Bekar kadınlar üzerindeki toplumsal baskının feminist sosyal hizmet bağlamında değerlendirilmesi
An evaluation of social oppression experienced by single women: a feminist perpective
- Tez No: 922887
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLIHAN BURCU ÖZTÜRK ÇIPLAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 236
Özet
Bireyler, toplum tarafından çeşitli yollarla evliliğe yönlendirilmektedir. Buna karşın kadınlar önceki ilişki deneyimleri, çevrelerinde gördükleri olumsuz evlilik ilişkileri, otoriter bir erkek figürünün bulunduğu ortamda büyüme gibi sebeplerle bekar olmayı tercih edebilmektedir. Fakat toplumda, bekarlığın bir tercih olmadığı, kadının evlenmesi gerektiği gibi bir algı vardır, bu sebeple kadınlar çeşitli yollarla evliliğe yönlendirilebilmektedir. Bu çalışmanın amacı; kendi tercihiyle bekar kadınların bekarlığı nasıl anlamlandırdıklarının ve deneyimlediklerinin, bu deneyim esnasında ne tür toplumsal baskılarla karşılaştıklarının ve bu baskılarla nasıl baş ederek güçlendiklerinin feminist sosyal hizmet çerçevesinde incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemiyle tasarlanan çalışmada, araştırmacının hazırladığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çeşitli illerde gerçekleştirilen araştırma için, hiç evlenmemiş ve hali hazırda evlenmeyi düşünmeyen, 35 yaş ve üzeri 16 bekar kadınla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş, görüşmeler tematik analiz kullanılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonuçları; bekarlık deneyimine ve evlenmeme nedenine dair sonuçlar, toplumsal baskıya ilişkin sonuçlar, güçlü yön ve baş etme yöntemlerine ilişkin sonuçlar olmak üzere üç başlıkta toplanmış, sonuçlara yönelik çözüm önerileri feminist sosyal hizmet doğrultusunda paylaşılmıştır. Sonuçlara bakıldığında bekarlık, kadınların çoğu tarafından özgürlük olarak tanımlanmıştır. Kadınlar bekarlık tercihlerini, istedikleri zaman istedikleri şeyi yapabilme özgürlüğüyle ilişkilendirmiştir. Dolayısıyla bekarlık deneyimi, özgürlük vurgusuyla kadınların memnun olduğu bir durum olarak aktarılmıştır. Buna karşın, kadınların bekar olmaları üzerinden toplumsal baskıya maruz kaldıkları ifade edilmiştir. Kadınlar, gerek sosyal çevreleri, gerekse komşu, iş arkadaşı, mahalle esnafı gibi yakınen tanımadıkları daha geniş toplum sistemleri tarafından baskıya maruz kalmaktadır. Bu baskılar, kadınları evlendirmeye yönelik söylemler ve tanıştırma yoluyla olabildiği gibi alay edilme, yetkin görülmeme, namusa bir tehdit olarak algılanma gibi kadınların bekar oluşları üzerinden de uygulanabilmektedir. Kadınlar,“senin de mürüvvetini görelim”,“seni ne zaman evlendireceğiz”gibi söylemsel baskılarla veya şaka yollu ifadelerle çok sık karşılaştıkları için bu baskıları normalleştirmiştir ve baskı olarak değerlendirmemiştir. Yine de görüşmelerde bu durumların, kadınları rahatsız ettiği görülmüştür. Kadınlar tarafından baskı olarak değerlendirilmeyen fakat rahatsızlık duyulan bu durumlar, bu çalışmada baskının bir çeşidi olarak değerlendirilmiştir. Toplumsal baskı karşısında kadınların, sosyal çevre, mesleki statü ve mesafeli duruş olarak adlandırılan birtakım güçlü yönlerinin yanı sıra, geliştirdikleri bazı baş etme yöntemleri de vardır. Kadınlar bu sayede, hayatlarına dair aldıkları bir karar sonucu karşılaştıkları baskıyla mücadele edebilmekte ve bu baskıyı sonlandırabilmektedir. Kadınlar tarafından kullanılan sınır koyma, net cevaplar verme, bahane sunma gibi birtakım baş etme yöntemi, baskıyı uygulayana ve baskı türüne göre değişkenlik göstermektedir. Fakat biri hariç bütün baş etme yöntemleri, baskıyı tamamen bitirmemekte, kadına geçici bir süreliğine nefes alabildiği bir alan tanımaktadır. Baskıyı tamamen sonlandıran baş etme yöntemi ise kadınların kendilerini evli gibi göstermeleridir. Bazı kadınlar, evliliği tercih etmemekte ve partnerleriyle ortak bir yaşam sürdürürken herhangi bir baskıyla karşılaşmamak için evliymiş gibi davranmakta veya böyle algılandıklarında bu algıyı değiştirmeye çaba göstermemektedir.
