Berdi Kerbabayev'in seçilmiş hikâye ve povestlerinin tahlili
Analysis of Berdi Kerbabayev's selected stories and povests
- Tez No: 927237
- Danışmanlar: DR. GÖKÇEN BİLGİN AKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 436
Özet
20. yüzyıl Türkmen edebiyatının önde gelen temsilcilerinden biri olan Berdi Kerbabayev; roman, piyes, deneme türlerindeki eserlerinin yanı sıra çocuklar için pek çok hikâye ve povest de kaleme almıştır. Bu çalışmada Berdi Kerbabayev'in çocuk ve genç okurlar için kaleme aldığı bu eserlerden 1992 yılında Aşkabat'ta yayımlanan“Saylanan Eserler”(Seçilmiş Eserler) kitabındaki“İlginç Çocuk”,“Piyoner Ev Hizmetinde”,“Melece”,“Yaramaz Çocuk”,“Babasının Oğlu”ve“Masal Değil Gerçek”isimli hikâyeleri ile“Batır”,“İhlasa Arzu”,“Tartışmadan Güçlenilmez”ve“Capbaklar”isimli povestleri Türkmen Türkçesinden Türkiye Türkçesine aktarılarak edebî bakımdan incelenmiştir. Çalışmada ilk olarak Türkmen edebiyatında sadece estetik bir değer yaratmakla kalmayıp aynı zamanda kültürel mirasın kaydedildiği eserler de ortaya koyan Kerbabayev'in hayatı ve edebî kimliği, dönemin sosyal ve politik koşulları bağlamında ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında eserlerinde Türkmen halkının yaşamını, kültürünü, toplumsal değerlerini ve tarihsel dönüşüm süreçlerini yalın bir üslupla yansıtmayı başaran Kerbabayev'in ele alınan hikâye ve povestleri içerik ve anlatım özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. İçerik incelemesi konu, kurgu, şahıs kadrosu başlıkları altında; anlatım özellikleri incelemesi ise anlatıcı ve bakış açısı, dil ve üslup ile anlatım teknikleri başlıkları altında yapılmıştır. Böylece söz konusu eserlerde yer alan ortaklıklar saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın“Sonuç”bölümünde yazarın bu çalışmada ele alınan hikâyelerinde Türkmen toplumunun modernleşme sürecini, povestlerinde ise toplumsal ve bireysel dönüşümleri konu aldığı ve bu konuları daha çok“durum”merkezli olarak işlediği üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte olayların merkezî kişiler etrafında geliştiği, bu merkezî kişilerin çocuklar olduğu, çoğunlukla hâkim anlatıcı, yalın bir dil, betimleyici bir üslup ile ağırlıklı olarak anlatma, gösterme ve diyalog tekniklerinin kullanıldığı belirlenmiştir. Çalışmada ele alınan altı hikâye ve dört povestin Türkiye Türkçesine aktarılmış metinleri“Ek”olarak sunulmuştur. Türkmen toplumunun tarihine ve kültürüne ışık tutan Berdi Kerbabayev'in hikâyeciliğini Türkiye'deki alan yazınına tanıtmayı amaçlayan bu çalışmanın Türk dünyası edebiyatları arasında yapılacak karşılaştırma çalışmalarına da katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the foremost figures in 20th-century Turkmen literature, Berdi Kerbabayev authored numerous stories and povests for children in addition to his works in the genres novels, plays and essays. In this study, among these works written by Berdi Kerbabayev for children and young readers, in Berdi Kerbabayev's book“Selected Works”published in Ashgabat in 1992, his stories titled“Täsinje Oglan”,“Pioner Öý Hojalygynda”,“Meleje”,“Närahat Gylyk”,“Atasynyň Ogly”and“Erteki Däl Hakykat”and his povests titled“Batyr”,“Yhlasa Myrat”,“Çekişmän Bekişmez”and“Japbaklar”, were translated from Turkmen into Turkish and analyzed from a literary perspective. In the study, first of all, the life and literary identity of Kerbabayev, who not only created an aesthetic value in Turkmen literature, but also produced works that recorded cultural heritage, were discussed in the context of the social and political conditions of the period. In the second part of the study, the stories and povests of Kerbabayev, who successfully reflected the life, culture, social values and historical transformation processes of the Turkmen people with a simple plain style in his works, were analyzed in terms of content and narrative features. The content analysis was conducted under the headings of subject, fiction, and cast of characters, while narrative features analysis was conducted under the headings of narrator and point of view, language and style, and narrative techniques. Thus, an attempt was made to determine the commonalities in the works in question. In the“Conclusion”section of the study, it is emphasized that the author addresses the modernization process of Turkmen society in his stories and social and individual transformations in his povests, and that these issues are mostly“situation”centered. In addition, it has been determined that the events develop around central figures, these central figures are children, mostly dominant narrator, simple language, descriptive style and mainly narration, demonstration and dialogue techniques are used. The Turkish translations of the six stories and four povests analyzed in the study are presented in the“Appendix”. This search, which seeks to introduce Berdi Kerbabayev's storytelling, which sheds light on the history and culture of Turkmen society, to the literary community in Turkey, is expected to contribute to comparative within the literatures of the Turkic world.
Benzer Tezler
- Berdi Kerbabayev'in 'Batır' ve 'Ihlasa Mırat' adlı hikâyeleri üzerine dil incelemesi (İnceleme-metin-aktarım)
A linguistic study of 'Batır' and 'Ihlasa Mırat' written by Berdi Kerbabeyev (Linguistics analysis-text-translation)
MİNE AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAtatürk ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN DİNÇ
- Berdi Kerbabayev'in 'Täsinje Oglan', 'Pioner Öý Hojalygynda', 'Meleje', 'Närahat Gylyk' ve 'Atasynyň Ogly' adlı uzun hikâyeleri üzerine dil incelemesi
Linguistic analysis on Berdi Kerbanyev's long story 'Interesting Child', 'Pioneer in Domestic Service', 'Melece', 'Naughty Child' and 'Father's Son'
ENEJAN HUDAYBERDIYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAtatürk ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN DİNÇ
- Berdi Kerbabayev'in 'Capbaklar' adlı uzun hikâyesi üzerine dil incelemesi (inceleme-metin-aktarım)
A linguistic study of 'Capbaklar' written by Berdi Kerbabayev (linguistics analysis-text-translation)
SERAP ÇALIKUŞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN DİNÇ
- Berdi Kerbabayev'in 'Öten Günler' adlı eseri (Dil incelemesi-transkripsiyonlu metin-aktarma-dizin)
Berdi Kerbabayev's work called 'Öten Günler' (Language study-transcribed text-transfer-index)
BETÜL ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYATİ YILMAZ
- Berdi Kerbabayev'in 'Çekişmän Bekişmez', 'Kırk Yalan', 'Connuk Batır', 'Mıralı ve Soltansöyün' adlı eserleri üzerine dil incelemesi (İnceleme-metin-aktarım)
A Linguistic Study of 'Çekişmän Bekişmez', 'Kırk Yalan', 'Connuk Batır', 'Mıralı ve Soltansöyün' Written by Berdi Kerbabayev (Linguistics analysis-text-translation)
MYRAT YANYBAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAtatürk ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN DİNÇ