Tip 1 diyabetli çocuk ve ergenlerde çölyak hastalığının yaygınlığı ve pozitif çölyak serolojisi ile biyopsiyle kanıtlanmış çölyak hastalığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Prevalence of celiac disease and the evaluation of the relationship between positive celiac serology and biopsy-proven celiac disease in children and adolescents with type 1 diabetes
- Tez No: 927087
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL DÜNDAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Tip 1 diyabet, Çölyak hastalığı, Otoimmün hastalıklar, MARSH Sınıflaması, ince bağırsak biyopsisi, Type 1 diabetes, Celiac disease, Autoimmune diseases, MARSH Classification, Small intestine biopsy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı, tip 1 diyabetli (T1DM) çocuk ve adolesanlarda çölyak hastalığı prevalansını, pozitif çölyak serolojisi ile biyopsi ile kanıtlanmış çölyak hastalığı arasındaki ilişkiyi ve çölyak hastalığının büyüme, glisemik kontrol ve metabolik parametreler üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı çalışmamızda, Ağustos 2007-Haziran 2024 tarihleri arasında İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinoloji Polikliniğinde T1DM tanısıyla takip edilen 0-18 yaş aralığındaki 585 hastaya ait bilgiler retrospektif olarak incelendi. Daha sonra hastalar çölyak hastalığı ile T1DM tanılarına göre alt gruplara ayrılarak birbiriyle karşılaştırıldı. T1DM tanı zamanı ile çölyak hastalığı ilişikisi araştırıldı.İstatistiksel analizler için SPSS for Windows 23.0 programı kullanıldı. Bulgular: Çalışmamızda T1DM tanısı alan çocukların %55,21'inin (n = 323) erkek olduğu ve ortalama tanı yaşlarının 8,74 ± 4,16 yıl olduğu saptandı; hastaların %39,49'u (n = 231) ise 10 yaş ve üzerindeydi. Diyabet otoantikorları incelendiğinde, %61,2'sinde (n = 358) glutamik asit dekarboksilaz antikoru, %51,6'sında (n = 302) adacık hücre antikoru ve %37,6'sında (n = 220) insülin otoantikoru pozitifliği görüldü. Hastaların %25,3'ünde (n = 148) otoantikor negatifken, %22,4'ünde (n = 131) üç otoantikorun birden pozitif olduğu belirlendi. Çölyak hastalığı antikor pozitiflik oranı %10,7 (n = 63) olarak tespit edilirken, doku transglutaminaz IgA düzeylerinin tanı anında ve takip sürecinde değişiklik gösterdiği gözlendi. Çölyak antikor pozitif olan hastaların %79,37'sine (n = 50) biyopsi yapılmış ve bu grubun %78'inde (n = 39) biyopsi ile doğrulanan çölyak hastalığı tanısı konulmuştur. Marsh sınıflamasına göre, hastaların büyük çoğunluğu tip III evresindeydi. Çölyak tanısının %10,26'sında (n = 4) tip 1 diyabet tanısından önce, %66,7'sinde (n = 26) tanı sırasında ve %23,1'inde (n = 9) T1DM tanısından sonra konulduğu görülmüştür. Biyopsi ile doğrulanan çölyak hastalığı tanılı olguların %61,54'ünün (n =24) kız olduğu, bu bireylerde boy ve ağırlık SDS değerlerinin daha düşük, doku transglutaminaz IgA ve IgG düzeylerinin ise daha yüksek olduğu saptandı. Sonuç: Çalışmada, T1DM'li çocuklarda çölyak hastalığının sıkça gelişebileceği ve özellikle kız çocuklarında daha yaygın olduğu görülmüştür. Çölyak hastalığının erken tanısı, büyüme geriliği ve metabolik etkiler açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle, T1DM'li çocukların diyabetin ötesinde, çölyak hastalığı açısından düzenli ve kapsamlı bir şekilde izlenmesi gereklidir.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aims to determine the prevalence of celiac disease (CD) among children and adolescents with type 1 diabetes mellitus (T1DM), to examine the correlation between positive celiac serology and biopsy-proven celiac disease, and to assess the impact of celiac disease on growth patterns, glycemic control, and metabolic parameters. Materials and Methods: In this descriptive, retrospective study, we analyzed the medical records of 585 patients, aged 0-18 years, who were followed for T1DM at the Pediatric Endocrinology Clinic of İnönü University Faculty of Medicine between August 2007 and June 2024. Patients were subsequently categorized into subgroups based on their diagnoses of T1DM