Özet (Çeviri)
Individuals are directed towards marriage through various means by society. However, women may prefer to remain single due to factors such as prior relationship experiences, observing negative marital relationships within their environment, or growing up in settings with an authoritarian male figure. Despite this, there is a prevalent societal belief that singlehood is not a legitimate choice, and that women should marry; as a result, women are often guided towards marriage in various ways. This study aims to explore, within the framework of feminist social work, how women who choose to remain single interpret and experience their singlehood, the societal pressures they encounter during this process, and how they strengthen themselves by coping with these pressures. The study is designed using a qualitative research methodology, and a semi-structured interview form developed by the researcher was used for data collection. The research was conducted with 16 women aged 35 and over, who have never been married and are not currently considering marriage. The interviews were carried out in several cities and analyzed thematically. The results of the study are categorized into three main themes: the experience of singlehood and reasons for not marrying, societal pressure, and women's strengths and coping strategies. Feminist social work-based suggestions for solutions to these issues are also discussed. The results show that singlehood is largely defined as freedom by the majority of the women. They associate their choice of remaining single with the freedom to do whatever they want, whenever they want. Consequently, the experience of singlehood is presented as a situation where women feel satisfied, with a strong emphasis on freedom. On the other hand, it was stated that women face social pressure as a result of being single. Women experience pressure from both their social environment and from larger societal systems, such as neighbors, colleagues, and local shopkeepers, whom they may not know personally. This pressure can take the form of discourses encouraging women to marry or attempts to introduce them to potential partners, as well as ridicule, being seen as inadequate, or being perceived as a threat to their honor due to their singlehood. Women often encounter such pressure through phrases such as“Let's see your marriage too,”“When will we marry you?”or jokes. As a result, they normalise these pressures and do not perceive them as forms of pressure. Nevertheless, it was observed in the interviews that these situations still bothered the women. These situations, which were not seen as pressures by women but were felt as uncomfortable, are considered as a form of pressure in this study. In the face of social pressure, women have some strengths, such as their social environment, professional status, and distant stance, as well as coping methods they have developed. With these strengths, women are able to combat and end the pressure they face as a result of decisions they have made in their lives. The coping methods used by women, such as setting boundaries, giving clear answers, or offering excuses, vary depending on the person applying the pressure and the type of pressure. However, with the exception of one, all the coping methods do not completely eliminate the pressure but provide the woman with temporary relief. The coping method that completely eliminates the pressure is when women act as if they are married. Some women, who do not prefer marriage, behave as though they are married or do not make an effort to change this perception when they are seen as such, in order to avoid pressure while living with their partners.
Benzer Tezler
- Kürt atasözlerinde kadın ve toplumsal cinsiyet algısı: Kuzey Irak (Kürt bölgesi) örneği
Perception of women and gender in Kurdish proverbs: Northern Iraq (Kurdish region) example
RANJA ABDALLA SAEED SAEED
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiSakarya ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KEMAL ŞAN
- Toplumsal baskı ve toplumsal cinsiyet yansımaları: Şanlıurfa örneği
Social pressure and gender reflections: Şanlıurfa example
NURCİHAN İLHAN
- Kadınların ekonomi ve sosyal hayata katılımında yerel yönetimlerin rolü: Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi örneği
The role of local goverments in economicand social life of women: An example of The Metropolitan Municipality of Kahramanmaraş
SEVİNÇ YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiGaziantep ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİT SERKAN ÖNGEL
- Ne eğitimde ne istihdamda olan (NEET) genç kadınların yoksullaşması
Impoverishment of young women not in education, employment or training (NEET)
MERYEM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyolojiİstanbul Medeniyet ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENK BEYAZ