Matematik öğretmeni adaylarının mesleki fark etme becerilerini geliştirmeye yönelik tasarlanan modelin değerlendirilmesi
Evaluation of the model designed to develop preservice mathematics teachers' professional noticing skills
- Tez No: 931748
- Danışmanlar: PROF. DR. DERYA ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 316
Özet
Bu çalışma, matematik öğretmeni adaylarının mesleki fark etme becerilerini geliştirmek amacıyla Mesleki Fark Etme çerçevesi ile Matematiksel Açıdan Önemli Öğrenme Fırsatları (MÖF) çerçevesinin sentezlenmesiyle oluşturulan Üretken Fark Etme (ÜFE) modelinin mesleki fark etme becerilerinin gelişimindeki etkisini değerlendirmektedir. Bu amaç doğrultusunda, ÜFE temelinde yapılandırılmış çevrim içi destekli bir ders modülü (MEFMOD) geliştirilmiş ve 12 hafta boyunca öğretmen adaylarına uygulanmıştır. Araştırmada, mesleki fark etme becerisinin alt bileşenleri olan dikkat etme, yorumlama ve karar verme becerilerinde öğretmen adaylarında meydana gelen değişimler detaylı bir şekilde incelenmiştir. Araştırma, çoklu durum çalışması deseniyle sekiz öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Mesleki fark etme becerilerindeki değişimi analiz etmek için yansıtıcı raporlar, ders planları, ders videoları, alan notları ve ortak video sınavları kullanılmış; veriler araştırma kapsamında geliştirilen analitik çerçeve doğrultusunda analiz edilmiştir. Sürecin başında öğretmen adayları öğrenci katkılarına yüzeysel ve dağınık bir şekilde dikkat ederken, süreç sonunda öğretim açısından önemli olan öğrenci matematiksel düşünmelerine daha seçici bir şekilde odaklanmıştır. Yorumlama becerisi kapsamında, başlangıçta öğrenci düşünmelerini betimleyici ve yargılayıcı ifadelerle ele alan öğretmen adaylarının, süreç sonunda bu düşünmeleri kavramsal ve pedagojik bir bağlamda analiz edebildiği görülmüştür. Karar verme bileşeninde ise, başlangıçta yüzeysel ve duruma özgü olmayan tepkiler veren adayların, sürecin sonunda öğretim öğretim süreçlerinde daha bağlamsal ve tüm sınıfı kapsayan kararlar alabildiği belirlenmiştir. Dikkat etme becerisi sürecin en hızlı gelişim gösteren bileşeni olurken, yorumlama becerisi kademeli olarak ilerlemiş ve karar verme becerisi sürecin sonunda belirgin bir ivme kazanmıştır. Bu süreçte çalışma kapsamında geliştirilen bağlama özgü mesleki fark etme analiz çerçevesi araştırmanın temel çıktılarından biridir. Bu sonuçlar, ÜFE modelinin mesleki fark etme becerilerinin gelişiminde etkili bir çerçeve sunduğunu ve bu modelin MEFMOD aracılığıyla öğretmen adaylarının fark etme süreçlerine sistematik bir yön kazandırdığını göstermektedir. Bu doğrultuda, öğretmen eğitimi programlarında mesleki fark etme becerilerinin desteklenmesi amacıyla ÜFE modeli ve bu modele dayalı geliştirilmiş MEFMOD'un kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study evaluates the impact of the Productive Noticing (PN) model, developed by synthesizing the Professional Noticing framework and the Mathematically Significant Pedagogical Opportunities to Build on Student Thinking (MOST) framework, on the development of pre-service mathematics teachers' professional noticing skills. Based on the PN model, an online-supported instructional module (MEFMOD) was designed and implemented for 12 weeks. The study examines changes in the components of professional noticing: attending, interpreting, and deciding. The research was conducted with eight pre-service teachers using a multiple case study design. Data were collected from reflective journals, lesson plans, lesson videos, field notes, and video-based assessments to examine changes in professional noticing skills. The data were analyzed using an analytical framework developed for the study. At the beginning of the process, pre-service teachers attended to student contributions in a superficial and scattered manner. By the end, they were more selective, focusing on mathematically significant student thinking. In interpreting student thinking, they initially provided descriptive and judging statements, whereas by the end, they analyzed contributions by incorporating conceptual and pedagogical contexts. In deciding how to respond, they shifted from giving superficial and generic reactions to making more contextually grounded, whole-class-oriented instructional decisions. Among the three components, attending to student thinking developed the fastest, interpreting progressed gradually, and deciding gained significant momentum toward the end. The context-specific professional noticing analytical framework developed in this study emerged as a key outcome. These results highlight that the PN model serves as a guiding framework for developing pre-service teachers' professional noticing skills and that MEFMOD transforms their noticing processes from being incidental to a systematic developmental trajectory. Accordingly, it is recommended that the PN model and the MEFMOD, developed based on this model, be integrated into teacher education programs to enhance professional noticing skills.
Benzer Tezler
- Supporting the development of prospective mathematics teachers' mathematical knowledge and professional noticing skills on the perimeter concept through the model grounded on the cycles of enactment and investigation
Matematik öğretmen adaylarının çevre kavramına ilişkin matematiksel bilgi ve mesleki fark etme becerilerinin gelişiminin uygulama ve ı̇nceleme döngülerine dayanan model yoluyla desteklenmesi
ÖZGE DIŞBUDAK KURU
Doktora
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMatematik Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE IŞIKSAL BOSTAN
- Fostering preservice mathematics teachers' professional identity orientations through noticing practices in a video case-based community
Matematik öğretmen adaylarının mesleki kimliklerinin fark etme pratikleri aracılığı ile özel durum videoları temelli topluluk kapsamında geliştirilmesi
KÜBRA ÇELİKDEMİR
Doktora
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİlköğretim Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM HASER
- Investigating preservice middle school mathematics teachers' noticing of students' mathematical thinking in the context of lesson study
Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının fark etme becerilerinin ders imecesi kapsamında incelenmesi
PINAR GÜNER
Doktora
İngilizce
2017
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM AKYÜZ
- Ders imecesinin öğretmen adaylarının öğrencinin öğrenmelerine yönelik farkındalık becerilerine etkisi
The effects of lesson study of the pre-service teachers' noticing skills regarding learning on part of the student
YASEMİN TÜRK
- Developing pre-service mathematics teachers' professional noticing of students' thinking in geometric measurement through pedagogies of practice
Matematik öğretmen adaylarının öğrencilerin ölçmeye yönelik düşünüşlerine ilişkin mesleki fark etme becerilerinin uygulama pedagojileri yoluyla geliştirilmesi
BÜŞRA ÇAYLAN ERGENE
Doktora
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE IŞIKSAL BOSTAN
