6 Şubat depremlerini yaşayan bireylerde travma sonrası stres bozukluğunu etkileyen değişkenler üzerine bir araştırma
A study on the variables affecting post-traumatic stress disorder in individuals experiencing 6 February earthquakes
- Tez No: 930698
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OKTAY TATLICIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Sosyal Hizmet, Psychology, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Mevcut araştırma 6 Şubat 2023 depremlerinin merkez üssü olan Kahramanmaraş'ta travma sonrası stres bozukluğunu etkileyen belirsizliğe tahammülsüzlük, algılanan sosyal destek ve psikolojik sağlamlık değişkenlerinin birbirleriyle ve sosyodemografik özellikler ile ilişkisini araştırılmayı amaçlamıştır. Araştırmanın evreni 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremleri Kahramanmaraş ilinde ve ilçelerinde deneyimleyen ve veri toplama sürecinde Kahramanmaraş'ta yaşayan yetişkinlerdir. Araştırma kapsamında Sosyodemografik Form, DSM-5 için Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Toplam 348 kişiye ulaşılarak veriler IBM SPSS 29 programı ile analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılıma sahip olduğu kabul edilerek parametrik testler ile analizler yapılmıştır. Katılımcıların demografik özellikleri ile ölçek yanıtları bağımsız örneklemler t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile incelenirken değişkenlerin birbirleriyle ilişkisi Pearson korelasyon analizi ile, bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerindeki etkisi ise doğrusal regresyon analizi ile incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre; kadınların, enkaz yaşantısı olanların, deprem sonrasında yakınlarını kaybedenlerin, deprem sonrasında başka bir şehre gidenlerin travma sonrası stres düzeyleri daha fazladır. Maddi durum seviyesi azaldıkça travma sonrası stres seviyesi artmakta, belirsizliğe tahammülsüzlük seviyesi artmakta ve algılanan sosyal destek seviyesi azalmaktadır. Erkeklerin psikolojik sağlamlık düzeyinin kadınlar daha yüksektir. Araştırma kavramları birbirleriyle pozitif ya da negatif yönlü ilişkilere sahiptir. Belirsizliğe tahammülsüzlük, algılanan sosyal destek ve psikolojik sağlamlık travma sonrası stres bozukluğunu yordamaktadır. Elde edilen bulgular alan yazın ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The present study aimed to investigate the relationships between intolerance of uncertainty, perceived social support, and psychological resilience—variables that influence post-traumatic stress disorder (PTSD) —as well as their associations with sociodemographic characteristics in Kahramanmaras, the epicentre of the February 6, 2023 earthquakes. The study population consisted of adults who experienced the earthquakes in Kahramanmaras and its districts and were residing in Kahramanmaras during the data collection process. The study employed the Sociodemographic Form, the PTSD Checklist for DSM-5, the Intolerance of Uncertainty Scale, the Multidimensional Scale of Perceived Social Support, and the Brief Resilience Scale as data collection instruments. Data were collected from a total of 348 individuals and analysed using IBM SPSS 29. Assuming a normal distribution of data, parametric tests were conducted. The participants' demographic characteristics and scale responses were examined using independent samples t-tests and one-way analysis of variance, while relationships between variables were analysed using Pearson correlation analysis. The effects of independent variables on the dependent variable were assessed through linear regression analysis. According to the findings, post-traumatic stress levels were higher among women, individuals who had experienced entrapment under debris, those who lost loved ones after the earthquake, and those who relocated to another city following the disaster. As financial status decreased, post-traumatic stress levels increased, intolerance of uncertainty heightened, and perceived social support diminished. Men demonstrated higher levels of psychological resilience compared to women. The study variables were found to be positively or negatively correlated with one another. Intolerance of uncertainty, perceived social support, and psychological resilience predicted PTSD. The findings were discussed in light of the existing literature.
Benzer Tezler
- 2023 Kahramanmaraş depremlerini yaşayanlar arasında travma sonrası stres bozukluğu ve depresif bozukluk yaygınlığının araştırılması
Investigating the prevalence of post-traumatic stress disorder and depressive disorder among the survivors of the 2023 Kahramanmaraş earthquakes
MÜBERRA GÖKHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Psikiyatriİnönü ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÜNAL
- The relationship between depression-anxiety-stress level and oral hygiene habits in patients coming to gazi̇antep university faculty of dentistry department of periodontology after the 6 february 2023 earthquakes
6 şubat 2023 depremleri sonrası gaziantep üniversitesi diş hekimliği fakültesi periodontoloji bölümüne gelen hastalarda depresyon-anksiyete-stres düzeyi ve oral hijyen alışkanlıkları arasındaki ilişki
MEHMET RAŞİT ÖZDEMİR
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2024
Diş HekimliğiGaziantep ÜniversitesiPeriodontoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİLE ERCIYAS
- Depremzedelerde ruhsal travma bulgularının incelenmesi
Examination of mental trauma signs in earthquake victims
NEVRA DUMAN DOLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiAdli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL PAKİŞ
- Afet bölgesinde çalışanlarda ikincil travmatik stres, empati ve bilişsel esneklik ilişkisi
The relationship between secondary traumatic stress, empathy and cognitive flexibility in workers in the disaster area
İCLAL IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEŞKÜRE HÜLYA KARAGÜVEN
- Deprem sonrası dini başa çıkma (2023 Kahramanmaraş depremi Adana ili örneği)
Coping with religion after the eartquake: An analysis from the perspektive of the psychology of religion (2023 Kahramanmaras earthquake Adana province case)
TUĞBA GÜNERİGÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM ŞAHİN