Nowadays Rebetiko Istanbul Music Scene: The example of Tatavla Keyfi
Günümüzde İstanbul Rebetiko Müzik Sahnesi: Tatavla Keyfi örneği
- Tez No: 925017
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEYMA ERSOY ÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu çalışma, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzikoloji ve Müzik Teorisi Anabilim Dalı'na Yüksek Lisans Tezi olarak sunulmak üzere hazırlanmıştır. Çalışmada Tatavla Keyfi topluluğu örneği üzerinden günümüz İstanbul müzik sahnesindeki rebetiko müziğinin yansımaları tartışılmaktadır. Tatavla Keyfi, günümüz İstanbul müzik sahnesinde aktif olarak rebetiko icra eden az sayıdaki müzik topluluklarından biridir. 2008 yılından beri Beyoğlu yerel sahnelerinde etkin olan topluluk, rebetikoyu müzikal anlamda kendine özgü bir tarz ve üslup ile temsil eder. Bu çalışmada rebetiko türünün karmaşıklığının, icra edildiği müzikal çevre ile bağlantılı olarak açığa çıkan anlamsal ve sembolik dünyada yattığı öne sürülmektedir. Bu nedenle çalışmanın birincil amacı, Beyoğlu sahnesi ve Tatavla Keyfi örneğine odaklanarak günümüz rebetikosu'nun bir özgünlük (authenticity) sembolü mü veya dönemin sosyo-kültürel kent (şehir) ortamının etkisiyle ortaya çıkan bir melezlik (hybridity) sembolü olarak mı görülmesi gerektiğini incelemektir. Bu çalışmanın bir diğer amacı, İstanbul'un çok kültürlü kentsel çevresinde ortaya çıkan sembolik anlamların neler olduğunu araştırmaktır. Araştırma sorularına cevap bulabilmek adına şu sorular incelenmeye çalışılmıştır: (i) İstanbul'un sosyo-kültürel yapısı, rebetiko müziğinin dinleyiciler tarafından kabul edilmesini sağlayacak şekilde hangi dönemde ve nasıl gelişmiştir? (ii) Günümüz İstanbul rebetiko müzik sahnesinin özellikleri nelerdir? (iii) İstanbul rebetiko müzik sahnesinde, müzisyenler ile dinleyiciler arasındaki dinamik ve etkileşim nasıl gelişmektedir? Tez, Tatavla Keyfi topluluğuna odaklanarak rebetiko'nun günümüz İstanbul kent ortamında nasıl sürdürüldüğü, nasıl dönüştüğü ve nasıl yeniden tanımlandığına dair yeni bakış açıları sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın metodolojisi müzikolojik, etnografik ve ilgili literatürdeki tarihsel ve sosyolojik kaynaklara ek olarak dergiler, müzik antolojileri ve görsel-işitsel arşivlere dayanmaktadır. İkinci bölüm rebetikoyu tarihsel ve sosyo-kültürel bir yaklaşımla ele alarak, bu türün zaman içindeki müzikolojik ve sosyolojik gelişimini etkileyen unsurları belirlemeyi amaçlamaktadır. Üçüncü bölümün ilk kısmı ise meyhane ve taverna kavramlarını ele alarak, İstanbul'daki sosyal etkinlik ve eğlence mekânları olarak bu ortamların evrimini incelemektedir. Aynı zamanda, İstanbul'daki bu ortamların günümüze kadar geçirdiği dönüşümün anlaşılması için bir köprü işlevi görmeyi de hedeflemektedir. İkinci ve üçüncü bölümler, rebetiko ve meyhane-taverna kavramlarına dair tarihsel ve sosyo-kültürel etnografik unsurları ortaya koyduğundan, bu bölümler metodoloji olarak etnografik kaynaklara dayalı tarihsel bir anlatıyı esas almaktadır. Ayrıca, bu bölümde yer alan Yanni Kordomenidis ile yaptığımız röportaj, günümüzde İstanbul'daki modern eğlence sektörlerinden biri olan ve Rum tavernasının yeni nesil versiyonu olarak görülen“Yeni Nesil Rum Tavernası”olgusuna ilişkin veri toplama sürecimize katkı sağlamaktadır. Kordomenidis, burada ayrıca kendi repertuvar tercihlerini de aktarmaktadır. Üçüncü bölümün son kısmı, rebetiko'nun ortaya çıkışı ve İstanbul'daki müzik dinleyicileri tarafından benimsenmesini kolaylaştıran tarihsel ve sosyo-kültürel koşullar incelenmiştir. Bu bölüm ayrıca sanatçı Muammer Ketencoğlu ve Cengiz Onural ile yapılan röportajların niteliksel bir yorumunu da içermektedir. Her iki sanatçı da İstanbul'daki rebetiko müziği hakkında kişisel deneyimlerini ve görüşlerini paylaşıp, rebetiko'nun müzikal unsurlarına dair algılarını dile getirerek veri toplama sürecine katkıda bulunmuştur. Dördüncü bölümün ilk kısmı, 1990'larda Anadolu ve etnik müziğe olan ilginin artışı ve bunun Beyoğlu'nun çok kültürlü yerel ortamını nasıl şekillendirdiğine odaklanmaktadır. İkinci kısımda