Ortoreksiya nervoza eğilimi olan kişilerde vitamin düzeylerinin değerlendirilmesi
Assessment of vitamin levels in individuals with a tendency towards orthorexia nervosa
- Tez No: 924527
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UTKU ESER
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Amaç: Dengeli ve yeterli beslenme büyüme, gelişme ve genel iyilik hali için gereklidir. Ancak, son dönemde popüler hale gelen“temiz beslenme”yaklaşımı, sağlıklı yaşam tarzını desteklerken bazı durumlarda katı diyet sınırlamalarına ve olumsuz yeme alışkanlıklarına yol açabilmektedir. Ortoreksiya Nervoza (ON), sağlıklı beslenmeye aşırı odaklanmanın bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkilediği bir yeme bozukluğu olarak tanımlanmakta, ancak DSM-V'de henüz resmi olarak yer almamaktadır. ON' un tanımlanması ve kriterlerinin netleştirilmesi üzerine çalışmalar sürdürülmektedir. Bu araştırma, ON eğilimi ile vitamin düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyerek, bu bozukluğun patofizyolojik süreçlerinin anlaşılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Gereç Yöntem: Bu çalışma, 18-65 yaş arasındaki kişilerde ON eğilimi ve bu kişilerde vitamin düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen kesitsel, tanımlayıcı ve analitik bir çalışmadır. Uşak Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği'ne başvuran 18-65 yaş hastalar arasında 15.10.2024-15.01.2025 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Son 3 ayda polikliniğine başvuran ve tetkik istenmiş olan 803 hasta olduğu hastane bilgi yönetim sisteminden öğrenilmiştir. Evreni temsil edecek örneklem büyüklüğü %95 güven aralığında, %5 sapma, desen etkisi 1 alınıp, %50 bilinmeyen sıklık ile Open Epi versiyon 3 kullanılarak minimum 261 olarak hesaplanmıştır. Belirlenen tarihler arasında toplam 266 hastaya ulaşılmıştır. Çalışmaya katılan hastalar gönüllük esasına göre çalışmaya dâhil edilmiş olup, çalışma hakkında hastaya gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra onamları alınmıştır. Anket çalışması iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde ankete katılanların sosyodemografik özellikleriyle ilgili sorular, ikinci bölümde de ORTO-11 ölçeğine ait sorular sorulmuştur. ORTO-11 ölçeği 2008 yılında x Arusoğlu ve Ark. tarafından ORTO-15 ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasıyla oluşturulmuştur. Bu çalışmada ölçeğin Cronbach alfa değeri 0,737 olarak bulunmuştur. Arusoğlu ve ark.'nın uyguladığı şekilde ölçeğin kesim noktası %25'lik dilimde 22 olup, 22 ve altında puan alan hastaların ortoreksiya eğilimi yüksek olarak kabul edilmiştir. Veriler IBM SPSS.28 programı ile uygun testler seçilerek analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmamıza yaş ortalaması 40,61±12,06 (yıl) olan %54,1'i (n=144) kadın, %45,9'u (n=122) erkek olmak üzere toplam 266 hasta katıldı. Hastaların ORTO-11 ölçeğine verdiği cevapların toplam puan ortalaması ve standart sapması 25,09±4,46'dır. Toplam puanlar 15-40 aralığındaydı. Cinsiyet, eğitim düzeyi, diyet yapma durumu ve sigara içme durumu ile ORTO-11 puanı açısından anlamlı farklar elde edilmiştir. Katılımcılar kesim noktasına göre ON eğilimi yüksek ve düşük olanlar olarak iki gruba ayrıldı. Çalışmamızda ON prevalansı %30,8 olarak saptandı. ON eğilimi yüksek ve düşük kişilerde sosyodemografik özellikler ile Folat, B12 ve D vitamini düzeyleri açısından anlamlı farklılık saptanmadı. (p=0,886, p=0,546 ve p= 0,552 Sonuç: Ortoreksiya Nervoza, özellikle sosyal medyanın da etkisiyle yaygınlaşan ve ilerleyen yıllarda daha da artış göstermesi muhtemel bir sağlık sorunu olup, henüz kesin bir tanı kriterine sahip değildir. ON eğilimi ile besin öğesi eksiklikleri arasındaki ilişkinin daha detaylı araştırılması, bu alandaki bilgi eksikliklerinin giderilmesine katkı sağlayacaktır. ON konusunda daha fazla farkındalık yaratılması sağlıklı bir toplum yapısının oluşmasına katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
