Hermann Hesse'nin Sıddhartha adlı eserinin ve sinema adaptasyonunun çeviribilim açısından göstergelerarası incelenmesi
Intersemiotic analysis of Hermann Hesse's 'Siddhartha' and its cinema adaptation from the point of translation studies
- Tez No: 923093
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TAHİR ÖNCÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Adaptasyon filmleri, çeviribilim ve adaptasyon çalışmaları alanlarının arasında yer alan ve bu disiplinlerarası alanların kesişme noktasındaki bir araştırma konusudur. Bu konunun pozisyonunun yanında konu özü itibariyle aynı zamanda göstergelerarası ve medyalararasıdır. Adaptasyonun göstergelerarasılığı farklı gösterge sistemleri arasındaki aktarımı temelinde yatmaktadır. Diğer yandan adaptasyonun medyalararasılığı anlattıkları anlatıyı veriş biçimi olarak farklılık gösteren medyaların arasındaki ilişkileri temelinde yatmaktadır. Çeviribilime göre bu aktarım çeviri olarak ele alınabilmektedir. Bu farklılıklar ve değişken temeller özelinde adaptasyon incelemesi çok katmanlı bir konu olmasına rağmen, çeviribilim alanında ancak son dönemlerde eser ve adaptasyonunun incelenmesine dair yöntem açığı doldurulmaya başlanmıştır. Bunu sağlayan da alanın disiplinlerarasılığıdır. Disiplinlerarasılık özelliği sayesinde çeviribilimden yararlanılarak yöntemsel gelişim gösteren adaptasyon çalışmalarındaki araştırmalar, iki alanda da kaynak ve hedef kültürler arasında bir bağ kurulduğunu ve kaynağa sadakatsizlik gibi ortak hususların ele alınmış olduğunu göstermektedir. Çeviribilimin aşmış olduğu bu tür tartışmaları adaptasyon çalışmaları da müşterek ilişkilerinden yararlanarak aşmıştır. Bu araştırmada kullanılan çeviribilimden yararlanılarak adaptasyon incelemeleri için oluşturulmuş yöntem ve teorilerin ortaya konduğu araştırmalarda çeviribilim ve adaptasyon çalışmaları alansal olarak el üstünde tutulmuş, nesnelerin göstergelerarası ve medyalararası yönleri onlara göre geri planda kalmıştır. Adaptasyon çalışmaları için oluşturulmuş yöntemlerin (Perdikaki, 2016) bilimsel zeminde desteklenmesi açısından bu yöntemlerle daha önce ele alınmamış eserlerin ve türlerin mercek altına alınması gerekmektedir. Bu husus tezin amaçlarından birini oluşturmaktadır. Yapılacak araştırma için seçilen eserler, oluşum romanı (Bildungsroman) ve felsefi kurgu janrına ait Hermann Hesse'nin Siddhartha eseri (1922) ve Conrad Rooks'un bu eser üzerinden çektiği adaptasyon filmidir (1972). Ayrıca çalışmada araştırmalarda genellikle merceğin dışında kalan medyalararasılık ve göstergelerarasılık alanlarının bu tür eser ve adaptasyonunun kıyaslamalı çalışmalarında kendi alanlarına özgü işaret edeceği detaylara da inilmiştir. Bu amaçlar dahilinde ilk bölümde, göstergelerarasılık ve medyalararasılığın son dönemdeki araştırmaları ve adaptasyon çalışmalarının ise kronolojik olarak yaklaşımları ele alındıktan sonra araştırma nesneleri olarak seçilen eserlerin detaylı tanıtılması amacıyla, Hesse'nin hayat hikayesi, eserin konusu ve Rooks'un biyografisi ile çektiği film adaptasyonunun yapım hikayesine yer verilmiştir. Arkasından gelen ikinci bölümde araştırmada kullanılacak yöntemler (Perdikaki, 2016) anlatılmaktadır. Araştırmanın üçüncü ve dördüncü bölümünde ise inceleme yer almaktadır. Üçüncü bölümde Betimleyici/ Karşılaştırıcı Analiz ile oluşmuş olan adaptasyon değişimleri saptanırken, dördüncü bölümde Yorumlayıcı Analiz ile değişimlerin muhtemel gerekçelerinden bahsedilmiştir. Sonuç bölümü olan beşinci bölümde ise araştırmanın ulaştığı sonuçlar ve araştırma sorularının cevaplarına yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Adaptation films are a research topic that lies between the fields of translation and adaptation studies and at the intersection of these interdisciplinary fields. In addition to its position, the subject is also inherently intersemiotic and intermedial. The intersemiosis of adaptation lies in its transmission between different sign systems. The intermediality of adaptation, on the other hand, is based on the relations between media that differ in the way they deliver their narratives. According to translation studies, this transfer can be considered