Zekâya yönelik inançlar ile okula bağlılık arasındaki ilişkide öz yeterlik ve sosyal bilişin aracılık rolü
The mediating role of self-efficacy and social cognition in the relationship between beliefs about intelligence and school engagement
- Tez No: 925243
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA YÜKSEL ERDOĞDU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Bu tez çalışmasında zekâ inançları ile okula bağlılık arasındaki ilişkide öz yeterlik ve sosyal bilişin aracılık rolü incelenmiştir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde düzenlenmiştir. Araştırma grubu, 2023-2024 Öğretim Yılı göz ve bahar Dönemi'nde İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesinin farklı bölümlerinde öğrenim gören toplam 510 üniversite öğrenciden oluşmuştur. Çalışmanın amacı doğrultusunda Örtük Zekâ Teorisi Ölçeği (ÖZTÖ), Üniversite Öğrencilerinin Okul Bağlılığı Ölçeği (ÜÖOBÖ), Genel Öz Yeterlik Ölçeği ve Sosyal Biliş Ölçeği (SBÖ) kullanılmıştr. Araştırmada öz yeterlik ve sosyal bilişin aracı rolleri Hayes'in (2018) 6. Model olan seri çoklu aracı değişken analizi PROCESS Macro v4.2.'ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın değişkenlerinin birbiriyle ilişkileri Pearson korelasyon analizi ile incelenmiş, gruplar arasındaki farklılıkları ortaya çıkarmak adına t-testi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, varlık zekâ inanç ile okula bağlılığının alt boyut puanları arasındaki ilişki harıç çalışmanın diğer değişkenleri olan artımsal zekâ inanç, okula bağlılığının alt boyutları, sosyal bilişin alt boyutları ve öz yeterliğin alt boyutları arasında karşılıklı istatistiksel olarak anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin zekâ inanç puanları, okula bağlılık puanları, öz yeterlik puanları ve sosyal biliş puanları cinsiyet değişkenine göre farklılık göstermektedir. Araştırmanın aracılık analiz sonuçlarına göre, artımsal zekâ inancı ile okula bağlılığın alt boyutları olan davranışsal, duyuşsal ve bilişsel bağlılık arasındaki ilişkide, hem öz yeterliğin alt boyutları olan başlama, yılmama ve sürdürme-çaba ısrarı, hem de sosyal bilişin alt boyutları olan kendini tanıma, zihin okuma, eğitim ortamını anlama ve eğitim tehditlerini anlama arasında aracılık rolü gözlemlenmiştir. Ayrıca, varlık zekâ inancı ile okula bağlılığın alt boyutları arasındaki ilişkide, öz yeterliğin alt boyutları ve sosyal bilişin alt boyutlarının aracılık rolü gözlemlenmemiştir. Zekâ inançlarının alt boyutları olan artımsal ve varlık zekâ inancının okula bağlılık üzerindeki etkisinde, öz yeterlik ve sosyal biliş toplam ölçek puanlarının çoklu aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines the mediating role of self-efficacy and social cognition in the relationship between beliefs about intelligence and school engagement. The study is organized within the framework of the relational survey model. The research group consists of 510 university students from various departments at Istanbul Sabahattin Zaim University during the 2023-2024 academic year, including both the fall and spring semesters. In line with the purpose of the study, the following instruments were utilized: the Implicit Intelligence Theory Scale (IITS), the University Student Engagement Inventory, the General Self-Efficacy Scale, and the Social Cognition Questionnaire. The mediating roles of self-efficacy and social cognition in the study were examined using Hayes's (2018) 6th model, the serial multiple mediation analysis PROCESS Macro v4.2. The relationships between the variables of the research were examined using Pearson correlation analysis, and a t-test was employed to reveal the differences between the groups. According to the findings of the study, it was determined that there are statistically significant relationships at varying levels among the other variables of the study, namely incremental intelligence belief, sub-dimensions of school engagement, sub-dimensions of social cognition, and sub-dimensions of self-efficacy, excluding the relationship between the belief in entity intelligence and the sub-dimension scores of school engagement. Students' beliefs about intelligence, school engagement, self-efficacy, and social cognitive skill scores vary according to the gender variable. According to the results of the mediation analysis of the research, it has been observed that both the sub-dimensions of self-efficacy, namely initiation, perseverance, and sustained effort, as well as the sub-dimensions of social cognition, including cognition of self, mindreading, detection of educational threat and understanding of educational environment, play a mediating role in the relationship between incremental intelligence beliefs and the sub-dimensions of school engagement, which are behavioral, emotional, and cognitive engagement. Additionally, it has been observed that the sub-dimensions of self-efficacy and social cognition do not play a mediating role in the relationship between belief in entity intelligence and school engagement sub-dimensions. It was determined that self-efficacy and social cognition total scale scores had multiple mediating roles in the effect of incremental and entity intelligence beliefs, which are sub-dimensions of intelligence beliefs, on school engagement.
Benzer Tezler
- Yapay zekaya uyum: Türkiye-İngiltere çalışanları üzerine karşılaştırmalı bir araştırma
Adaptation to artificial intelligence: A comparative research on Türkiye-England employees
MURAT ÇAKAN
- Örgüt kültürü ile sosyal ve duygusal zekanın iş tatmini üzerine etkisi
The effect of organizational culture and social and emotional intelligence on job satisfaction
ABDALMONM ALİ ALİ BARG
- Bilgisayar destekli matematik öğretiminin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin sayı hissi, matematiksel üstbiliş farkındalık ve öz yeterlilik algısı üzerindeki etkililiği
The effectiveness of computer assisted mathematics instruction on number sense, mathematical metacognition awareness and self-efficacy perception of students with learning disability
SILA DOĞMAZ
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VESİLE YILDIZ DEMİRTAŞ
- The relations between L2 learners' mindsets, L2 grit and their social connectedness beliefs
2. dil öğrencilerinin zihniyetleri, 2. dönem kazanç ve sosyal bağlılık inançları arasındaki ilişkiler
MARWA AHMED HASAN HASAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İngiliz Dili ve EdebiyatıKarabük Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKAN KIRMIZI
- Çalışan bireylerde gelişen ve sabit zihniyet anlayışının psikolojik sağlamlığı yordayıcı rolü
The predictive role of growth and fixed mindset in psychological resilience in working individuals
SEHER DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN DOĞAN