Medenî usûl hukukunda hakem-bilirkişilik
Expert-determination in civil procedure law
- Tez No: 926046
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMET ÖZEKES
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Hakem-bilirkişilik Kurumu, Hakem-bilirkişilik Sözleşmesi, Delil Sözleşmesi, Münhasır Delil Sözleşmesi, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları, Expert-determination Institution, Expert-determination Agreement, Evidence Agreement, Exclusive Evidence Agreement, Alternative Dispute Resolution Methods
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 573
Özet
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 193. maddesinde delil sözleşmeleri düzenlenmiş olup bu şekilde taraflara davada başvuracakları delil veya delilleri seçme yetkisi düzenlenmiştir. Ancak kanunda hakem-bilirkişilik sözleşmeleri düzenlenmemiştir. Hakem-bilirkişilik, delil sözleşmelerinden farklı, uzman ve tarafsız üçüncü kişi olarak, hakem-bilirkişinin taraflar arasındaki çekişmeli vakıaya ilişkin, tarafları ve mahkemeyi bağlayıcı tespitte bulunduğu bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoludur. Çalışmamızda, tarafların kanunda düzenlenmemiş hususlarda usûl sözleşmesi yapıp yapamayacağını ve hakem-bilirkişilik sözleşmesinin bir delil sözleşmesi olup olmadığı, mukayeseli hukuk ve hukukumuzdaki görüşler esas alınarak incelenmeye çalışılacaktır. Dört bölümden oluşan çalışmamızın birinci bölümünde, hakem-bilirkişilik kurumunun tanımı ve terim sorunu açısından tarafların hakem-bilirkişi atayacaklarına dair hakem-bilirkişilik sözleşmesiyle ve taraflarla hakem-bilirkişi arasındaki hakem-bilirkişi sözleşmesi ayrımı açıklanmaya çalışacaktır. Sonrasında, medenî usûl hukukunda sözleşme özgürlüğü ve bunun sınırları, hakem-bilirkişilik kurumunun tarihi gelişimi, karşılaştırmalı hukukta hakem-bilirkişilik, hakem-bilirkişiliğin benzer kurumlardan ayrılması, hakem-bilirkişiliğin alternatif uyuşmazlık çözüm yolları bakımından değerlendirilmesi, hakem-bilirkişiliğin yargılama ilkeleriyle ilişkisi ve hakem-bilirkişilik kurumunun önemi incelenecektir. Çalışmamızın ikinci bölümünde, hakem-bilirkişiliğin hukukî dayanakları, karşılaştırmalı hukukta hakem-bilirkişilik sözleşmesi türleri, hakem-bilirkişilik sözleşmesinin hukukî niteliği, hakem-bilirkişilik sözleşmesinin kurulması, şeklî, genel işlem koşulları bakımından denetlenmesi ve hakem-bilirkişilik sözleşmesinin etkisi incelenecektir. Çalışmamızın üçüncü bölümünde, tarafların üçüncü kişi olarak hakem-bilirkişiyle yapmış oldukları hakem-bilirkişi sözleşmesinin kurulması, şeklî ve hukukî niteliği incelenecektir. Sonrasında, hakem-bilirkişinin nasıl seçileceği, hakem-bilirkişide bulunması gereken özellikler, hakem-bilirkişinin hukukî durumu, hakem-bilirkişinin hak ve yükümlülükleri ve sorumluluğu incelenecektir. Çalışmamızın son bölümünde, hakem-bilirkişinin hakem-bilirkişi raporunu hazırlamak için nasıl bir inceleme yapacağı, hakem-bilirkişi raporu içeriği, şeklî, etkisi, hakem-bilirkişi raporunun iptal sebepleri, iptal davası ve hakem-bilirkişi raporunun iptalinin sonuçları incelenecektir.
Özet (Çeviri)
Article 193 of the Code of Civil Procedure No. 6100 regulates evidential agreements and authorises the parties to select the evidence or evidence to be used in the case. However, the law does not regulate expert-determination agreements. Unlike evidential agreements, expert-determination is an alternative dispute resolution method in which the expert as an expert and impartial third party makes a binding determination on the disputed fact between the parties and the court. In this study, we will try to examine whether the parties may conclude a procedural agreement in matters not regulated by the law and whether the expert-determination agreement is an evidential agreement, based on the comparative law and the opinions in our law. In the first part of our study, which consists of four parts, we will try to explain the definition of the expert-determination institution and the distinction between the expert-determination agreement that the parties will appoint an expert and the expert agreement between the parties and the expert in terms of the terminology problem. Subsequently, the freedom of contract and its limits in civil procedural law, the historical development of expert-determination, expert-determination in comparative law, the distinction of expert-determination from similar institutions, the evaluation of expert-determination in terms of alternative dispute resolution methods, the relationship between expert-determination and principles of jurisdiction and the importance of expert-determination will be examined. In the second part of our study, the legal basis of expert-determination, the types of expert-determination agreements in comparative law, the legal nature of the expert-determination agreement, the establishment of the expert-determination agreement, the form of the expert-determination agreement, the control of the expert-determination agreement in terms of general transaction conditions and the effect of the expert-determination agreement will be examined. In the third part of our study, the establishment, form and legal nature of the expert agreement concluded by the parties with the expert as a third party will be analysed. Subsequently, how to select the expert, the qualifications of the expert, the legal status of the expert, the rights and obligations of the expert, and the liability of the expert will be examined. In the last part of our study, how the expert will conduct an examination to prepare the expert-determination report, the content, form and effect of the expert-determination report, the reasons for the cancellation of the expert-determination report, the cancellation action and the consequences of the cancellation of the expert-determination report will be examined.
Benzer Tezler
- Türkiye ve Azerbaycan Medeni Usul Hukukunda bilirkişilik
The institution of expertness in Turkish and Azerbaijan Legislation on the Civil Procedure Law
NUSRAT GULIYEV
- Hukuk yargılamasında bilirkişi incelemesi
Expert examination in civil proceedings
OSMAN SABRİ ÖMERBEYOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜMEYYE HİLAL ÜÇÜNCÜ
- Medeni Usul Hukukunda bilirkişi raporu ve bağlayıcılığı
An Expert report and binding of the report in law of civil procedure
HATİCE SEVAL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku) Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SÜHA TANRIVER
- Medeni usul hukukunda bilirkişi kurumu
The expert in civil procedure law
ONUR AKINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukBahçeşehir ÜniversitesiÖzel Hukuk Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİS TAŞPOLAT TUĞSAVUL
- Medeni usul hukukunda sesli ve görüntülü bilişim sistemi
Institute of social sciences department of private law
AYDAN AKTOĞ ÖZEL