusunda eğitimi ve farkındalık oluşturulması

    Education and awareness raising activities towards science teacher candidates regarding the recycling of wastes for sustainable development

    ZEYNEP AKSAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DİLEK ÇELİKLER

  5. Tez No

    504318

    Öğretmen adaylarının plastik sanatlara yönelik tutumlarını etkileyen faktörler: Bayburt Üniversitesi eğitim fakültesi örneği

    Influential factors on the attitudes of teacher candidates towards plastic arts: The case of Bayburt University faculty of education

    MİKAİL GÖKÇE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞEGÜL OĞUZ NAMDAR

Geri Dön