Aim: Balanced and adequate nutrition is essential for growth, development, and overall well-being. However, the recently popularized“clean eating”approach, while supporting a healthy lifestyle, can sometimes lead to strict dietary restrictions and unhealthy eating habits. Orthorexia Nervosa (ON) is defined as an eating disorder where an excessive focus on healthy eating negatively impacts individuals' quality of life, though it is not yet officially included in the DSM-V. Research on the definition and clarification of ON criteria is ongoing. This study aims to contribute to the understanding of the pathophysiological processes of ON by examining the relationship between ON and vitamin levels. Materials and Methods: This study is a cross-sectional, descriptive, and analytical study conducted to evaluate the tendency toward Orthorexia Nervosa (ON) and vitamin levels in individuals aged 18–65. It was carried out between October 15, 2024, and January 15, 2025, among patients aged 18–65 who applied to the Family Medicine Outpatient Clinic of Uşak University Faculty of Medicine Training and Research Hospital. According to the hospital information management system, there were 803 patients who visited the outpatient clinic and had laboratory tests requested within the last three months. The sample size representing the population was calculated using Open Epi version 3 with a 95% confidence interval, 5% margin of error, a design effect of 1, and an assumed unknown prevalence of 50%, yielding a minimum required sample size of 261. A total of 266 patients were reached within the specified dates. Participants were included in the study on a voluntary basis, and informed consent was obtained after providing them with the necessary explanations about the study. The questionnaire consisted of two sections: the first section included questions about xii sociodemographic characteristics, while the second section contained questions from the ORTO-11 scale. The ORTO-11 scale was developed in 2008 by Arusoğlu et al. by adapting the ORTO-15 scale into Turkish. In this study, the Cronbach's alpha value of the scale was found to be 0.737. As in the study conducted by Arusoğlu et al., the cutoff point for the scale was set at the 25th percentile, which corresponds to a score of 22, with patients scoring 22 or below considered to have a high tendency toward orthorexia. The data were analyzed using IBM SPSS 28 with appropriate statistical tests. Results: A total of 266 patients participated in our study, with a mean age of 40.61±12.06 years. Of the participants, 54.1% (n=144) were female, and 45.9% (n=122) were male. The mean total score of the participants on the ORTO-11 scale was 25.09±4.46, with scores ranging between 15 and 40. Significant differences were found in ORTO-11 scores concerning gender, education level, dieting status, and smoking status. Participants were divided into two groups based on the cutoff point: those with a high tendency toward ON and those with a low tendency. The prevalence of ON in our study was determined to be 30.8%. No significant differences were found between individuals with high and low ON tendencies regarding sociodemographic characteristics and folate, B12, and vitamin D levels (p=0.886, p=0.546, and p=0.552, respectively).
Benzer Tezler
- Comparison of sports nutrition knowledge, supplement usage and orthorexia tendencies between different sport branches
Farklı spor dalları arasında spor beslenme bilgisi, takviye kullanımı ve ortoreksiya eğilimlerinin karşılaştırılması
ESRA AYDEMİR
- Düzenli fiziksel aktivite yapan ve yapmayan kadınlarda ortoreksiya nervoza görülme durumu
The incidence of orthorexia nervosa in women who do and do not do regular physical activity
ŞUHEDA YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıErciyes ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARDA BORLU
- Ortoreksiya nervoza eğilimi olan kadın üniversite öğrencilerinin obsesif kompulsif bozukluk ile ilişkinin incelenmesi
Investigate relationship between obsessive-compulsive disorder and female university students whom has tendency to orthorexia nervoza
İDİL OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM NARTER
- Ortoreksiya nervoza eğilimi ile depresif belirtiler arasındaki ilişkide beden algısının düzenleyici rolü
Moderating role of body perception in the relationship between orthorexia nervosa tendency and depressive symptoms
BUKET AYDIN
- Üniversite öğrencilerinde ortoreksiya nervoza eğilimi ve sağlık okuryazarlığı ilişkisi: Sivas örneği
Orthorexia Nervosa tendency and health literacy relationship among university students: the case ofSivas
ESRA ÖZEL ERDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Beslenme ve DiyetetikNecmettin Erbakan ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN DURDURAN
