Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuklarda video modelle öğretim yöntemi ile taklit becerilerinin öğretiminin etkililiğinin incelenmesi
Examination of the effectiveness of teaching imitation skills through video modeling teaching method in children with Autism Ppectrum Disorder
- Tez No: 932790
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET GÜLALDI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), Video Modelle Öğretim, Taklit Becerileri, Uygulamalı Davranış Analizi, Autism Spectrum Disorder (ASD), Video Modeling Teaching Method, Imitation Skills, Applied Behavior Analysis
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), bireylerin sosyal, iletişimsel ve bilişsel alanlarda güçlükler yaşamasına neden olan, ömür boyu süren bir nörogelişimsel durumdur. OSB'li çocuklar sıklıkla göz teması kurmaktan kaçınır, erken çocukluk döneminde isimlerine tepki vermekte zorlanabilir, yüz ifadelerini anlamakta güçlük çekebilir ve taklit becerilerinde kısıtlılık gösterebilir. Taklit becerileri, bebeklikten itibaren yeni beceriler ve kavramlar edinmenin yanı sıra, sosyal ve duygusal etkileşimleri geliştirmede önemli bir işlev görmektedir. Ancak, OSB'li çocuklar, tipik gelişim gösteren akranlarına kıyasla, taklit becerilerindeki sınırlamalar nedeniyle öğrenme süreçlerinde ve sosyal etkileşim kurmada ciddi zorluklarla karşılaşabilir. Günümüzde teknolojinin hızla yaygınlaşmasıyla birlikte, OSB'li bireylerin eğitimine yönelik yeni yöntem ve uygulamalar geliştirilmektedir. Bu araştırmada video modelle öğretim yöntemi ile taklit becerilerinin öğretiminin OSB olan çocuklarda etkililiğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma 2024 yılının Kasım ve Aralık aylarında İstanbul/Çekmeköy ilçesinde yer alan engelsiz yaşam merkezinde yürütülmüştür. Bu araştırmada, tek denekli araştırma modellerinden katılımcılar arası çoklu başlama düzeyi modeli kullanılmıştır. Araştırma, 4-5 yaş arasında 3 kız 7 erkek katılımcı ile yürütülmüştür. Tek denekli çalışmalarda örneklemi oluşturan bireyler, katılımcılar olarak tanımlanmaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, video modelle öğretim yöntemi kullanılarak sunulan taklit becerisi eğitiminin, OSB tanısı almış çocukların taklit becerilerini öğrenmelerinde etkili olduğu ve bu becerinin farklı kişilerde genellenebildiği belirlenmiştir. Bu yöntemin 6-8 hafta gibi bir sürede başarılı olduğu tespit edilmiştir. Araştırma tamamlandıktan sonra gerçekleştirilen izleme oturumlarında, katılımcıların ikinci ve dördüncü haftalarda kazandıkları bu beceriyi koruyabildikleri gözlemlenmiştir. Ayrıca, uygulama sonrasında sosyal geçerlik verileri kapsamında değerlendirilen ebeveyn görüşleri de uygulamanın etkili olduğunu desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
Autism Spektrum Diesorder (ASD) is defined as a lifelong neurodevelopmental disorder characterized by social, communicative, and cognitive difficulties. Children with ASD often avoid making eye contact, struggle to respond to their names during infancy, have difficulty interpreting facial expressions, and may exhibit limitations in imitation skills. Imitation skills play a crucial role during infancy and early childhood in learning new skills and concepts, as well as in establishing social and emotional interactions with others. However, compared to their typically developing peers, children with ASD face significant challenges in the learning process and in engaging in social interactions due to their limitations in imitation skills. With the rapid advancement of technology today, new methods and applications are being developed for the education of individuals with ASD. This study aims to examine the effectiveness of teaching imitation skills using the video modeling teaching method for children with ASD. The research was conducted in November and December 2024 at the Accessible Life Center, located in the Çekmeköy district of Istanbul. The study involved 10 participants diagnosed with Autism Spectrum Disorder, aged between 4 and 5 years, including 3 girls and 7 boys. In single-subject research designs, the individuals forming the sample are referred to as participants. The results of the study indicated that imitation skills training provided through the video modeling teaching method was effective in enabling children diagnosed with ASD to learn imitation skills and generalize these skills to different individuals. It was determined that this method achieved success within a period of 6-8 weeks. Follow-up sessions conducted after the study revealed that participants were able to maintain the skills they had acquired in the second and fourth weeks. Additionally, parental feedback, assessed as part of social validity data, also supported the effectiveness of the intervention.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara video modelle öğretim yöntemiyle sosyodramatik oyun öğretimi
Teaching sociodramatic plays to children with autism spectrum disorder through video modeling
SEVCAN KAPTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR ÇİFCİ TEKİNARSLAN
- Ebeveyn aracılı video model olma öğretim yönteminin OSB'li küçük çocukların diş fırçalama becerisi öğretimi üzerine etkisi
The effect of parent-mediataed video modeling teaching method on teaching tooth brushing skills of young children with ASD
RABİA KIZILKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF AKEMOĞLU
- Özel gereksinimli küçük çocuklara okulöncesi geçiş becerilerinin kazandırılması: Tek-denekli araştırmalarda betimsel ve meta analiz
Teaching preschool transition skills to children with special needs: Descriptive and meta-analysis in single-subject studies
ASUMAN SAĞLAM AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE SÖNMEZ KARTAL
- OSB olan çocuklara sosyodramatik oyun öğretiminde matrisli öğretimin video modelle ve ipucunun giderek arttırılmasıyla sunumunun karşılaştırılması
Comparing video modeling and least-to-most prompting with matrix training in teaching sociodramatic play to children with ASD
DİNÇER SARAL
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURCU ÜLKE KÜRKÇÜOĞLU
- OSB tanısı almış çocuklarda oyun oynama becerisinin kazandırılmasında video modelle öğretimin etkililiği
The effectiveness of teaching with video model achieving playing skills in children with asd
EMEL İREM ERİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM YÜCEL