Haldun Taner'in Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu adlı öykü kitabının söz varlığı
Vocabulary of Haldun Taner's storybook Şişhaneye Yağmur Yağıyordu
- Tez No: 928542
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM AKBULAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 555
Özet
Söz varlığı kuşaktan kuşağa aktarılarak yaşayan, insan ve çevresine ilişkin kavramları yansıtan sözcüklerin toplamıdır. Bir dilin söz varlığı denilince; o dile ait sözcükler, sözler, deyimler, atasözleri, terimler ve çeşitli anlatım kalıplarının hepsi kastedilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, tiyatro ve hikâye türünde verdiği eserlerinde dili başarıyla işleyen Haldun Taner'in Türkçenin söz varlığı birikiminde yer alan ögeleri eserlerine ne ölçüde yansıttığıdır. Bu bağlamda sanatçının Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu adlı eseri söz varlığı unsurları açısından ele alınarak yazarın dil ve üslubu incelenmiştir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde söz varlığı, Haldun Taner'in hayatı, sanat anlayışı ve eserleri hakkında bilgiler ile ele alınan kitabının özeti verilmiştir. İkinci bölümde ise eserdeki temel söz varlığı ögeleri sınıflandırılarak verilmiştir. Üçüncü bölümde eserde yer alan sözcüklerin dizini verilmiştir. Sözcükler güncel sözlüklerdeki tanımlarıyla ve kitapta geçtikleri yerin bilgileriyle birlikte verilmiştir. Ayrıca eserde yer alan özel adlar için de bir dizin oluşturulmuştur. Dördüncü bölüm olan sonuçta ise; esere ait bulgular yer almaktadır. Yazarın sahip olduğu entelektüel birikimi hikâyelerinde; toplumsal gerçekliğe yönelme, her kesimden insanı ele alma gibi yönlerden ortaya çıkmaktadır. Bu özellik eserin dilinde ise kahramanların özelliklerine göre konuşma diline yer verme olarak karşımıza çıkmaktadır. Zaman zaman yerel ağızlara, argo sözlere ve yabancı kelimelere yer vermektedir. Eserinde yabancı sözcüklerin sayısı yadsınamayacak ölçüdedir. Bunda hikâyelerinde yabancı mekân ve kişilerin yer almasının büyük etkisi vardır. Ayrıca yazar anlatımında ikilemeler, terimler, yansıma sözcükler, alıntı sözcük ve cümlelere de çokça yer vermektedir. Atasözü ve deyimlere de sıklıkla başvuran yazar, bazı kullanımlarda kalıp ifadeyi bozma ya da yeni ifade oluşturma yoluna da gitmiştir.
Özet (Çeviri)
Vocabulary is the collection of words that live by being passed down from generation to generation, reflecting concepts related to humans and their environment. When the vocabulary of a language is mentioned, it encompasses all words, phrases, idioms, proverbs, terms and various expression patterns belonging to that language. The main purpose of tis study is to analyze the extent to which Haldun Taner, a writer who skillfully uses language in his works in the genres of theater and storytelling, reflects the elements of Turkish vocabulary in his works. In this context, the author's work Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu has been examined in terms of vocabulary elements and the author's language and style have been analyzed. The study consists of four sections. In the first section, information about vocabulary, Haldun Taner's life, his artistic perspective and his works is provided , along with a summary of the examined book. In the second section, the main vocabulary elements in the work are calssified and presented. The third section includes an index of the words in the work. Words are given with their definitions in contemporary dictionaries and information about where they appear in the book. Additionally, a separate index has been created for proper nouns in the work. The fourth section, the conclusion, presents the findings related to the work. The author's intellectual depth is evident in his focus on social realities and his approach to portraying people from all walks of life in his stories. This characteristic is reflected in the language of the work as characters speak according to their individual traits. Local dialects, slang words and foreign words are occasionally included. The number of foreign words in the work is significant, largely due to the presence of foreign settings and characters in the stories. Furthermore, the author frequently uses reduplications, technical terms, onomatopoeic words, borrowed words and sentences. Proverbs and idioms are also commonly used with the author occasionally altering fixed expressions or creating new ones.
Benzer Tezler
- Haldun Taner'in öykülerinde nedenleme
Causation in Haldun Taner's stories
BERRİN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YETER TORUN ÖĞRETMEN
- Haldun Taner'in öykülerinde cümle bağlayan bağlaçlar
Conjunctions which connect sentences in Haldun Taner?s stories
NAZİFE CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ÖZMEN
- Haldun Taner'in öykülerinde tespit edilen değerlerin Türkçe öğretim programında (1-8. sınıf) yer alan kök değerlerle uyumu
The harmony of the values determined in Haldun Taner's stories with the root values in Turkish curriculum (1-8 grades)
ZEHRA ERGÜL ÖZKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA VOLKAN COŞKUN
- Haldun Taner'in Kızıl Saçlı Amazon ve Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu / Ayışığında 'Çalışkur' adlı hikaye kitaplarında tasarlama kipleri ve tasarlama anlamındaki diğer kullanımlar
In the Haldun Taner's 'Kızıl Saçlı Amazon', 'Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu / Ayışığında Çalışkur' named tale books compose moods and the other usage of composing
YILMAZ EVAT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DilbilimÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZMEN
- A Stylistic analysis of Haldun Taner's short stories
Haldun Taner'in hikayelerinde biçem incelemesi
HATİCE BEYHAN ÜNLÜ