Tatavla Keyfi topluluğunun ilk oluşumu, genel vizyonları ile amaçları, ayrıca bunları sahne performanslarında ve repertuarını nasıl sundukları ele alınmaktadır. Dördüncü bölümün metodolojisi, topluluğun üç müzisyeniyle- Charalampos Theodorelis-Rigas, Güneş Demir ve Mamed Cavarof- yapılan röportajlardan elde edilen verilerin niteliksel analizine ve yorumlanmasına dayanmaktadır. Bu bölüm, Tatavla Keyfi topluluğunun oluşumuna ve repertuar tercihine odaklanmaktadır. Ayrıca dinleyicilerin değişen profilini, müdavimleri ve topluluğun performansları boyunca müzisyenler ile dinleyicileri arasında gelişen dinamik“diyalektik”ilişkiyi ele alan saha çalışması gözlemlerini de içermektedir. Son olarak, dördüncü bölümün metodolojisi, topluluğun performanslarında icra edilen iki eserin transkripsiyonu ve analizi ile desteklenmektedir. İlk şarkı, Tatavla Keyfi topluluğuna özgü bir eser olan“Baklahorani”dir. Bu şarkının sözleri, İstanbul'daki Tatavla Karnavalı'ndan bahsetmektedir. Bu analizde, topluluğun iki dilli bir eser aracılığıyla Türk ve Yunan dinleyicileri arasında“kültürel köprüler”oluşturma çabasını ve aynı zamanda rebetiko'nun melodik formlarına, ritmik kalıplarına ve modalitesine olan temel bağlarını koruma eğilimini göstermeyi amaçlamaktadır. Analiz edilen ikinci eser,“Toutoi oi Batsoi pou'rthan Tora”adlı zeybekiko ritminde bir rebetiko şarkısı ile Denizli bölgesine özgü geleneksel bir Türk zeybeği olan“Dağların Başındayım”şarkısının birleşiminden oluşmaktadır. Bu iki şarkı, rebetiko'nun müzikolojik açıdan melez boyutunu ve kültürel bir köprü olarak sembolik boyutunu göstermek amacıyla analiz edilmiştir. Sonuç bölümünde, Beyoğlu yerel bağlamında rebetiko'nun, kültürler arası müzikal etkileri harmanlayan bir melezlik sembolü olduğu ortaya konulmaktadır. Ayrıca, rebetiko'nun belirli bir türe hapsolmuş sabit bir ifade olmaktan ziyade, şehrin sosyo-kültürel dönüşümleriyle birlikte evrildiği de vurgulanmaktadır. Sonuç kısmında ayrıca Tatavla Keyfi topluluğu müzisyenlerinin, çaldıkları repertuarı tanımlarken 'rebetiko' terimini bilinçli olarak kullandıkları, çünkü bu terimin İstanbul'un sürekli değişen sosyal ve kültürel ortamında bir savunma mekanizması işlevi gördüğü belirtilmektedir. Tatavla Keyfi çalışması aracılığıyla bu terimin, Rebetiko, Smyrneiko, Türk geleneksel Şehir müziği (Türkü) ve geç dönem Laiko şarkıları gibi çeşitli müzik stillerini kapsayan bir şemsiye terim olarak bağlamlandırıldığı görülmektedir. Bu nedenlerle, topluluğun icra ettiği müzik tarzı esasen Café Aman stiline daha yakın olduğu görülmüştür. Tatavla Keyfi, performanslarına çeşitli müzikal üslupları dahil ederek bu hibrit yapıya bir örnek teşkil etmekte, ancak geleneksel melodik formlarla, ritmik kalıplarla ve makamsal yapılarla olan temel bağlarını koruma eğilimini de sürdürmektedir. Sonuç bölümü ayrıca, Tatavla Keyfi topluluğunun kültürlerarası doğası sayesinde repertuar, icra pratikleri, müzik üretimi ve dinleyici etkileşimi açısından rebetiko'nun hibrit kimliğini barındırdığını ortaya koymaktadır. Aynı zamanda, kentin sürekli değişen ortamı içinde uyum sağlama, dönüşme ve varlığını sürdürme yeteneğini irdeler. Daha geniş bir çerçevede çalışma, müziğin bir kültürel korunma ve yeniden yaratma aracı olarak işlev görmesi anlayışına katkıda bulunarak, günümüz İstanbul'unda rebetiko temsilinin kalıcı önemini vurgulamaktadır. Tatavla Keyfi'nin rebetiko müziğiyle olan etkileşimi, bu müziğin geçmiş ile bugün ve iki kültür arasında bir köprü işlevi gördüğünü göstermektedir. Son olarak, Tatavla Keyfi örneği, İstanbul'un eski eğlence kültürüne duyulan nostaljiyi canlandırma yeteneği, bir“isyan ve ritüel”deneyimi olarak işlev görmesi ve aynı zamanda modern İstanbul'un sosyo-kültürel gerçekliğiyle bağ kurması açılarından semboliktir. Bu çalışma, melezlik perspektifinden daha ileri müzikolojik keşif ve analizler yapmak için bir giriş aracı olarak değerlendirilebilir ve etnomüzikoloji alanına, müziğin Beyoğlu gibi heterojen, çok kültürlü kent ortamı içinde nasıl bir kültürel ifade aracı olarak hayatta kalıp dönüştüğünü daha iyi anlamaya yardımcı olabilir.