and celiac disease, and comparative analyses were performed. We also investigated the temporal relationship between the diagnosis of T1DM and the onset of celiac disease. Statistical analyses were conducted using SPSS for Windows 23.0 software. Results: In our study, it was determined that 55.21% (n = 323) of children diagnosed with T1DM were male, with a mean age at diagnosis of 8.74 ± 4.16 years. Additionally, 39.49% (n = 231) of the patients were aged 10 years or older. When diabetes autoantibodies were analyzed, 61.2% (n = 358) tested positive for glutamic acid decarboxylase antibody, 51.6% (n = 302) for islet cell antibody, and 37.6% (n = 220) for insulin autoantibody. Autoantibodies were negative in 25.3% (n = 148) of patients, while 22.4% (n = 131) were positive for all three autoantibodies. The positivity rate of celiac disease antibodies was found to be 10.7% (n = 63), and it was observed that tissue transglutaminase IgA levels varied at the time of diagnosis and during follow-up. Among patients with positive celiac antibodies, 79.37% (n = 50) underwent biopsy, and celiac disease was confirmed in 78% (n = 39) of these cases via biopsy. According to the Marsh classification, the majority of patients were in stage III. It was observed that celiac disease was diagnosed prior to T1DM in 10.26% (n = 4) of cases, concurrently with T1DM in 66,7% (n = 26) of cases, and after T1DM diagnosis in 23,1% (n = 9) of cases. Among biopsy-confirmed celiac disease cases, 61.54% (n = 24) were female, and these individuals had lower height and weight SDS values, but higher tissue transglutaminase IgA and IgG levels. Conclusion: This study underscores a significant predisposition to celiac disease among pediatric patients with T1DM, with a particularly marked prevalence observed in female subjects. The early detection of celiac disease is of paramount clinical importance in mitigating the risks of growth impairment and adverse metabolic outcomes. Consequently, it is imperative that children and adolescents diagnosed with T1DM undergo meticulous and comprehensive surveillance for celiac disease, complementing their standard diabetes management protocols.
Benzer Tezler
- Tip 1 diyabetes mellituslu çocuklarda metabolik kontrolün büyümeye etkisi
The effect of metabolic control on growth in children with TYPE 1 diabetes mellitus
AYCAN ÇARKIT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıErciyes ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL HATİPOĞLU
- Keçiören Eğitim Araştırma Hastanesi endokrin polikliniğinden takipli 18 yaş ve altı tip 1 diyabetes mellituslu hastaların sosyokültürel ve demografik özellikleri
Social, cultural and demographic features of the type 1 diabetes mellitus patients at the age 18 and below monitored at Keçiören Research and Education Hospital
HİLAL AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık BakanlığıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. NESİBE ANDIRAN
- İmmün nedenli tip 1 diyabetli çocuk ve adölesanlarda eşlik eden diğer otoimmün hastalıkların sıklığının saptanması, otoimmun hastalığı olan ve olmayan diyabetlilerin kemik mineral yoğunluğunun karşılaştırılması
Determination of the frequency of other autoimmune diseases in children and adolescents with immune mediated TYPE 1 diabetes and comparison of bone mineral density of diabetic patients with and without autoimmune disease
MELEK YAMAN ORTAKÖYLÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER ALİKAŞİFOĞLU
- Tip 1 diyabetli ergenlerde sigara içme sıklığı ve ilişkili faktörler
Smoking frequency and related factors in type 1 diabetes mellitus adolescents
SÜMEYYE KÜBRA KILIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİN CİNEL
- Çocuklarda tip 1 diyabet ve çölyak birlikteliğinin retrospektif olarak değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of TYPE 1 diabetes and celiac combination in children
MEHMETSEDİK AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıDicle ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDİP UNAL