Mahan teorisinden modern donanmaya: Türkiye'nin deniz gücünün analizi
From Mahan's theory to the modern navy: Analyzing Turkey's maritime power
- Tez No: 924242
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜZEHHER YAMAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Küreselleşme ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Bu çalışma özelde IMEMO tarafından yapılan Uluslararası Deniz Gücü Endeksi Güç Sıralaması içerisinde Türkiye'nin neden ilk onda yer almadığı, genelde ise Türkiye bir deniz gücü müdür sorusundan yola çıkılarak geliştirilmiştir. Denizcilik gücüne yönelik değerlendirmeler çeşitli olmakla beraber bu çalışma kapsamında denizcilik, askeri ve siyasi bakımından değerlendirilecektir. Bu kapsamda ilk olarak güç ve deniz ilişkisi incelenmesi yapılarak kavramlar arası farklılıkların ortaya konması ve derinlemesine analiz edilmesi öncelenmiştir. Denizcilik gücü, deniz gücü, deniz strateji gibi terimlerin yan yana gelmesi akla alanın ilk öncüsü Alfred Mahan'ı getirmektedir. Öncü teorisyen Deniz Gücünün Tarih Üzerindeki Etkisi isimli eserinde bahsi geçen başlıkları ve daha fazlasını eserinde detaylandırarak deniz gücü olmak isteyen ülkelerin denizleri kullanma ve geliştirme yeteneklerine yönelik altı temel koşuldan bahsetmektedir. Türk deniz gücü incelemelerinde Mahan'ın altı unsuru ile değerlendirilebilmek için şart ve koşulların en uygun olduğu dönem, Osmanlı İmparatorluğu dönemidir. Bu kapsamda çalışma içerisinde Osmanlı deniz gücü incelemeleri Kuruluş, Yükseliş ve Çöküş Dönemlerine ayrılarak Mahan'ın ileri sürdüğü altı unsur kapsamında değerlendirilmiştir. Bu yöntemle amaçlanan Osmanlı deniz gücü tarihi anlatımında tekrara düşmemek ve sınanabilir bir yöntem belirlemek olmuştur. Tarih projeksiyonu ile değerlendirilmeye çalışılan 1923-2000 yılları arasında gerçekleştirilen Türk deniz gücü faaliyetlerine ilişkin incelemelerde çeşitli başlıklandırma yoluna gidilmiş ve ağırlıklı olarak Türk dış politikası bağlamında denizcilikte yaşanan gelişmeler nedensellik bağı ile değerlendirilmiştir. 2002-2023 yılları arası kendinden önceki dönemlerden ayrılması bakımından tarih projeksiyonu yerine 2000'li yıllarda başlayan Türk dış politikasında doktrinler kapsamında Türk deniz gücü faaliyetleri analiz edilmiştir. 2000'li yıllar aynı zamanda küreselleşmenin de arttığı ve gerçekleşen olayların birçok devleti veya unsuru bir arada etkilediği bir sürecin başlamasını da beraberinde getirmiştir. Başta terör olmak üzere artan tehdit algılamaları, bölgesel ve küresel krizler Türkiye uygulamalarında da kendini göstermiştir. Çalışma kapsamında iç ve dış politikada yaşananlar, algılama biçimlerinde yaşanan dönüşümler ve doktriner boyutta uygulanmaya konan faaliyetlerden Türk deniz gücünün de etkilendiği görülmektedir. Bu etkinin Türk deniz gücü üzerindeki seyri, katkıları ve sonuçlarının detaylı olarak incelendiği çalışmada, analiz birimi olarak Türk Deniz Kuvvetleri'nin sahip olduğu envanter ve izlediği projeler seçilmiştir. Analizi desteklemek için ise bölüm sonunda Türk deniz gücüne yönelik dış yorum ve analizlere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study addresses why Türkiye is not ranked among the top ten in IMEMO's International Maritime Power Index and explores whether Türkiye can be considered a maritime power. While sea power can be assessed from various perspectives, this study focuses on maritime, military, and political dimensions. To establish a clear framework, the relationship between power and the sea is first examined, highlighting the differences between key concepts and enabling a deeper analysis. The juxtaposition of terms such as maritime power, sea power, and naval strategy inevitably brings to mind Alfred Thayer Mahan, a pioneer in the field. Mahan elaborates on these concepts extensively in his seminal work, The Influence of Sea Power upon History, which identifies six fundamental conditions necessary for countries aspiring to become sea powers to effectively use and develop the seas. Among the periods most suitable for evaluation through Mahan's six elements in the context of Turkish sea power is the Ottoman era. Accordingly, this study divides Ottoman maritime history into the Foundation, Rise, and Decline periods, evaluating each within the framework of Mahan's six elements. This method is designed to provide a structured and testable approach to analyzing Ottoman sea power while avoiding repetitive historical narration. For the period between 1923 and 2000, Turkish sea activities are analyzed using historical projections. Developments in the sea sector during this time are evaluated in connection with Turkish foreign policy, establishing causal links between the two. To distinguish the period from 2002 to 2023, this study adopts a doctrinal approach rather than historical projection, analyzing Turkish sea power activities within the context of foreign policy doctrines that emerged in the 2000s. This era also marked a period of heightened globalization, with interconnected events influencing multiple states and elements simultaneously. Increasing threat perceptions, such as terrorism, and regional and global crises also shaped Turkey's sea power practices during this time. The study examines how Turkish sea power has been affected by developments in domestic and foreign policy, transformations in strategic perceptions, and doctrinal practices. The impact of these factors is explored in detail, with a focus on the evolution of Turkish sea power, its contributions, and its outcomes. The inventory of the Turkish Naval Forces and the projects undertaken are selected as the primary units of analysis. To further support the discussion, external evaluations and analyses of Turkish sea power are included at the end of the study
Benzer Tezler
- Pozitif tamsayılarda Mac Mahon parçalanma analizi
Mac Mahon partition analysis in positive integers
BÜŞRA AL
- Mekanın kendi varoluşunu inşa edebilmesi için eş varoluşsal hak arayışı; hetero-fenomenolojik oluş
The search for seeking equal existential right to the ability of building self-existence of the space; hetero-phenomenological becoming
AYÇİN ATUKEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK
- Küresel Türk deniz gücü model tanımlaması
Definition of global Turkish sea power model
İLYAS GÜLENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DenizcilikKocaeli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. BEKİR GÜNAY
