Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı olan hastaların klinik, sosyodemografik özelliklerinin ve işlevselliğinin anne tükenmişliği üzerine olan etkisi
The effect of clinical, sociodemographic characteristics and functionality on maternal burnout in patients diagnosed with attention deficit and hyperactivity disorder
- Tez No: 925319
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAGİHAN CEVHER BİNİCİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: DEHB, İşlevsellik, Tükenmişlik, Ebeveyn Tükenmişliği, Hastalık Şiddeti, ADHD, Functioning, Burnout, Parental Burnout, Severity of Illness
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İzmir Dr.Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Ve Cerrahisi Eğt. ve Arş. Hast.
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Amaç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı alan çocuklar ve ergenler, DEHB'ye bağlı olarak işlevselliğin farklı alt alanlarında bozulmalar yaşamaktadırlar. Bu da çocuğun kendisi, ailesi ve toplumda olumsuz etkiler oluşturabilmektedir. Çalışmamızda DEHB tanısı alan çocuk ve ergenlerin hastalık şiddeti, sosyodemografik ve klinik özellikleri ve işlevsellikte bozulma durumları değerlendirilerek anne tükenmişliği ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem: SBÜ İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniklerine başvuran, 7-12 yaş arasında olan, KOKGB dışında komorbiditesi olmayan 181 DEHB tanısı ile izlenen veya yeni DEHB tanısı alan çocuk ve ergenler ile anneleri çalışmaya alınmıştır. Zeka, Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölçeği Geliştirilmiş Formu (WİSC-R) kullanılarak değerlendirilmiştir. Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam boyu Şekli Türkçe uyarlaması (Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Aged Children, Present and Lifetime Version, K-SADS-PL), Yıkıcı Davranım Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (DEYDB DSM-IV Değerlendirme Ölçeği) ve Öğrenme Bozukluğu Belirti Tarama Listesi (ÖBBTL) ile DEHB ve KOKGB tanıları koyulmuş, diğer psikiyatrik tanılar dışlanmıştır. Klinik Global İzlenim-Hastalık Şiddeti (CGI-SI) ölçeği görüşmeci tarafından uygulanmıştır. Ebeveynlerden Sosyodemografik Bilgi Formu, Yıkıcı Davranım Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (DEYDB DSM-IV Değerlendirme Ölçeği), Weiss İşlevsellikte Bozulma Ölçeği- Ebeveyn Formu (WİBÖ-E) ve Maslach Tükenmişlik Envanteri (MTE) doldurmaları istenmiştir. Çocukların sınıf öğretmenlerinden; Öğrenme Bozukluğu Belirti Tarama Listesi (ÖBBTL), Yıkıcı Davranım Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeğini (DEYDB DSM-IV Değerlendirme Ölçeği) yanıtlamaları istenmiştir. Bulgular: DEHB tanılı çocuklarda en fazla yaşam becerileri alt alanında işlevsellikte bozulma saptanmıştır. Komorbid KOKGB varlığı duygusal tükenmişlik alt boyutu puanları ve anne tükenmişliği toplam puanlarının istatistiksel olarak anlamlı olarak yüksek olduğu saptanmıştır. Annenin psikiyatrik başvuru öyküsü, tanı alma durumu ve psikiyatrik tedavi alma durumu varlığında anne tükenmişliği alt boyut puanları istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Çocuğun kardeş sayısı ile MTE kişisel başarı alt ölçek puanı ve toplam ölçek puanı arasında pozitif yönde korelasyon bulunmuştur. CGI-SI ile MTE tüm alt ölçekler ve toplam ölçek puanı arasında pozitif yönde korelasyon bulunmuştur. WİBÖ-E tüm alt ölçekleri ve toplam puanları ile MTE tüm alt ölçekleri ve toplam puanı aralarında pozitif yönde korelasyonlar bulunmuştur. DEYDB DSM-IV Değerlendirme Ölçeği alt ölçek puanları ile MTE alt boyutları ve toplam ölçek puanları arasında pozitif yönde korelasyonlar bulunmuştur. Sonuç: Literatür ile uyumlu şekilde, DEHB tanısı alanların işlevselliğin alt alanlarında zorluklar yaşadıkları ve bu durumun anne tükenmişliğini olumsuz etkilediği görülmüştür. DEHB tanılı çocuklarda semptom sayısı, semptom şiddeti ve hastalık şiddetinde artışın, anne tükenmişliğini artırdığı görülmüştür. Annedeki psikiyatrik patolojilerin varlığının anne tükenmişliğini arttırdığı görülmüştür. Sonuçlarımız DEHB tedavisinde sadece belirtilerdeki düzelmenin değil, işlevsellikte bozulmanın azaltılmasının tedavi hedefleri içinde bulundurulmasına yönelik müdahaleleri de içinde barındıran bütüncül tedavi yaklaşımı uygulanması gerekliliğini desteklemektedir. Anne tükenmişlik düzeyinin yüksek olması kişiler arası ve aile içi ilişkilerde bozulmaya neden olmakta, annenin verimliliğini azaltmakta ve psikosomatik bozukluklara neden olabilmektedir. Bu nedenle hem çocuğa yönelik tedavi stratejilerinin planlanması, hem de ebeveynlerde psikiyatrik bozuklukların tanınması, buna yönelik tedavi sağlanması ve ebeveyn tükenmişliğine yönelik desteğin sağlanması çok önemlidir.
