Özel eğitim uygulama okulunda çalışan öğretmenlerin sosyal bilgiler konularının öğretiminde gerçekleştirdikleri öğretim uygulamalarının incelenmesi
Investigating the teaching practices of teachers in special education schools for the instruction of social studies topics
- Tez No: 929229
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE SÖNMEZ KARTAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Özel eğitim, sosyal bilgiler öğretimi, durum çalışması, öğretim uygulamaları, Special education, social studies teaching, case study, teaching practices
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Amaç: Bu araştırmanın genel amacı bir özel eğitim uygulama okulunda gerçekleştirilen sosyal bilgiler dersi konularının öğretimini derinlemesine incelemektir. Yöntem: Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu, yapılandırılmış gözlem formu ve doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu II. kademe özel eğitim okullarında görev yapan üç özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler içerik analizi ve betimsel analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Gözlem verilerinde iki gözlemci sınıf içerisinde öğrencilerin dikkatini çekmeyecek şekilde konumlanarak bir müdahalede bulunmadan dersi izleyerek iki ayrı gözlem formuna notlar almışlardır. Gözlem verileri sonrasında karşılaştırılarak analiz edilmiş ve sonrasında görüşme bulgularıyla karşılaştırılmıştır. Bulgular: Öğretmenlerin sosyal bilgiler konularını öğretmek üzere gerçekleştir dikleri planlamalar, kullandıkları yazılı kaynaklar ve diğer basılı materyali betimlemek amacıyla gerçekleştirilen doküman incelemesinde elde edilen verilerin betimsel analizi sonucunda“günlük yaşam becerileri”ve“sosyal beceriler”ders kitaplarının içeriğinde sosyal bilgiler dersi konularının yer aldığı belirlenmiştir. Yapılan görüşmelerde 14 tema ve 30 alt temaya ulaşılmıştır. Gözlem ve görüşme verilerinin karşılaştırılması sonucunda öğretmenlerin, öğretim düzenlemesi tercihi, materyal kullanımları, yöntem ve teknik kullanımları, yaptıkları uyarlamalar, motivasyon sağlama teknikleri, değerlendirme süreçleri hakkında bulgular ortaya konmuştur. Sonuç ve Öneriler: Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde, öğretmenler sosyal bilgiler konularını, özel gereksinimli öğrencilere günlük yaşam becerileri ve sosyal beceriler derslerinin altında verdikleri belirlenmiştir. Öğretmenler, yapılan görüşmelerde, sosyal bilgiler konularının öğretimi için çeşitli yöntem, teknik ve materyal kullandıklarını belirtseler de gözlem bulgularının görüşmeyi destekler nitelikte olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin görüşme sorularında belirttikleri hususların bazılarına gözlem sırasında rastlanılırken birçoğuna rastlanılamamıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: The purpose of this research is to examine in depth the teaching of life sciences and social studies subjects in a special education practice school. Method: A case study design from qualitative research methods was used. Data were collected through semi-structured interview form, structured observation form and document analysis. The study group consisted of three special education teachers working in 2nd Stage special education schools. Data were analyzed using content analysis and descriptive analysis. Through interviews, 14 themes and 30 sub-themes were identified. In the observation data, two observers positioned themselves in a way that would not attract the attention of the students in the classroom, watched the lesson without intervening and took notes on two separate observation forms. The observation data were then compared and analyzed and then compared with the interview findings. Results: In the document analysis conducted to describe teachers' planning, written resources, and other printed materials used to teach life skills/social studies topics, a descriptive analysis revealed that the content of“daily life skills,”“life stud-ies,”and“social skills”textbooks included social studies topics. As a result of the comparison of observation and interview data, findings related to teachers' teaching order preferences, use of materials, use of methods and techniques, adaptations, moti-vational techniques and evaluation processes emerged. Conclusion and Suggestions: When the findings obtained from the study were analyzed, it was determined that teachers taught social studies topics to students with special needs under life science, daily life skills and social skills courses. Although the teachers stated in the interviews that they used various methods, techniques and mate-rials for teaching social studies subjects, it was concluded that the observation findings did not support the interviews. In addition, some of the issues stated by the teachers in the interview questions were encountered during the observation, while most of them were not encountered.
Benzer Tezler
- Sınıf öğretmenlerinin mesleki yenilikçilik eğilimleri ve uzaktan eğitime bakış açılarının incelenmesi
Investigation of classroom teachers' proffesional innovation tendencies and perspectives on distance education
ESRA YÜCEER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONGÜL TÜMKAYA
- Özel eğitim meslek okulunda çalışan branş öğretmenlerinin karşılaştığı güçlüklerin belirlenmesi
Identifying the challenges which branch teachers working in special education vocational schools encounter
AYŞEGÜL AVAN CİNGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAHYA ÇIKILI
- Eğitilebilir zihin engelli öğrencilere yönelik hazırlanan ilköğretim sosyal bilgiler dersi programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi
The evaluation of primary school social studies teaching program which was prepared for the educable mentally handicapped sutudents by teacher views
TAHSİN FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. NEVZAT BATTAL
- Okul kültürünün özel okullarda ve devlet okullarında çalışan sosyal bilgiler öğretmenlerinin uygulamalarına etkisi
The impact of school culture on the practices of public and private school social studies teachers
ARZU FERYAL KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimErciyes Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Sosyal medyada yabancılaşmanın felsefi ve psikolojik açıdan çözümlemesi
Philosophy and psychological analysis of alienation in social media
ALİ ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiBiruni ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN ÖMERUSTAOĞLU