Geleneksel çocuk oyunlarının yeni icra ortamı: Gelenekten dijitale oyunlar
New performance environment of traditional children's games: Games from tradition to digital
- Tez No: 925812
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP SAFİYE BAKİ NALCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından hazırlanan 2003 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ve 2005 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi, somut olmayan kültürel mirasın korunması ve sürdürülebilirliğine yönelik çeşitli çalışmalar sunmaktadır. Bu bağlamda geleneksel çocuk oyunları, somut olmayan kültürel mirasın önemli bir parçası olarak değerlendirilmekte ve dijital çağda nasıl korunabileceği önemli bir araştırma konusu olarak öne çıkmaktadır. Bu kapsamda geçmişten günümüze aktarım yoluyla gelen, gelenek ve kültür ilişkisiyle şekillenen, içerisinde birçok işlevi barındıran, bilim ve sanat dallarını da etkileyerek geleceğe yön veren oyun kavramı, geleneksel çocuk oyunları ve dijital oyunlar olmak üzere iki bağlamda ele alınmıştır. Bu çalışmada, geleneksel çocuk oyunlarının doğal ortamlarının yanı sıra dijital bağlamda nasıl sürdürülebilir hâle getirilebileceği tartışılmıştır. Bu çerçevede, oyunun sadece boş zamanları değerlendirmeye yönelik bir etkinlik olmadığı, aynı zamanda çocuk gelişimi ve psikolojisi açısından vazgeçilmez bir öneme sahip olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca oyun oynamanın çocukların temel haklarından biri olduğu ifade edilmiştir. Değişen yaşam koşulları ve teknolojik gelişmelerle birlikte geleneksel oyun kavramına dijital oyun kavramı da eklenmiş, böylece çocukların oyun oynama pratikleri iki farklı bağlamda devam ettirilmiştir. Dijital oyunlarla ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde bu oyunların dijital oyun bağımlılığı, dijital obezite, dijital şiddet gibi olumsuz etkiler çerçevesinde ele alındığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda, djital oyunların içeriği uzman kişiler tarafından tasarlanıp geliştirildiğinde şiddet kavramının önüne geçilebileceği, hareketi ve dışarı çıkmayı teşvik eden dijital oyunlar üretildiğinde, dijital obezite kavramının önlenebileceği, oyunların ebeveyn kontrolü ile belli aralıklarla ve bilinçli bir şekilde oynandığında ise dijital bağımlılığın önüne geçilebileceği öngörülmektedir. Bu kapsamda, dijitale aktarılan geleneksel çocuk oyunları ve geleneksel çocuk oyunlarının kurallarıyla oluşturulan mangala, üçtaş, beştaş, dokuztaş, onikitaş, seksek, el kızartma, topaç çevirme, saklambaç, yakan top gibi oyunların dijital versiyonları kullanıcı yorumlarıyla birlikte değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin sonucunda dijital oyunların geleneksel çocuk oyunları için yeni bir uygulama alanı olarak görülebileceği ve bu oyunların dijital bağlamda korunup yaşatılabileceği öngörülmüştür. Ayrıca dijital oyunlarda gelenek ve kültür aktarımın doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi için oyunların tasarım sürecinde dikkat edilmesi gereken unsurlara vurgu yapılmıştır. Bu bağlamda dijital oyun tasarımcılarına çeşitli öneriler sunulmuş ve halk bilim uzmanlarının da bu alanda aktif olarak çalışmasının önemi belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
The 2003 Convention for the Protection of the Intangible Cultural Heritage and the 2005 Convention for the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions prepared by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) offer various studies on the protection and sustainability of intangible cultural heritage. In this context, traditional children's games are considered as an important part of intangible cultural heritage and how they can be protected in the digital age stands out as an important research topic. In this context, the concept of games, which has been transmitted from the past to the present, shaped by the relationship between tradition and culture, contains many functions, and directs the future by affecting the branches of science and art, has been addressed in two contexts: traditional children's games and digital games. In this study, it has been discussed how traditional children's games can be made sustainable in the digital context as well as in their natural environments. In this context, it has been emphasized that games are not only an activity for evaluating free time, but also have an indispensable importance in terms of child development and psychology. It has also been stated that playing games is one of the fundamental rights of children. With changing living conditions and technological developments, the concept of digital games has been added to the concept of traditional games, and thus children's game playing practices have continued in two different contexts. When studies on digital games are examined, it has been determined that these games are addressed within the framework of negative effects such as digital game addiction, digital obesity, and digital violence. However, it is predicted that when the content of digital games is designed and developed by experts, the concept of violence can be prevented, when digital games that encourage movement and going out are produced, the concept of digital obesity can be prevented, and when games are played at certain intervals and consciously with parental control, digital addiction can be prevented. In this context, traditional children's games transferred to digital and digital versions of games created with the rules of traditional children's games such as mangala, three stones, five stones, nine stones, twelve stones, hopscotch, hand frying, spinning top, hide and seek, dodgeball were evaluated together with user comments. As a result of this evaluation, it was predicted that digital games can be seen as a new application area for traditional children's games and that these games can be preserved and kept alive in a digital context. In addition, the elements that should be taken into consideration during the design process of games in order to ensure that tradition and culture are transferred correctly in digital games are emphasized. In this context, various suggestions are presented to digital game designers and the importance of folklore experts working actively in this field is emphasized.
Benzer Tezler
- Geleneksel çocuk oyunlarının ilkokul 3. sınıf öğrencilerinin konuşma becerisinin geliştirilmesine etkisi
The effect of traditional children's games on developing speaking skills in third-grade students
MİNE SAVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimManisa Celal Bayar ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERAL GÖZÜKÜÇÜK
- Geleneksel Türk çocuk oyunlarının dijital oyun şeklindeki üretimlerinin kültürel bellek ve netlore bağlamında incelenmesi
An investigation of traditional Turkish children's games in the form of digital games in the context of cultural memory and netlore
EBRU UNYUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)İzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT AKIN
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının geleneksel çocuk oyunlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi
Investigation of social studies teacher candidates opinions about traditional children's games
ÖMER SADIK UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAYRAM POLAT
- Erzurum ilinde oynanan geleneksel oyunların araştırılması ve beden eğitimi derslerine uyarlanması
Investigation of traditional games playing in Erzurum and adaptation of these to the physical education courses
AHMET GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SporAtatürk ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN TOZOĞLU
- Işlevsel teori bağlamında Bingöl yöresi çocuk oyunları
Childhood games in the Bingöl region in the context of functional theory
MÜSLÜM AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk Bilimi (Folklor)Muş Alparslan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT TAŞ