Kafeinin ağızda çalkalanmasının farklı kafein tüketim sıklığına sahip sporcularda sprint performansına etkisi: Süre çalışması
The effect of caffeine mouth rinsing on sprint performance in athletes with different frequencies of caffeine consumption: A duration study
- Tez No: 922660
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RACİ KARAYİĞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Kafeinin ağızda çalkalanmasının (KAÇ) fiziksel performans üzerine olumlu etkileri bilinmekle beraber, ideal çalkalama süresi ve kafein tüketim sıklığının sebep olduğu etkiler tam olarak bilinmemektedir. Bu araştırmanın amacı, KAÇ uygulamasının farklı çalkalama sürelerinin, yüksek ve düşük kafein tüketimine sahip amatör sporcuların sprint performansı üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmaya toplam 21 amatör sporcu katılmış, 11'i yüksek (362,31±28,3 mg/kg), 10'u düşük (39,54±8,7 mg/kg) kafein tüketim sıklığına sahip olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Her iki gruptaki sporcular 4 test seansına katılmış, her bir katılımcı çift kör, çapraz döngülü ve randomize bir şekilde 25 ml solüsyonu 8 kez tekrarlamak üzere, 5 saniye boyunca plasebo (PLA), 5 saniye boyunca 750 mg kafein içeren KAÇ, 10 saniye PLA ve 10 saniye 750 mg kafein içeren KAÇ uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Her ağız çalkalama uygulamasından her ölçüm günü öncesinde ve çalkalama uygulamalarından sonra sporcuların kalp atım hızları (KAH) ölçülmüştür. Çalkalama uygulamalarının hemen ardından sporcular vücut ağırlıklarının %7,5'ine denk gelen tork faktöründe, 30 saniye süren ve sprint performansını ölçen Wingate testini gerçekleştirmişlerdir. Wingate testi sona erdiğinde zirve KAH ölçümleri kaydedilmiş ve algılanan zorluk derecesi (RPE) ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, 5 saniye KAÇ uygulaması, düşük kafein tüketimine sahip sporcularda sprint performansını hem ortalama güç (p=0.005) hem de zirve güç (p=0.012) bakımından PLA'ya kıyasla anlamlı derecede artırırken, yüksek kafein tüketimine sahip olan sporcularda ise sadece zirve gücü artırmıştır (p=0.013). 10 saniye KAÇ uygulamasının, PLA'ya kıyasla anlamlı bir fark yaratmadığı görülmüştür (p>0.05). Çalkalama uygulamaları RPE değerleri arasında anlamlı bir farklılık yaratmamış (p>0.05), ancak, KAH değerleri açısından sadece yüksek kafein tüketimine sahip grupta, 10 saniye çalkalama süresinde ve sprint performansı sonrasında KAH aleyhine anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p=0.023). KAÇ uygulamasının 5 saniye gerçekleştirilmesi, özellikle düşük kafein tüketimine sahip sporcular olmak üzere, her iki tüketim sıklığına sahip grupta da sprint performansını artırmaktadır. Böylelikle, 10 saniye çalkalama süresi yerine 5 saniyenin ideal ve etkili bir süre olacağı anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Although the positive effects of caffeine mouth rinsing (CMR) on physical performance are well-known, the ideal rinsing duration and the effects caused by varying frequencies of caffeine consumption remain inadequately understood. The aim of this study is to examine the impact of different rinsing durations of CMR on sprint performance in amateur athletes with high and low caffeine consumption levels. A total of 21 amateur athletes, 11 in the high caffeine group and 10 in the low caffeine group based on their caffeine consumption frequency, participated in the study. Participants engaged in four testing sessions, during which each individual underwent a double-blind, crossover, and randomized protocol involving 25 ml of solution repeated eight times. This included a 5-second rinse with a placebo (PLA), a 5-second rinse containing 750 mg of caffeine, a 10-second rinse with PLA, and a 10-second rinse with 750 mg of caffeine. Heart rates (HR) of the athletes were measured following each mouth rinse application and at the onset of each testing session. Immediately after the rinsing interventions, the athletes performed the Wingate test, which assesses sprint performance, lasting 30 seconds at a torque factor equivalent to 7.5% of their body weight. At the end of the Wingate test, peak heart rate (HR) measurements were recorded, and rates of perceived exertion (RPE) were assessed. The results indicated that the 5-second (CMR) intervention significantly enhanced sprint performance in athletes with low caffeine consumption, as evidenced by improvements in both mean power (p=0.005) and peak power (p=0.012) when compared to the placebo (PLA) group. Conversely, in athletes with high caffeine consumption, significant improvements were observed only in peak power (p=0.013). It was observed that 10-second CMR did not make a significant difference compared to PLA (p>0.05). Rinsing did not cause a significant difference between RPE values (p>0.05) but, after the sprint performance, a significant difference was found in favor of PLA in the 10-second rinse duration only in the group with high caffeine consumption in terms of HR values (p=0.023). The 5-second CMR application enhances sprint performance in both groups with different consumption frequencies, particularly among athletes with low caffeine intake. Thus, it is understood that a 5-second shaking duration is more ideal and effective than a 10-second duration.
Benzer Tezler
- Kafein alımı ve ağızda çalkalanmasının kadın sporcularda kuvvet ve dikey sıçrama performansına etkisi
The effect of caffeine intake and mouth rinse on strength and vertical jump performance in women athletes
MUHAMMED UYGAR SERTKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikAnkara ÜniversitesiSpor Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RACİ KARAYİĞİT
- Farklı konsantrasyonlardaki kafein çözeltilerinin ağızda çalkalanmasının dikkat üzerine etkisi
The effect of mouth rinsing with different concentrations of caffeine solutions on attention
CEMİLE BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikAkdeniz ÜniversitesiHareket ve Antrenman Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEŞE TOKTAŞ
- Karbonhidrat ve kafein kombinasyonunu ağızda çalkalamanın tekrarlı sıçrama performansına etkisi
The effects of combined carbohydrate and caffeine mouth rinses on repeated jump performance
HATİCE NİLAY KARUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SporEge ÜniversitesiSpor Sağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLBİN RUDARLI NALÇAKAN
- Farkli ağızda çalkalama uygulamalarının futbolda dar alan oyunu sırasında psikofizyolojik cevaplar, kinematik profil ve teknik aktivite cevapları üzerindeki etkisi
The effects of different mouth rinse interventions on psychophysiological responses, kinematic profile, and technical activity responses during small-sided games in soccer
UMUT GÖK
Doktora
Türkçe
2025
SporTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF SOYLU
- Affecting factors on release kinetics of caffeine as a transdermal food supplement from electrospun polyvinyl alcohol or polycaprolactone mats
Deriden geçiş için gıda takviyesi olarak kafeinin elektroeğrilmiş polivinil alkol veya polikaprolakton yüzeylerden salım mekanizmalarına ve kinetiğine etki eden faktörler
ELİF ALAKAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ALTAY