Kentsel tarım bağlamında tahsisat bahçeleri, toplum bahçeleri ve yenilebilir şehir çözümleri: Kadifekale (İzmir) Bostanı örneği
Allotment gardens, community gardens and edible city solutions in the context of urban agriculture: The case of Kadifekale (İzmir) Orchard
- Tez No: 924468
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEYCAN HOCAOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Kentsel Tarım, Yenilebilir Şehir, Tahsisat Bahçeleri, Toplum Bahçeleri, Kadifekale Bostanı, Urban Agriculture, Edible City, Allotment Gardens, Community Gardens, Kadifekale Orchard
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Büyük bölümü kentlerde yaşayan 8 milyarı aşan dünya nüfusu, kentsel yeşil alanların yetersizliği, insanoğlunun giderek büyüyen ekolojik ayak izi, gıda güvenliği, yoksulluk nedeniyle gıdaya erişim güçlükleri, dezavantajlı grupların toplumsal entegrasyonu gibi çok sayıda soruna neden olmaktadır. Bu çalışmada gerek gıda güvenliği gerekse kent yoksullarının entegrasyonunda önemli bir yere sahip olan“kentsel tarım”ve onun farklı bileşenleri ile“yenilebilir şehir çözümleri”üzerinde durulmuş, bunları kullanan dezavantajlı insanların bu alanlar üzerindeki algı ve görüşleri irdelenmiş, çalışmanın örneklemi olan Kadifekale Bostanı ile ilgili yapılan çalışmalar aktarılmıştır. Alanyazını taramalarında Türkiye ile ilgili olarak“yenilebilir şehir”kavramı ile ilgili eksiklik bulunduğu, kent bostanları ve tahsisat bahçeleri ile ilgili çok sayıda araştırma yapılmış olmasına karşın Coğrafya ve İzmir yereli üzerine yapılan araştırmalarda bu kavramlarının yeterince kendine yer bulmadığı görülmüştür. Bu çalışmanın temel amaçları, kişi başına düşen yeşil alanların artırılması, dezavantajlı gruplar ile kent yoksullarının geçimlerine ve dezavantajlı grupların sosyal entegrasyonlarına ve rehabilitasyonlarına katkı sağlayacak tahsisat bahçelerinin yaygınlaştırılması, yenilebilir şehir çözümlerinin gerekliliği ve gerçekleştirilebilirliği fikrini örneklerle ortaya koymaktır. Bu çalışmada nitel ve nicel araştırma desenleri birlikte kullanılmıştır. 54 bostan kullanıcısından 48'ine ulaşılmıştır. Bu örneklem boyutu dolayısıyla hata payı % 5 ve doğruluk oranı % 95'tir. Örneklemin seçiminde İzmir kentinin ve Kadifekale Semti'nin gecekondulaşmaya ve dezavantajlı gruplara ev sahipliği yapması, alanın çalışma açısından kolay erişilebilir bir konumda olması, İzmir'deki ilk örnek olması olarak özetlenebilir. Kadifekale Bostanı'nın inşa edilmesindeki amaçlar; kullanıcı ailelere güvenli gıda üretebilmelerini sağlayarak dolaylı olarak aile bütçelerine destek olmak ve sosyal entegrasyonu ve rehabilitasyonu güçlendirmek, olarak belirtilmiştir. Kadifekale Bostanı“tahsisat bahçesi”tanımına denk düşmekte, ancak Sanayi Devrimi sonrası özellikle Avrupa'da kendine geniş bir yer bulan tahsisat bahçelerinden çeşitli yönleriyle ayrılmaktadır. Bostanı kullanıcıları tarafından, bostan faaliyetlerinin sebze yetiştirmekle sınırlı olmadığı, bostanın rehabilitasyon ve sosyalleşme alanı olarak görüldüğü, bostanın tahsisat bahçelerinin kuruluş amaçlarından biri olan kent yoksullarının sosyalleşme, rehabilite etme, topluluk oluşturma gibi amaçlarıyla da örtüştüğü ve bu konuda amacına ulaştığı görülmektedir. Son olarak, bünyesinde avantaj ve dezavantajları birlikte barındıran İzmir'in, adı konmamış ve bu bilinçle yapılmıyor da olsa yenilebilir şehir çözümleri açısından önemli adımların atıldığı bir şehir olduğu söylemek olanaklıdır.
