Ortaokul öğrencilerinin farklı bilişsel istem düzeylerindeki problemlerde matematiksel akıl yürütme becerilerinin incelenmesi
Investigation of middle school students' mathematical reasoning skills in problems with different cognitive demand levels
- Tez No: 929852
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Matematik, Education and Training, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Bu araştırmanın amacı, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin farklı bilişsel istem düzeylerindeki problemlerde matematiksel akıl yürütme becerilerini incelemektir. Yapılan bu araştırmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması (case study) kullanılmıştır. Araştırmada katılımcıların belirlenmesinde, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılarak 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Zonguldak/Alaplı bölgesinde bir ortaokulda öğrenim gören 8. sınıf öğrencilerinden oluşturulmuştur. Öğrencilerin farklı bilişsel istem düzeylerindeki problemlerde matematiksel akıl yürütme süreçlerini açığa çıkarmak için literatür odağında belirlenen ve pilot görüşmeler yapılarak son halini alan çeşitli matematiksel problem durumları kullanılmıştır. Veriler, her bir katılımcı ile yapılan bireysel görüşmeler yoluyla toplanmış ve bu görüşmeler video kamera ile kayıt altına alınmıştır. Toplanan bu veriler ilgili literatür göz önüne alınarak betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Verilerden elde edilen bulgulara göre, katılımcıların matematik problemlerinde analiz, genelleme ve doğrulama bilişsel istem düzeylerinin tamamını akıl yürütme basamaklarında sergiledikleri görülmektedir. Bilişsel seviyelere uygun olarak hazırlanan problem durumlarında öğrencilerin düşük düzeylerde düşük seviye, yüksek düzeylerde ise yüksek seviye akıl yürütme eylemleri içerisinde olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca bazı problemlerin ortaya çıkardığı matematiksel akıl yürütme göstergeleri; bilişsel düzeyi düşük olduğu durumlarda öğrencilerdeki akıl yürütmelerin sınırlı kaldığını buna karşılık da bilişsel düzeyin yüksek olduğu durumlarda akıl yürütme eylemlerinde çeşitlilik gözlendiği görülmüştür. Matematiksel problem durumlarının çözüm sürecinde akıl yürütme eylemlerinin sıkılığının arttırılması için bilişsel düzeyin yüksek olduğu ve günlük yaşama aktarımı yapılabilen problemlerin tercih edilmesi gerektiği düşünülmüştür. Yapılan araştırmada bilişsel istem düzeylerine göre hazırlanan problem durumlarının akıl yürütme eylemlerine göre değerlendirmesi yapılırken akıl yürütme seviyelerinde analiz, genelleme ve doğrulama basamaklarında yer aldıkları görülmüştür. Buradan hareketle bu bilişsel istem düzeylerine göre öğrencilerin farklı seviyelerde akıl yürütme becerilerini sergilediği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the mathematical reasoning skills of 8th grade middle school students in problems at different cognitive demand levels. In this study, a case study, one of the qualitative research designs, was used. In determining the participants in the study, the easily accessible sampling method, one of the purposeful sampling methods, was used and the sample was formed from 8th grade students studying at a middle school in the Zonguldak/Alaplı region in the 2024-2025 academic year. In order to reveal the mathematical reasoning processes of the students in problems at different cognitive demand levels, various mathematical problem situations, which were determined based on the literature and finalized by conducting pilot interviews, were used. Data were collected through individual interviews with each participant and these interviews were recorded with a video camera. The collected data were analyzed using the descriptive analysis method, considering the relevant literature. According to the findings obtained from the data, it is seen that the participants exhibited all of the analysis, generalization and verification cognitive demand levels in mathematical problems in the reasoning steps. It was concluded that the students were in low-level reasoning actions at low levels and high-level reasoning actions at high levels in problem situations prepared in accordance with cognitive levels. In addition, the mathematical reasoning indicators revealed by some problems showed that reasoning in students was limited when their cognitive level was low, whereas in cases where their cognitive level was high, there was a variety in reasoning actions. It was thought that in order to increase the intensity of reasoning actions in the solution process of mathematical problem situations, problems with high cognitive levels and transferable to daily life should be preferred. In the study, while evaluating the problem situations prepared according to the cognitive demand levels according to the reasoning actions, it was seen that they were included in the analysis, generalization and verification steps in the reasoning levels. Based on this, it was concluded that the students exhibited reasoning skills at different levels according to these cognitive demand levels.
Benzer Tezler
- Matematiksel uzamsal kavramların problem bağlamında incelenmesi
Investigation of mathematical spatial concepts in problem context
GONCAGÜL YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE YAVUZ
- Sosyo-bilimsel konularla argümantasyon becerisi ve insan haklarına karşı tutum geliştirmeye yönelik bir eylem araştırması
An action research about argumentation skill on socio-scientific issues and development of attitudes towards human rights
AYŞE ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET DOĞANAY
- Ortaokul öğrencilerine yönelik metaverse korku ölçeğinin psikometrik özelliklerinin klasik test kuramı ve madde tepki kuramına göre incelenmesi
Investigation of the psychometric properties of the metaverse fear scale for secondary school students according to classical test theory and item response theory
ECE AVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH DOĞAN
- İngilizce öğretiminde ters yüz sınıf modelinin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarı ve tutumlarına etkisi
The effect of flipped classroom model on 7th grade students' academic achievement and attitudes in English teaching
ALİ KÜPELİKILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ÜLKÜ KAN
- Farklı eğitim düzeylerindeki öğrencilerin ve öğretmen adaylarının modellerle ilgili görüşlerinin karşılaştırılması
Comparing views of students and prospective teachers in different educational levels on models
HİLAL YETİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SUAT ÜNAL