Üniversite öğrencilerinin ebeveynleşme yaşantılarının karşılaştırılmalı olarak incelenmesi ve ebeveynleşmenin öz yeterlilik ile ilişkisi
A comparative analysis of parentification experiences of university students and the relationship of parentification with self efficacy
- Tez No: 930665
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN ARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Bu araştırma, psikoloji ve mühendislik bölümü öğrencilerinin ebeveynleşme yaşantılarını karşılaştırmalı olarak incelemek ve ebeveynleşmenin özyeterlilik ile ilişkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma grubu araştırmaya gönüllü katılan, 195'i psikoloji, 154'ü mühendislik bölümünde üçüncü veya dördüncü sınıfta öğrenim gören toplam 349 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Ebeveynleşme Envanteri ve Genel Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 23.0 ve AMOS 23.0 programı kullanılmıştır. Bulgular incelendiğinde, ebeveynleşmenin alt boyutları, algılanan yarar ile ebeveyn odaklı ebeveynleşme (EOE) ve kardeş odaklı ebeveynleşme (KOE) arasında ise anlamlı düzeyde ve negatif yönde ilişki olduğu saptanmıştır. Öz yeterliliğin alt boyutları olan yılmama ve sürdürme çabası/ısrarın, EOE ve KOE ile negatif yönde; algılanan yarar ile pozitif yönde ilişkili olduğu saptanmıştır. İlk çocuk olanların KOE puanlarının son çocuk olanlardan anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur. Psikoloji bölümündeki erkeklerin başlama ve yılmama puan ortalamalarının, diğer tüm gruplardan anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır. EOE ve KOE, algılanan yararı negatif yönde ve anlamlı düzeyde yordamaktadır. Algılanan yararın, başlama, yılmama ve ısrarı pozitif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı saptanmıştır EOE ve KOE, algılanan yarardaki değişimin %4'ünü; algılanan yarar ise öz-yeterliliğin başlama, yılmama ve ısrar alt boyutlarındaki değişimlerin sırasıyla %2, %3 ve %2'sini açıklamaktadır. Sonuçlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, EOE ve KOE ile başlama, yılmama ve sürdürme çabası/ısrar arasındaki ilişkide, algılanan yararın tam aracı rolünün olduğu saptanmıştır. Bu bulgular, psikoloji ve mühendislik bölümü öğrencilerinin ebeveynleşme yaşantıları ve öz yeterlilikleri hakkında farkındalık kazanmalarının, hem kişisel hem de mesleki becerilerini güçlendirmeleri açısından önemli olduğuna işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to compare the parentification experiences of psychology and engineering students and to investigate the relationship between parentification and self-efficacy. The study sample consists of 349 participants, 195 of whom are psychology students and 154 are engineering students, all in their third or fourth year of study. The data collection tools used in this study include the Personal Information Form, the Parentification Inventory, and the General Self-Efficacy Scale. Data analysis was conducted using SPSS 23.0 and AMOS 23.0. The results showed that the subdimensions of parentification, particularly perceived benefit, were significantly and negatively correlated with parent-focused parentification (PFP) and sibling-focused parentification (SFP). The subdimensions of self-efficacy, such as perseverance and effort/persistence, were negatively correlated with PFP and SFP, but positively correlated with perceived benefit. It was found that first-born individuals had significantly higher SFP scores than last-born individuals. Among the psychology students, male students had significantly higher scores for initiation and perseverance compared to all other groups.PFP and SFP were found to significantly predict perceived benefit in a negative direction. Furthermore, perceived benefit was found to positively and significantly predict initiation, perseverance, and persistence. PFP and SFP explained 4% of the variance in perceived benefit, while perceived benefit accounted for 2%, 3%, and 2% of the variance in initiation, perseverance, and persistence subdimensions of self-efficacy, respectively. Overall, the results indicate that perceived benefit plays a full mediating role in the relationship between PFP, SFP, and self-efficacy subdimensions such as initiation, perseverance, and persistence. These findings suggest that increasing awareness of parentification experiences and self-efficacy among psychology and engineering students is crucial for strengthening both their personal and professional skills.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinin ebevenyleşme yaşantıları ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between parentification and psychological resiliencelevels of university students
BÜLENT SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZBAŞ
- Üniversite öğrencilerinde psikolojik esnekliğin yordayıcısı olarak öz şefkat ve algılanan anne baba tutumları
Self-compassion and perceived parenting styles as predictors of psychological flexibility in university students
ELVAN ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ŞAHİN BALTACI
- Ebeveynleşme ile depresyon, kaygı, stres arasındaki ilişkide benliğin ayrımlaşması ve sosyal sorun çözme becerisinin aracı rollerinin incelenmesi
The investigaton of the mediating roles of differentiation of self and social problem solving in relationship between parentefication and depression, anxiety, stress
ALİ KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiMersin ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT GÜNDÜZ
- Çocuklukta ebeveynleştirilme olgusunun üniversite öğrencilerinin benlik saygısı ve bağlanma stilleri ile ilişkilerinin incelenmesi
Investigation of the relationship of childhood parentalization with university students 'self-esteem and attachment styles
MERVE KÜPELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiToros ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SEMA BENGİ
- Aile öngörülemezliği ve ebeveynleşmenin üniversite öğrencilerinin depresyon düzeyleri, öfke tarzları ve obsesif inanışları üzerindeki etkilerinin incelenmesi
Examining the effects of family unpredictability and parentification on university students' depression level, anger styles and obsessive beliefs
FATMA YILDIRIM