Geri Dön

Ölçünlü Türkçede dilbilgiselleşen fiiller

Grammaticalized verbs in Standard Turkish

  1. Tez No: 924455
  2. Yazar: ALEYNA ECE
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SİNAN GÜZEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 103

Özet

Bağımsız sözlüksel birimlerin dil bilgisel birimlere dönüşme sürecini açıklayan dil bilgiselleşme kuramının yöntem alındığı bu tez, Ölçünlü Türkçede dil bilgisel oldukları belirlenen fiilleri konu edinmektedir. Ölçünlü Türkçede dil bilgiselleşen fiiller; edat, zarf, art-fiiller ve ön-fiiller gibi dil bilgisel söz ve yapılardan oluşmaktadır. Bu çalışmada dil bilgiselleşen fiiller, Ölçünlü Türkçenin sözlük ve gramer çalışmalarında belirlenip örnek tümceler yardımıyla incelenmiştir. Yapılan incelemede, söz konusu fiillerin hangi dil bilgiselleşme süreçlerine uğradıkları, ne derecede anlamsızlaştıkları ve nasıl bir işlev üstlendikleri belirlenmiştir. İlgili inceleme sonunda Ölçünlü Türkçede dil bilgiselleşen fiilleri, bağlaçların, sontakıların, zarfların, art-fiillerin ve ön-fiillerin ve birtakım kiplik sözlerin oluşturduğu belirlenmiş; söz konusu unsurlar tezde türleri belirtilerek yorumlanmıştır.

Özet (Çeviri)

This thesis, which uses the theory of grammaticalization, which explains the process of transformation of independent lexical units into grammatical units, deals with verbs that are determined to be grammatical in Standard Turkish. Grammaticalized verbs in Standart Turkish consist of some grammatical words and structures such as prepositions, adverbs, postverbs and preverbs. In this study, the verbs in question were determined in the dictionary and grammar studies of Standart Turkish and examined with the help of sample sentences. In the examination, it was determined which grammaticalization processes the verbs in question underwent, to what extent they deviated from their own meanings and what kind of a function they assumed. As a result of the relevant examination, it was determined that the verbs that became grammatical in Standart Turkish were formed by conjunction, suffixes, adverbs, postverbs, preverbs and some modal words; the elements in question were interpreted by specifying their types in the thesis.

Benzer Tezler

  1. Ölçünlü Türkçede e ünlüsü alçalmasına seslem tabanlı bir yaklaşım

    A syllable-based approach to lowering of e in standard Turkish

    GÖKTUĞ BÖRTLÜ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İPEK PINAR UZUN

  2. Eskişehir ili Balkan muhacir ağızları

    Balkan immigrant dialects of Eskişehir

    SONGÜL İLBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERDOĞAN BOZ

  3. Türkçe-Arapça ikidillilerde ses başlangıç zamanı

    Voice onset time in Turkish-Arabic bilinguals

    ÖMER ŞIHANLIOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İPEK PINAR UZUN

  4. Türkiye Türkçesi ağızlarında ünlü değişenleri

    Allophonic variants of Modern Turkish Dialects

    FATİH KURTULMUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar Üniversitesi

    Yeni Türk Dili Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE İLKER

  5. Makedonya Kızılalma-Karaman yörükleri ağzı (İnceleme-metinler-Sözlük)

    Macedonia Kızılalma-Karaman yörüks' dialects (Examination-texts-glossary)

    IZET IBRAHIMSOJLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıTrakya Üniversitesi

    Balkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET GÜNŞEN