Özet (Çeviri)
The present study discusses the way rebetiko is being reflected through the case study of the Tatavla Keyfi ensemble within the current music scene of Istanbul. Tatavla Keyfi ensemble is one of the few remaining active music groups in Istanbul's rebetiko scene today. Performing since 2008, this ensemble consists a distinctive music representation of rebetiko that has been active in the scene based in the local setting of the Beyoğlu district. The paper claims that the complexity of rebetiko genre lies in the semantic and symbolic world that unfolds in relation to the musical environment in which it is performed. For this reason, focusing on Tatavla Keyfi case study within the local setting of Beyoğlu, the primary aim of this study is to investigate whether today's rebetiko functions as a symbol of authenticity or as a symbol of hybridity influenced by the socio-cultural urban environment of the time. Another aim of this study is to investigate which are the several symbolic meanings that emerge within the Istanbul's multicultural urban environment. In order to address the above research question, an attempt was made to investigate questions such as: (i) During which period and how did the socio-cultural framework of Istanbul develop to facilitate the audience's acceptance of rebetiko music? (ii) What are the characteristics of the current Istanbul rebetiko music scene? and (iii) Throughout the Istanbul rebetiko music scene what kind of dynamics and interactions develop between musicians and their listeners? By focusing on the Tatavla Keyfi ensemble, this study aims to provide new insights into the ways in which rebetiko is maintained, transformed, and redefined in nowadays Istanbul's urban setting. The methodology of the study draws on musicological, ethnographic, historical and sociological sources of the respective literature as well as magazines, music anthologies and audiovisual archives. The second chapter of this Thesis aims to investigate rebetiko by carrying out a historical and socio-cultural approach and to identify the factors that influenced genre's musicological and sociological development over time. The first section of the third chapter aims to highlight the context of the tavern and the meyhane, exploring their evolution as local settings for social events and entertainment in Istanbul. At the same time, it seeks to serve as a bridge for understanding the gradual transformation of taverna and meyhane context in Istanbul up to contemporary times. Since the second and the third chapter reveal historical and socio-cultural ethnographic elements regarding the concepts of rebetiko and meyhane-taverna, the methodology of these chapters primarily consists of a historical narrative based on ethnographic sources. Giannis Kordomenidis' interview narratives also contribute to the data collection of the current“New Generation”Rum taverna notion, one of Istanbul's modern entertainment sectors in which Greek and Turkish pop music is performed while he also refers to his repertoire preferences. Moreover, the last section of the third chapter's methodology includes an examination of the historical and socio-cultural conditions that facilitated the emergence and appropriation of rebetiko by music audiences in Istanbul. This section also includes a qualitative interpretation of the interview narratives with Muammer Ketencoğlu and Cengiz Onural. Both artists contributed to the data collection process, by sharing their personal experiences as well as their opinions regarding the rebetiko music in Istanbul and their perceptions on the rebetiko's musical elements. The first section of the fourth chapter focuses on the way the progressive growth of interest in Anatolian and ethnic music during the 1990s gradually shaped the multicultural local setting of Beyoğlu. The second section of the fourth chapter discusses the initial formation of the Tatavla Keyfi ensemble, their broader visions and motivations as well as the way they use to present their purpose and the repertoire they prepare for their live performances. The methodology of the fourth chapter primarily consists of the qualitative analysis and interpretation of data collected from the interviews with three of the ensemble's musicians: Charalampos Theodorelis-Rigas, Güneş Demir and Mamed Cavarof. The fourth chapter also focuses on the formation of Tatavla Keyfi ensemble and their repertoire preferences. This chapter also includes fieldwork observations related to the changing profile of the music audience, the regulars and the dynamic“dialectical”relationship that develops between musicians and their audience throughout the ensemble's live performances. Finally, the methodology of the fourth chapter is reinforced through the transcription