Eski türkçedeki bitki varlığının tarihî ve çağdaş türk dilleriyle karşılaştırmalı incelemesi
Comparative analysis of the plant assets in old turkic with historical and contemporary turkic languages
- Tez No: 927086
- Danışmanlar: PROF. DR. ENGİN ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eski Türkçe, Çağdaş Türk dilleri, Tarihî Türk dilleri, Bitki, Old Turkic, Contemporary Turkic languages, Historical Turkic languages, Plant
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 425
Özet
Bitkiler insanlık tarihiyle eş zamanlı bir geçmişe sahip olan canlı türüdür. Bu canlı türü üzerine çeşitli disiplinler tarafından çok yönlü çalışmalar yapılmıştır. Yapılmaya da devam etmektedir. Bizim ele aldığımız bu çalışma ise Türk dili alanına dâhildir. Araştırma, sınırlılıkları belirtilen Eski Türkçe eserlerindeki tespit edilen bitki isimlerinin tarihî metinlerdeki kullanımı, anlam ilişkisi, fonetik ve morfolojik değişimi, Türk dilinin tarihî ve çağdaş dönemlerindeki gelişimi konularına dayanmaktadır. Birinci bölüm olan giriş bölümünde araştımanın amacı, önemi, sınırlılıkları belirtilmiştir. Bunun haricinde biyolojik sınıflandırmaya tabi tutulan bitkilerin tabi olduğu başlıklar hakkında kuramsal bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölüm olan inceleme bölümünde Eski Türkçe eserlerinde tespit edilen bitkiler ile ilgili dilsel açıklamalara yer verilmiştir. Bu dilsel açıklamalardan sonra bitki adlarının tespit edilen bitkilerin tarihî ve çağdaş dönemlerindeki durumuna değinilererk bitki adının geçtiği bağlamlara yer verilmiştir. Üçüncü bölüm olan sonuç bölümünde ise tespit edilen bitki adları çeşitli ölçütlerden sınıflandırmaya tabi tutulmuştur ve genel görünümü vermesi açısından tabloya başvurulmuştur. Eski Türkçenin bitkileri ele alındığında biyolojik olarak sınıflandırıldığında açık tohumlu 6, kapalı tohumlu tek çenekli 46, kapalı tohumlu çift çenekli 223 bitki isimi tespit edilmiştir. Ayrıca biyolojik sınıflandırmaya tabi olmayan 75 tane bitki ismi tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Plants are a living species with a history that is contemporaneous with human history. Versatile studies have been carried out on this living species by various disciplines. It continues to be done. This study we are dealing with belongs to the field of Turkish language. The research is based on the use of plant names in historical texts, meaning relation, continuity, phonetic and morphologic change, development of Turkish language in historical and contemporary periods. In the first part, the introduction, the purpose, importance and limitations of the research are stated. Apart from this, theoretical information about the titles of the plants subjected to biological classification is given. In the second part, the review section, linguistic explanations about the plants identified in Old Turkish works are given. After these linguistic explanations, the status of the plant names in the historical and contemporary periods of the identified plants is mentioned and the contexts in which the plant name occurs are given. In the third part, the conclusion section, the plant names are categorized according to various criteria and a table is used to give a general view. When the plants of Old Turkish are analyzed and classified biologically, 6 plant names with open seeds, 46 with closed-seed monocotyledons, and 223 with closed-seed dicotyledons were identified. In addition, 75 plant names that are not subject to biological classification were identified.
Benzer Tezler
- Hekimbaşı Nûh Efendi'nin Akrabâdîn tercümesi
The translation of the Akrabâdin by Hekimbasi Nûh Efendi
DENİZ BALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN TÜRK
- Manas Destanı'ında geçen bitki adları
Plant names of the Manas Epic
AİNURA KEMEL KYZY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH ELCAN
- Eski Türkçedeki geniz seslerinin tarihî ve modern Türk dillerindeki gelişimi
The development of nasal sounds in old Turkic in historical and modern Turkic languages
GİZEM ULUSCU
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN AYDEMİR
- Eski Uygur mektuplarının incelenmesi ve söz varlığının Hakasça ile karşılaştırılması
The examining the old Uighur letters and comparing its vocabulary with Khakassian
HÜSNÜ ÇAĞDAŞ ARSLAN
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN ÇETİN
- Eski Türkçedeki hayvan adlarının kuzey doğu Türk lehçelerindeki görünümü
The appearance of animal names in old Turkish in the northeastern Turkish dialects
BUĞRA ERKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER TEKCAN