Shakespeare'in A Midsummer Night's Dream, Romeo and Juliet ve The Tempest oyunlarının çocuk oyununa dönüşümünün çeviribilim bağlamında ele alınması
Analysing the adaptation of Shakespeare's A Midsummer Night's Dream, Romeo and Juliet and The Tempest into children's theatre plays within the context of translation studies
- Tez No: 928339
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LALE ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık, Western Linguistics and Literature, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Bu tez çalışmasının amacı kaynak dilde yetişkinler için yazılan tiyatro oyunlarının erek dilde çocuk oyununa dönüşüm dinamiklerini incelemektir. Dünya çapında sürekli çevrilen ve/veya uyarlanan bir yazar olan Shakespeare'in Romeo and Juliet (Romeo ve Juliet), A Midsummer Night's Dream (Bir Yaz Gecesi Rüyası) ve The Tempest (Fırtına) başlıklı oyunların çocuk oyunu uyarlamaları üzerinden bu sürece ışık tutulması hedeflenmektedir. Bu kapsamda çalışmanın bütüncesini oluşturan Romeo ve Juliet, Bir Yaz Masalı ve Fırtına başlıklı çocuk oyunu uyarlamaları ve İngilizce oyunlar Hans J. Vermeer'in skopos kuramı çerçevesinde geliştirilen çeviri eleştirisi yöntemiyle incelenmiştir. Oyunların çevirmenleri Emel Bala (Romeo ve Juliet, Bir Yaz Masalı) ve Zerrin Altıok (Fırtına) ile yaptığımız görüşmelerden ve Emel Bala'nın oyunların Pagos Yayınları'ndan çıkan kitap versiyonlarına yazdığı ön sözlerden oluşan yan metinsel bütünceler de tez kapsamına girmektedir. Metinsel ve yan metinsel boyutta yapılan bu çalışmada, incelenen çocuk oyunu uyarlamalarında kısa ve yalın cümlelere yer verilirken didaktik dilden kaçınıldığı, kafiyeli söylemlerle ve şarkılarla şiirsel ve estetik kaygısı yüksek bir dilin yaratıldığı, dilde ve içerikte“çocuk gerçekliği”ve“çocuğa görelik”ilkelerine dikkat edildiği belirlenmiştir. Yetişkinler için yazılan tiyatro oyunlarının çocuk oyununa dönüşümünde skoposun da değiştiği, erek kitle olan çocukların gelişimsel özellikleri, ruhsal dünyası ve beklentileri doğrultusunda bir çeviri/uyarlama yapmanın ve bu bağlamda uzman çevirmen kimliğinin önemi ortaya çıkarılmıştır. Oyunların hareket unsuru, diğer bir deyişle, eylemle hayata geçen öğeler barındırması yazın eserinden farklılaştığı noktadır. Ayrıca çocuk oyunu uyarlamalarında karakter ve sahne sayılarının azaltılarak dramatik örüntünün sadeleştirildiği, yetişkinlerin kullandığı bazı kavramların dönüştürülerek verildiği, bazı kavramların ise aktarılmadığı ve bir mesaj iletme kaygısının olmadığı tespit edilmiştir. Bu alanda yabancı literatürde çok az çalışma bulunduğu belirlenmiş, yerli literatürde ise herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu tez çalışmasının çocuk tiyatrosu çevirisi alanına katkıda bulunacağına, daha sonra yapılacak çalışmalara öncü olabileceğine inanmaktayız.
Özet (Çeviri)
This dissertation aims to state the dynamics of the transformation of theatre plays written for adults in the source language into children's plays in the target language. It is aimed to shed light on this process through children's play adaptations of Shakespeare's plays Romeo and Juliet, A Midsummer Night's Dream and The Tempest, an author who is constantly translated and/or adapted around the world. Within this scope, children's play adaptations Romeo ve Juliet, Bir Yaz Masalı and Fırtına and the English plays were examined with the translation criticism method developed within the framework of Hans J. Vermeer's skopos theory. The study also includes paratextual corpora consisting of our interviews with the translators of the plays, Emel Bala (Romeo ve Juliet, Bir Yaz Masalı) and Zerrin Altıok (Fırtına), and the forewords written by Emel Bala to the book versions of her plays published by Pagos Publishing. As a result, it was found out that short and plain sentences were established in adaptations in a nondidactic way, musical, poetic and aesthetic language was created thanks to idioms, rhymes, and lyrics, and the principles“suitability for children”and“children's reality”were followed as well (Şirin, 2016). It has been revealed that the skopos changes in adaptation of theatre plays written for adults into children's plays and it is extremely important to make a translation/adaptation in line with children's developmental features, their inner world and expectations, their language development and being an expert translator plays a significant role in this context. The point where children's play adaptations differ from literary works is that adaptations contain elements of movement. In addition, it was determined that the plot is simplified by reducing the number of characters and scenes, some concepts used by adults are adapted, while some are not transferred, and finally, there is no concern for conveying a message to children. We put forward that this dissertation will contribute to the field of children's theatre translation, which is unexplored, and inspire further research in the field.
Benzer Tezler
- Eroticism in Shakespeare's plays
Shakespeare'in oyunlarında erotisizm
CÜNEYD ATAMAL
Doktora
İngilizce
2021
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNSELİ İŞÇİ
- Female identity in the three lays by Shakespeare: Othello, Romeo and Juliet, and A Midsummer Night's Dream
Shakespeare'in Othello, Romeo ve Juliet ve Bir Yaz Gecesi Rüyası isimli oyunlarında kadın kimliği
ELİF BATU İNCEKARA
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Sahne ve Görüntü SanatlarıYeditepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHEYLA ARTEMEL
- Shakespeare'in A Midsummer Night's Dream oyununun türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
KEMAL ATAKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiPROF.DR. CEVAT ÇAPAN
- Cross temporal factor and historical distance in translation of Shakespeare's 'A Midsummer Night's Dream'
Shakespeare' in 'A Midsummer Night's Dream' eserinin çevirisinde karşılaşılan tarihsel uzaklık ve zaman faktörü
SİNEM SANCAKTAROĞLU BOZKURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN AKSOY
- The Bakhtinian carnival spirit in A Midsummer Night's Dream, As You Like It and Twelfth Night: The chronotope, role reversal, laughter, parody and grotesque imagery
Bir Yaz Gecesi Rüyası, Nasıl Hoşunuza Giderse ve Onikinci Gece oyunlarındaki Bakhtinsel karnaval ruhu: Zaman-mekan ilişkisi, rol değiştirme, güldürü, parodi ve grotesk imgeleme
NİGAR ŞEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtılım Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EVRİM DOĞAN ADANUR