Hukuk devletinde ulusal afet ve acil durumlara özgü ek vergisel düzenlemeler
Additional taxational adjustments pertain to national disasters and emergencies in the rule of law
- Tez No: 925944
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALPERTUNGA AVCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Olağanüstü hâl, vergilendirme ilkeleri, ek vergisel mükellefiyet, ulusal acil durum, doğal afet vergileri, State of emergency, principles of taxation, additional tax obligations, national emergency, disaster relief taxes
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Anayasal düzenlemeler, devletin temel yapısını, organların ve kurumların işleyişini, görev ve sorumluluklarını, bireylerin hak ve ödevlerini düzenleyen temel ilkeleri belirlerken, devletin mali yapısına ilişkin esasları ve vergilendirme yetkisini de kapsamaktadır. Anayasanın belirlediği üst normlar, özellikle vergilerin kanuniliği ilkesi olmak üzere, hukuk devleti ilkesi çerçevesinde vergilendirme yetkilerini, görev ve sorumlulukları ilkesel olarak güvence altına almaktadır. 1982 Anayasası'nın 73'üncü maddesi uyarınca, vergiler yalnızca kanunla konulup, değiştirilip kaldırılabilirken; vergi yükünün adil ve dengeli dağıtılması esasıyla, vergisel mükellefiyetler bireylerin ödeme gücüne göre alınabilmektedir. Bu düzenlemenin Anayasal düzeyde yapılmasının temel sebebi ise vergi uygulamalarının bireylerin temel hak ve özgürlüklerini doğrudan etkileyebilme potansiyelidir. Anılan bilgiler ışığında bu tez çalışmasında; ulusal acil durumlarda uygulanan ek vergisel mükellefiyetlerin, Anayasaya ve temel vergilendirme ilkelerine uygunluğu tartışılmıştır. Bu çerçevede öncelikle olağanüstü hâlin kapsamı ve ulusal acil durum sayılan haller genel çerçevesiyle incelenmiş, ulusal acil durumlarda Türkiye'de 1999 ve 2023 yıllarında getirilen ek vergisel mükellefiyetler, diğer ülkelerdeki benzer düzenlemelerle karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Ek vergisel mükellefiyetlerin Anayasal uygunluğu, Anayasa Mahkemesi (AYM) kararları ışığında değerlendirilmiş ve bu süreçte süresiz ve süreli yayınlardan, ilgili mevzuat ve AYM içtihatlarından istifade edilmiştir. Nitel araştırma yöntemiyle hazırlanan bu çalışmada, ek vergisel mükellefiyetlerin Anayasal çerçevedeki yeri ve hukuki geçerliliği tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Constitutional provisions establish the fundamental principles that govern the main structure of the state, the functioning of its bodies and institutions, and the duties and responsibilities of both the state and individuals. These provisions also include the fiscal structure and taxing authority of the state. The supreme norms set by the Constitution, particularly the principle of legality regarding taxes, ensure that taxation's powers, duties, and responsibilities are upheld within the framework of the rule of law. According to Article 73 of the 1982 Constitution, taxes can only be imposed, amended, or revoked through legislation. Furthermore, taxes must be assessed based on individuals' financial capacities, in line with the principle of a fair and balanced distribution of the tax burden. This constitutional provision is important because taxation practices can directly impact individuals' fundamental rights and freedoms. This master's thesis examines the compatibility of additional tax obligations imposed during national emergencies with the Constitution and the fundamental principles of taxation. It provides a general review of the state of emergency and identifies situations regarded as national emergencies. The analysis includes the additional tax obligations introduced in Turkey in 1999 and 2023 during these national emergencies, comparing them with similar regulations in other countries. The constitutionality of these additional tax obligations has been critiqued based on decisions from the Constitutional Court (AYM). In this context, the study refers to periodical publications, relevant regulations, and jurisprudence from the AYM. This qualitative research explores the legality and position of additional tax obligations within the constitutional framework.
Benzer Tezler
- Tekalifi Milliye (Ulusal yükümlülük emirleri)
Başlık çevirisi yok
ÖĞÜT BERKSON
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk İnkılap TarihiSüleyman Demirel ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL CİHAN
- State and civil society relation in Türkiye: The case of women csos
Türkiye'de Devlet ve sivil toplum ilişkisi: Kadın örgütleri örneği
TUNA YÜCEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYÇA ERGUN ÖZBOLAT
- Sosyal devlet de güvencesiz yaşam
Precarious live in social state
NURTEN AŞİRET
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
EkonomiMaltepe Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA ÖZSEVER
- Kamu yönetiminin denetlenmesinin bir aracı olarak kamu denetçiliği (Ombudsmanlık) kurumu, Çin, Hindistan ve Türkiye'deki uygulamaları
As an instrument of government auditing, the Ombudsman institution, the practices of China, India and Turkey
NİLÜFER CANAT SÜREKLİ
Doktora
Türkçe
2016
Kamu YönetimiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNDER KUTLU
- İhlal eden ve koruyan olarak modern devletin insan hakları paradoksu: Hukuk devletinde failin kaybı
The human rights paradox of the modern state as violator and protector: Loss of the perpetrator in the rule of law
OYA AYDIN