and analysis of two musical pieces performed during the ensemble's live performances. The first song analyzed is an original musical creation by Tatavla Keyfi ensemble, entitled“Baklahorani”. The lyrics of the song narrate events of the Tatavla Carnival of Istanbul. This section aims to illustrate the ensemble's endeavor to create“cultural bridges”between Turkish and Greek audience, through their own bilingual creation, while tending to maintain a core connection to rebetiko's melodic forms, rhythmic patterns, and modality. The second song analyzed is a combination of the songs“Toutoi oi batsoi pou'rthan tora”which is a rebetiko zeybekiko song and“Dağların Başındayım”which is a traditional Turkish song originating from the Denizli region. These two songs are analyzed in order to demonstrate both the hybrid dimension of rebetiko from a musicological perspective and its symbolic dimension as a cultural bridge. In the conclusion section, the findings demonstrate that rebetiko within the local setting of Beyoğlu functions as a symbol of hybridity, mixing inter-cultural musical influences. It is also emphasized that rebetiko rather than being a static expression serving a“categorized”genre, evolves in tandem with the socio-cultural transformations occurring in the city. In the conclusion it is also highlighted that the musicians of Tatavla Keyfi ensemble consciously describe the repertoire they perform using 'rebetiko' as a term because for them it serves as a defensive mechanism in the constantly evolving social and cultural environment of Istanbul. In this study rebetiko is contextualized as an umbrella term encompassing diverse music styles such us Rebetiko, Smyrneiko, Turkish traditional urban music (Türkü) and other subsequent songs of the Laiko genre. For these reasons the nature of music ensemble performs is, in essence, closer to that of Café Aman style. Tatavla Keyfi exemplifies this hybridity by incorporating diverse musical idioms into their performances while tending to maintain a core connection to traditional melodic forms, rhythmic patterns and makams. The conclusion section also reveals that through their cross-cultural nature in terms of repertoire, performance practices, music-making and audience engagement, Tatavla Keyfi ensemble embodies the hybrid identity of rebetiko, while revealing their ability to adapt, transform, and endure within a constantly changing urban environment. This study contributes to a broader understanding of how music functions as a vehicle for cultural preservation and re-creation, highlighting the enduring significance of rebetiko representation in today's Istanbul. Tatavla Keyfi's engagement with rebetiko music highlights its role as a bridge between past and present and the two cultures. Finally, the symbolic dimension of the Tatavla Keyfi case study, stems from its ability to evoke nostalgia for the old entertainment culture of Istanbul, to function as a“rebellious and ritual”experience while also growing to connect with modern Istanbul's socio-cultural reality. This study can serve as an introductory tool for further musicological exploration and analysis from the perspective of hybridity and might aid to the field of ethnomusicology for a better understanding of how music serves as a vehicle of cultural expressions which survive and transform in heterogenous multicultural urban environments like Beyoğlu.
Benzer Tezler
- İşletmelerde finansal başarısızlık tahminlemesi ve Borsa İstanbul'da faaliyet gösteren gıda şirketlerinde uygulama
Financial distress forecasting in businesses and application in food companies operating in stock exchange Istanbul
KEREM URAL
- Finansal raporlama standartlarının piyasa değerini açıklama gücü üzerine etkisi
The impact of financial reporting standards on explanatory power of market value
UMUT UYAR
- Borlanmış AISI M35 ve AISI M42 çeliklerinin karakterizasyonu ve aşınma davranışlarının incelenmesi
Characterization of the boronized AISI M35 & M42 steels and investigation of the wear behavior
MEHMET KÜÇÜKKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Metalurji MühendisliğiAfyon Kocatepe ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL AYTEKİN
- Alışveriş sırasında müşteri takibi yapan alışveriş arabası
The shopping cart following the customer during shopping
SERDAR GEDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiDüzce ÜniversitesiElektrik-Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM YÜCEDAĞ
YRD. DOÇ. DR. METİN TOZ
- Yenilenebilir enerji sistemleri için şebeke bağlantılı yüksek verimli evirici tasarımı
Desing of highly efficent grid-connected inverter for renewable energy systems
EMRE AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiDüzce ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET UÇAR