İstanbul'da işçi pazarları ve emek süreçleri
Labor markets and labor processes in İstanbul
- Tez No: 931864
- Danışmanlar: PROF. DR. YILDIRIM ŞENTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Sociology, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 554
Özet
İşçi pazarları, işçilerin beden gücünü kullanarak güçlerini belli bir ücret karşılığında satmak amacıyla günün belirli saatlerinde veya gün boyunca bekledikleri mekânlardır. Bu pazarlar yalnızca Türkiye'ye özgü olmayıp ABD, Güney Afrika, Japonya gibi birçok ülkede yaygın bir işgücü piyasası türüdür. İstanbul'daki işçi pazarlarında 1990'ların başlarına kadar sadece yerli işçiler (Türk, Kürt, Arap, Roman) beklerken, 1990'lardan itibaren Azerbaycan, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Romanya, Afganistan, Özbekistan, Türkmenistan, Suriye, Nijerya, Somali ve Sierra Leone gibi ülkelerden düzenli ve düzensiz göçmen işçiler de bu pazarlara dahil olmaya başladı. Birçok ülkede gündelik işçiler, formel ve/veya enformel yerlerde beklerken, İstanbul'da ise sadece enformel yerlerde bekler. İşçiler, açık mekânlarda (meydanlar, cadde ve sokak köşeleri, cami ve işyerlerinin önleri, parkların içi ve köşesi vb.) ve kapalı mekânlarda (çay ocakları, kahvehaneler vb.) bekler. Gündelik işçiler genellikle inşaat, kömür taşıma, bostan ve bahçe bakımı, tersane, ev ve esnafların yüklerini taşıma işlerinde çalışır. Büyük çoğunluğu, sosyal güvenceden yoksun, ağır koşullar altında ve yoğun emek sömürüsüne maruz kalır. Cumhuriyet döneminden günümüze İstanbul'un göç, nüfus, konut ve ekonomik yapısında yaşanan dönüşüm, gündelik işçilerin sayısında yüksek bir artışa neden oldu ve pek çok işçi pazarının ortaya çıkmasına zemin hazırladı. Nitekim, 2021-2022 yılları arasında İstanbul'un 39 ilçesinde gerçekleştirdiğim saha araştırmasında, toplamda 116 işçi pazarının bulunduğunu tespit ettim. Bu çalışmada, söz konusu 116 işçi pazarının dökümünü çıkarıp haritalandırmasını yapacağım. Ayrıca, işçi seçimi, istihdam alanları, çalışma koşulları, dışlanma pratikleri, ücret piyasası, tasarruf süreçleri, COVİD-19 salgının etkileri, iş kazaları gibi hususları ele alacağım. Böylece, İstanbul'daki işçi pazarlarının zaman içindeki dönüşüm örüntülerini ortaya koymayı hedefliyorum.
Özet (Çeviri)
Labor markets are spaces where workers wait during specific hours of the day or throughout the entire day to sell their physical power in exchange for wages. These markets are not unique to Turkey but are a common type of labor market in many countries, including the United States, South Africa, and Japan. While local workers (Turks, Kurds, Arabs, and Roma) waited in Istanbul's labor markets until the early 1990s, both regular and irregular migrant workers from countries such as Azerbaijan, the Nakhchivan Autonomous Republic, Romania, Afghanistan, Uzbekistan, Turkmenistan, Syria, Nigeria, Somalia, and Sierra Leone began participating in these markets from the 1990s onward. In many countries, day laborers wait for work opportunities in both formal and informal places; however, in Istanbul, they wait exclusively in informal places. Workers wait in open areas (such as squares, street corners, in front of mosques and workplaces, within or at the edges of parks) and in enclosed places (such as tea houses, coffeehouses). Day laborers typically work in sectors such as construction, coal transportation, orchard and garden maintenance, shipyards, and carrying goods for households and tradesmen. The vast majority of day laborers work without social security, under harsh conditions, and are subject to severe labor exploitation. The transformations in migration patterns, population dynamics, housing, and the economic structure of Istanbul since the Republican era have led to a significant increase in the number of day laborers and have facilitated the emergence of numerous labor markets. Indeed, during my field research conducted between 2021 and 2022 across Istanbul's 39 districts, I identified a total of 116 labor markets. In this study, I will document and map these 116 labor markets. Additionally, I will analyze various aspects such as worker selection, employment sectors, working conditions, exclusionary practices, the wage system, savings processes, the impacts of the COVID-19 pandemic, and occupational accidents. Thus, I aim to uncover the patterns of transformation within Istanbul's labor markets over time.
Benzer Tezler
- Türkiyede tekstil ve konfeksiyon sektörünün durumu ve çıkış stratejileri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM ÖZGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiKadir Has ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN EKEN
- 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın siyasi biyografisi
8th President Turgut Özal's political biography
SAMİ ORÇUN ERSAY
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÖZGÜR ADADAĞ
- Türkiye'de emek piyasası esnekliği
Flexibility in the labour market of Turkey
ÖZGE SELVİ YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ÜLGEN
- Doğu Avrupa gelişmeleri -Türkiye'ye etkileri-
Başlık çevirisi yok
MEHMET ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BENER KARAKARTAL