Özet (Çeviri)
The world population of more than 8 billion people, most of whom live in cities, causes many problems such as insufficient urban green areas, the growing ecological footprint of human beings, food security, difficulties in accessing food due to poverty, and social integration of disadvantaged groups. In this study, 'urban agriculture' and its different components and 'edible city solutions', which have an important place in both food security and the integration of the urban poor, are emphasised, the perceptions and opinions of disadvantaged people who use these areas are examined, and the studies on Kadifekale Orchard, which is the sample of the study, are presented. In the literature review, it has been observed that there is limited coverage of the concept of 'edible city' in Turkey, and although there have been many studies on urban orchards and allotment gardens, these concepts have not been sufficiently included in the research on geography and the locality of Izmir. The main objectives of this study are to increase the green areas per capita, to expand the allotment gardens that will contribute to the livelihoods of disadvantaged groups and the urban poor and to the social integration and rehabilitation of disadvantaged groups, and to put forward the idea of the necessity and realisability of edible city solutions with examples. In this study, qualitative and quantitative research designs were used together. 48 out of 54 orchard users were contacted. Due to this sample size, the margin of error is 5 per cent and the accuracy rate is 95 per cent. The selection of the sample can be summarised as the fact that the city of Izmir and Kadifekale District are home to slums and disadvantaged groups, the area is easily accessible for the study, and it is the first example in Izmir. The aims of the construction of the Kadifekale Orchard were stated as; to indirectly support family budgets by enabling user families to produce safe food and to strengthen social integration and rehabilitation. Kadifekale Orchard corresponds to the definition of 'allotment garden', but differs in various aspects from the allotment gardens that were commonly found in Europe after the Industrial Revolution. It is seen by the users of the orchard that the orchard activities are not limited to growing vegetables, that the orchard is seen as an area of rehabilitation and socialisation, that the orchard overlaps with one of the founding purposes of allotment gardens, such as socialisation, rehabilitation and community building for the urban poor, and that it has achieved its purpose in this regard. Finally, it is possible to say that İzmir, which has both advantages and disadvantages, is a city where important steps have been taken in terms of renewable city solutions, even if they have not been named and are not performed with this awareness.
Benzer Tezler
- Kentsel tarım pratiklerinin dayanıklılık yaklaşımı bağlamında değerlendirilmesi: Mezitli kent içi tarım uygulaması
Evaluation of urban agriculture practices in the context of resilience approach: The practice of Mezitli intra-urban agriculture
MELİKE SELİN EKENLER
Doktora
Türkçe
2024
Kamu YönetimiMersin ÜniversitesiMedya, Kültür ve Kent Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA LEVENT
- Kentsel tarım ve şehir planlamaya entegrasyonu
Urban agriculture and integration of urban agriculture into the city planning
MERCAN EFE
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehircilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENEL ERGİN
- Türkiye'de doğa-toplum ilişkilerini dönüştürme stratejileri: Kent tarımı örneği
Strategies for transforming nature-society relations in Turkey: The case of urban agriculture
BÜŞRA KIYAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ BABAHAN
- Kentsel alanda iklim değişikliği ile toplumsal temelli mücadele: Bir yöntem olarak kent bahçeleri
Community-based climate change adaptation in urban areas: Urban gardening as a methodology
DEVİN BAHÇECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL YAKAR ÖNAL
- Feeding the city: agriculture and urban change in Istanbul from the Late Ottoman to Early Republican Period
Kenti doyurmak: Geç Osmanlı'dan Erken Cumhuriyet'e İstanbul'da tarım ve kentsel değişim
AYŞE NUR AKDAL
Doktora
İngilizce
2025
TarihBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KIRLI