Klasik dünya masalı illüstrasyonlarında bedensel stereotip
Bodily stereotype in classical world fairy tale illustration
- Tez No: 926758
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALİ MÜSTECAPLIOĞLU
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Sosyoloji, İletişim Bilimleri, Fine Arts, Sociology, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Grafik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Grafik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 474
Özet
Çocuk kültürünün bugün vazgeçilmez unsurlarından olan masal türünün başlangıç tarihi izi sürülemeyecek kadar eskilere uzanırken bir edebiyat türü olarak modern masal anlayışımız aristokrasi sınıfından Avrupalı yazarların çalışmalarına dayanmaktadır. Masalların yazıya geçirilmeleri ve bugüne çocuk edebiyatı niteliğinde ulaşmaları yaklaşık 400 yıllık bir sürece yayılmaktadır. Bununla birlikte Batı modernitesinin, küreselleşmenin ve masalların popüler kültüre mal olmasının sonucu hem 'dünya' masalı kavramımız belirli Batı masallarıyla hem de bu masallardaki —genellikle öğüt veren, ahlaki değerleri ileten— karakterler belirli Batı stereotipleriyle sınırlanmaktadır. Özellikle çocuk ve gençlerin kendileriyle özdeşleştirme eğiliminde oldukları kahraman illüstrasyonlarında beyaz ten, sarı/kumral ve düz saç, renkli göz, ince/fit beden gibi Batı kültüründe ideal/erdemli beden üzerine süregelen temsillerle sabitlenmiş; Avro-Amerikan (Euro-American) veya Avrupa Merkezli (Eurocentric) beden imajı stereotiplerinin yaygın olduğu anlaşılmaktadır. Bu tezin amacı ana akım dünya masallarının küresel yaygınlığına rağmen karakter illüstrasyonlarındaki beden imajı temsili bağlamında azımsanamayacak bir çocuk ve genç kitlesinin temsilden dışlanıyor olması durumuna yönelik farkındalık sağlamak ve stereotipik karakter temsillerine karşı alternatif öneriler geliştirmektir. Disiplinlerarası bir alan yazınından faydalanarak popüler kültürün toplumsal beğeni kültürüne etkisine değinilmiş; kültürel alandaki dışlamanın gerçek yaşama yansıyan ötekileşme/ötekileştirme unsurlarının çözümlendiği başlıca teorilerden damga (stigma), ucube (monstré), iğrenme/iğrençlik (abjection) kavramlarına ve beden imajı yönünden ötekileşmenin kitlesel/bireysel sonuçlarıyla ilgili çeşitli araştırmalara yer verilmiştir. Stereotipik olarak öncelenen beden imajı temsillerine karşı günümüzde kültür endüstrisinden çocuk kitabı illüstrasyonuna kadar etki eden Beden Olumlama (Body Positivity) akımı incelenmiş, akımın Eşitlik, Çeşitlilik ve Kapsayıcılık (EDI) politikalarıyla örtüşen yönlerine değinilmiştir. Tezin amacına yönelik atölye etkinliği formatında sanat temelli katılımcı eylem araştırması yürütülmüş, elde edilen veriler analiz edilmiştir. Alana örnek oluşturmak adına araştırmacı tarafından üç adet ana akım dünya masalı klasiği temalı sahne illüstrasyonları uygulaması ve çözümlemeleri yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
While the beginning of the fairy tale genre, which is one of the indispensable elements of children's culture today, goes back too far to be traced, our modern understanding of fairy tales as a genre of literature is based on the works of European writers from the aristocracy class. The transcription of fairy tales and their reaching today as a genre of children's literature spans a period of approximately 400 years. Aditionally, as a result of Western modernity, globalisation and the appropriation of fairy tales into popular culture, both our concept of“world”fairy tales is limited to certain Western fairy tales and the characters in these fairy tales - who usually give advice and convey moral values - are limited to certain Western stereotypes. Especially in the illustrations of pratagonists that children and young people tend to identify with, it is understood that Euro-American or Eurocentric body image stereotypes such as white skin, blond/ auburn and straight hair, colored eyes, slim/fit body, which are fixed with the ongoing representations of the ideal/virtuous body in Western culture, are common. The aim of this thesis is to raise awareness about the exclusion of a significant number of children and young people from body image representation in character illustrations despite the global prevalence of mainstream world tales and to develop alternative suggestions against stereotypical character representations. By making use of an interdisciplinary literature, the effect of popular culture on the culture of social taste is mentioned; the concepts of stigma, monstré, and abjection, which are among the main theories analyzing the elements of alienation/marginalization reflected in real life, and various studies on the mass/individual consequences of marginalization in terms of body image are included. Against stereotypically prioritized body image representations, the Body Positivity movement, which has influenced from the culture industry to children's book illustration, is examined, and its overlapping aspects with Equality, Diversity and Inclusion (EDI) policies are mentioned. For the purpose of the thesis, art-based participatory action research was conducted, the data obtained was analyzed and three mainstream world fairy tale classics-themed scene illustrations were applied by the researcher.
Benzer Tezler
- Librettosu Nazım Hikmet'in Ferhat ile Şirin eserinden uyarlanmış olan bir aşk masalı balesinin koreografi metnine uyarlanması ve analizi
Adaptation and analysis of a love tale ballet, with its libretto adapted from Nazim Hikmet's work Ferhat and Şirin, into the choreographical text
SHAHRİYAR JAFAROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bale ve DansMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. GÖKÇE SÖNMEMİŞ
- Popüler halk tiyatrosu geleneğimizin çağdaş oyun metinlerine yansımalarının örneklerle incelenmesi
Analysis of reflections of our popular folk theatre tradition on contemporary texts by examples
NURHAN TEKEREK
- Maerchen im fremdsprachenunterricht
Yabancı dil öğretiminde masal
LERNA KARENS
Yüksek Lisans
Almanca
1996
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN POLAT
- Masallarda toplumsal cinsiyet rollerinin sunumu üzerine bir analiz: Dünya klasikleri
An analysis on the presentation of gender roles in fairy tales: Word classics
BAŞAK DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerGazi ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE GÜZ
- Türkiye'de performans esaslı bütçe sisteminin değerlendirilmesi
Evaluation of performance-based budget system in Turkey
HAYDER RASIM OUDAH AL-OWAIDI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hukukİstanbul Gedik ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KESİK