as translation. Despite the fact that the study of adaptation is a multi-layered subject with these differences and shifting foundations, it is only recently that the field of translation studies has begun to fill the methodological gap in the study of the work and its adaptation. This is due to the interdisciplinarity of the field. Research in adaptation studies, which has developed methodologically by utilizing translation studies thanks to its interdisciplinarity, shows that both fields have established a link between source and target cultures and have addressed common issues such as disloyalty to the source. Adaptation studies have overcome such debates that translation studies have overcome by making use of their mutual relations. In the research on the methods and theories developed for adaptation studies by utilizing translation studies, translation studies and adaptation studies have predominantly been discussed, and the intersemiotic and intermedial nature of the objects has not been explored. In order to support the methods established (Perdikaki, 2016) for adaptation studies on scientific grounds, it is necessary to examine works and genres that have not been addressed by these methods before. This constitutes one of the aims of this thesis. The works selected for the research to be conducted are Hermann Hesse's Siddhartha (1922), which belongs to the genre of Bildungsroman and philosophical fiction, and Conrad Rooks' adaptation film based on this work (1972). In addition, the thesis also delves into the details that the fields of intermediality and intersemiosis can point out for research of this type, which are usually excluded from the lens of comparative studies of a work and its adaptation. For these purposes, in the first section, after discussing the recent research on intersemiosis and intermediality and approaches of adaptation studies in a chronological order, Hesse's life story, the plot of the work, Rooks' biography and the story of the production of Rooks' adaptation are given in order to introduce the works chosen as the objects of this research in detail. In the second part, the methods to be used in the research (Perdikaki, 2016) are explained. The third and fourth part of the study are the analysis. In the third part, the adaptation changes are identified through Descriptive/Comparative Analysis, and in the fourth part, the possible reasons for the changes are discussed through Interpretive Analysis. In the fifth section, which is the conclusion section, the results of the research and the answers to the research questions are given.
Benzer Tezler
- Übersetzungskritische analyse des romans Siddhartha Von Hermann Hesse
Hermann Hesse'nin siddhartha adlı roman çevirisinin biçimsel, içeriksel ve kültürel açıdan analizi
YILDIZAY ÇİFTÇİ AVŞAR
Yüksek Lisans
Almanca
2007
Alman Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. TAHSİN AKTAŞ
- A Comparative translation crititism of Hermann Hesse's roman 'Sşddhartha' in the translation samples By. Kamuran Sipal and Yurdanur Salman
Hermann Hesse'nin 'Siddhartha' adlı romanını Kamuran Şipal ve Yurdanur Salman tarafından yapılan çevirilerinde karşılaştırmalı bir çeviri eleştirisi
HAKAN ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Almanca
1999
Alman Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGUT GÖĞEBAKAN
- Das Glaubensbekenntnis und das Polaritatsproblem in dem Werk 'Siddhartha' von Hermann Hesse
Başlık çevirisi yok
CANAN TEZEL
Yüksek Lisans
Almanca
1988
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN YILDIZ
- Hermann Hesse'nin 'Siddhartha', Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi'nin 'A'mak-ı Hayal' adlı eserlerinde mistik özellikler
Mystical aspects in Hermann Hesse's 'Siddhartha' and Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi's 'A'mak-ı Hayal'
SÜLEYMAN ERATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Alman Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KINIŞ
- Das Polaritaetsproblem in Hermann Hesses Erzahlung 'Narziss und Goldmund'
Başlık çevirisi yok
SIRMA BELİN
Yüksek Lisans
Almanca
1989
Alman Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL ÖZOĞUZ