Özet (Çeviri)
Aim: Children and adolescents diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) experience impairments in different sub-dimensions of functioning due to ADHD. This may cause negative effects on the child, family and society. In our study, we aimed to evaluate the severity of illness, sociodemographic and clinical characteristics, and functional impairment of children and adolescents diagnosed with ADHD and to examine the relationship between them and maternal burnout. Materials and Methods: 181 children and adolescents between the ages of 7 and 12 years who were admitted to the outpatient clinics of Child and Adolescent Psychiatry and Diseases Department of SBU Izmir Faculty of Medicine Dr. Behçet Uz Pediatric Diseases and Surgery Training and Research Hospital, who were followed up with a diagnosis of ADHD or newly diagnosed with ADHD, and their mothers were included in the study. Intelligence was assessed using the Wechsler Intelligence Scale for Children-Revised Form (WISC-R). Turkish adaptation of the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Aged Children, Present and Lifetime Version (K-SADS-PL), DSM-IV-Based Child and Adolescent Disruptive Behavior Disorders Screening and Rating Scale (T-DSM-IV-S) and Learning Disability Symptom Checklist were used to diagnose ADHD and ODD, and other psychiatric diseases were excluded. The Clinical Global Impression - Severity of Illness (CGI-SI) scale was administered by the interviewer. Parents were asked to complete the Sociodemographic Information Form, DSM-IV-Based Child and Adolescent Disruptive Behavior Disorders Screening and Rating Scale (T-DSM-IV-S), Weiss Functional Impairment Rating Scale - Parent Report (WFIRS-P) and Maslach Burnout Inventory (MBI). The children's classroom teachers were asked to answer Learning Disability Symptom Checklist and DSM-IV-Based Child and Adolescent Disruptive Behavior Disorders Screening and Rating Scale (T-DSM-IV-S). Results: In children diagnosed with ADHD, functional impairment in life skills subdomain was found most frequently. In the presence of comorbid ODD, emotional burnout subscale scores and total maternal burnout scores were found to be statistically significantly higher. Maternal burnout subdimension scores were found to be statistically significantly higher in the presence of a history of psychiatric admission, diagnosis and psychiatric treatment. There was a positive correlation between the number of siblings of the child and the MBI personal accomplishment subscale score and total scale score. There was a positive correlation between CGI-SI and all subscales and total scale score of MBI. Positive correlations were found between all subscales and total scores of WFIRS-P and all subscales and total scores of MBI. Positive correlations were found between DSM-IV-Based Child and Adolescent Disruptive Behavior Disorders Screening and Rating Scale (T-DSM-IV-S) subscale scores and MBI subscales and total scale scores. Conclusion: Consistent with the literature, it was observed that children diagnosed with ADHD had difficulties in sub-dimensions of functioning and this situation negatively affected maternal burnout. It was observed that the increase in the number of symptoms, symptom severity and disease severity in children diagnosed with ADHD increased maternal burnout. The presence of psychiatric pathologies in the mother increased maternal burnout. Our results support the necessity of implementing a holistic treatment approach that includes interventions aimed at reducing functional impairment and not just symptom improvement in ADHD treatment. High levels of maternal burnout cause deterioration in interpersonal and family relationships, reduce maternal productivity and may lead to psychosomatic disorders. Therefore, it is very important both to plan treatment strategies for the child and to recognize psychiatric disorders in parents, to provide treatment and to provide support for parental burnout.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve eşlik eden agresyonda NR3C1 ve COMT genlerinin etkisi
Effect of NR3C1 and COMT genes in attention deficit hyperactivity disorder and comorbid aggression
MERT KAAN KALE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriManisa Celal Bayar ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZNUR BİLAÇ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerde uyku ile DHA, EPA, fosfatidilserin düzeylerinin ilişkisinin incelenmesi
The relationship between sleep and DHA, EPA, phosphatidylserine levels in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
MERVE YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriManisa Celal Bayar ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZNUR BİLAÇ
- Opiyat kullanım bozukluğu olan hastalarda yürütücü işlevler ile mizaç ve karakter özellikleri
Executive functions, temperament and character traits in patients with opiate use disorder
NAFİYE YAĞLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh ve Sinir Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN ALİ METEHAN ÇALIŞKAN
- Opiyat kullanım bozukluğu tanılı hastalardan opiyat kullanımı devam edenler ve remisyonda olanların sağlıklı kontrollerle dikkat, dürtüsellik ve yürütücü işlevler açısından karşılaştırılması
Comparison of healthy controls with opiate use disorder patients who have continuous usage of opiates and those in remission in terms of attention, impulsivity and executive functions
DİDEM BEŞİKCİ KELEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA BİLİCİ
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı 12-17 yaş arası çocuklarda duygu düzenleyememenin akran ilişkileri ve akran zorbalığıyla olan ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between emotion dysregulation and peer relationships as well as peer victimization in children aged 12-17 diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
YAĞMUR ATAKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DR. BİNAY KAYAN OCAKOĞLU