Ailesel parkinson hastalığında genetik ve klinik verilerin retrospektif olarak değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of genetic and clinical data in familial parkinson's disease
- Tez No: 932816
- Danışmanlar: PROF. DR. RAİF ÇAKMUR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nörobilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Parkinson hastalığı (PH) Alzheimer hastalığından sonra ikinci en yaygın nörodejeneratif hastalıktır. Parkinson hastalığında istirahat tremoru, bradikinezi, rijidite, postüral instabilite ve donma gibi motor semptomların yanı sıra, bilişsel ve davranışsal semptomlar, uyku bozuklukları, otonomik disfonksiyon, duyusal semptomlar ve yorgunluk gibi non-motor semptomlar da görülmektedir. Büyük oranda idiopatik olmakla birlikte %10-15'ini ailesel, %5-10'unu da monojenik form oluşturmaktadır. PH'nin tanısı, klinik semptomlara dayanarak konmaktadır ve kesin tanı için histopatolojik inceleme gerekmektedir. Günümüzde tüm PH hastaları için tedavi semptomatiktir, henüz hastalık modifiye edici tedavi bulunmamaktadır. Çalışmamızın amacı polikliniğimizde takipli ailesel PH hastalarında moleküler inceleme sonucunda nedensel gen mutasyonlarının saptandığı hastaların ayrıntılı değerlendirilmesi, Türkiye'de sık görülen mutasyonların saptanması, literatürle benzer ve farklı yönlerinin ortaya konulmasıdır. Bu çalışmada, kliniğimizde takip edilen, ailesel özelliği olan ve genetik sonucu olan 34 hasta belirlenerek moleküler analiz yapılmıştır. Hastalardan alınan kan örneklerinde Multiplex Ligation-Dependent Probe Amplification (MLPA) yöntemiyle PH ile ilişkili olan 8 büyük gen, Yeni Nesil Dizileme (YND) yöntemiyle 45 gen çalışılmıştır. Hastalara Hareket Bozuklukları Cemiyeti Birleşik Parkinson Hastalığı Değerlendirme Ölçeği (HBC-BPHDÖ), hastalık evrelemesi için Hoehn-Yahr skoru ve kognitif değerlendirme için MoCA (Montreal Bilişsel Değerlendirme Ölçeği) testleri yapılmıştır. Değerlendirilen 34 hastanın 14'ünde (%41) PH ile ilişkisi olduğu düşünülen veya PH ile ilişkisi net olarak belirlenmiş moleküler varyasyonlar saptandı. 1 hastada VPS35 geninin 15. ekzonunda heterozigot, klinik önemi bilinmeyen c.1976A>G mutasyonu saptandı. Genetik pozitifliği saptanan olguların 7'sinde (%21,2) GBA1 geninde mutasyon saptandı. Bu hastalardan ikisi kardeş olup aynı GBA1 varyantını (p.V499L) taşımaktaydı. Bunun haricinde bir hastada LRRK2 geninin 41. ekzonunda patojenik, heterozigot c.6055G>A mutasyonu, bir hastada PLA2G6 geninin 11. ekzonunda muhtemel patojen, homozigot c.1547C>T mutasyonu, bir hastada GIGYF2 geninin 27. ekzonunda muhtemel patojenik, heterozigot c.3677-3684 delesyonu saptanmıştır. Ayrıca 4 hastada Parkin geninde mutasyon saptandı. Bu hastalardan 2'si aynı aileden olup, Parkin (PARK2) geninin tüm ekzonlarındaki tek baz mutasyonlarının ve küçük delesyonların tamamı değerlendirilmiştir. Parkin geninin 11. ekzonunun 1225. nükleotidinde heterozigot G>T değişimi sonucu, 409. kodondaki Glu'nin terminasyon kodonuna dönüşümüne yol açan patojenik etkiye sahip yanlış anlamlı tipte kayıtlı bir mutasyon saptanmıştır. Diğer hastalardan birinde MLPA (Multiplex Ligation Dependent Probe Amplification) testinde tüm Parkin geni taranmış ve bu gende ekzon 5 ve ekzon 7'de heterozigot delesyon tespit edilmiştir. Bir diğer hastada Parkin geninin 7. ekzonunda patojenik, heterozigot (p.Arg275Trp, rs34424986) mutasyonu saptanmıştır. PH'de genotip-fenotip ilişkilerinin incelenmesi, hastaların klinik takibinde ve prognoz tahmininde önemli bir katkı sağlayabilir. Ayrıca, bu tür çalışmalar, klinik uygulamalarda hedeflenmiş tedavi yaklaşımlarına yönelik aday hastaların belirlenmesine yardımcı olabilir. Türkiye'de Parkinson hastalığına yönelik genetik çalışmalar sınırlı olup, çalışmamız Türk popülasyonunda bu konuda yapılan nadir araştırmalardan biridir. Çalışmamızın bundan sonraki süreçte bu alandaki araştırmalara yön vereceğini düşünmekteyiz.
Özet (Çeviri)
Parkinson's disease (PD) is the second most common neurodegenerative disorder after Alzheimer's disease. In Parkinson's disease, in addition to motor symptoms such as resting tremor, bradykinesia, rigidity, postural instability, and freezing, non-motor symptoms including cognitive and behavioral disturbances, sleep disorders, autonomic dysfunction, sensory symptoms, and fatigue are also observed. Although it is largely idiopathic, 10-15% consists of familial form and 5-10% consists of monogenic form. The diagnosis of PD is based on clinical symptoms, with definitive diagnosis requiring histopathological examination. Currently, treatment for all PD patients is symptomatic, as no disease-modifying therapy is available yet. The aim of our study is to conduct a detailed evaluation of familial Parkinson's disease (PD) patients followed in our clinic who were found to have causative gene mutations through molecular analysis, to identify mutations frequently observed in Turkey, and to highlight similarities and differences compared to the literature. In this study, molecular analysis was conducted on 34 patients with familial characteristics and confirmed genetic findings, who were under follow-up in our clinic. Blood samples collected from the patients were analyzed for eight major genes associated with PD using the Multiplex Ligation-Dependent Probe Amplification (MLPA) method, and 45 genes were examined using the Next-Generation Sequencing (NGS) technique. Patients were assessed using the Movement Disorder Society-Unified Parkinson's Disease Rating Scale (MDS-UPDRS), the Hoehn-Yahr scale for disease staging, and the Montreal Cognitive Assessment (MoCA) for cognitive evaluation. Molecular variations thought to be associated with PD or definitively linked to PD were identified in 14 of the 34 patients (41%) evaluated. A heterozygous c.1976A>G mutation of unknown clinical significance was identified in exon 15 of the VPS35 gene in one patient. A mutation in the GBA1 gene was found in 7 of the genetically positive cases (21.2%). Two of these patients were siblings and carried the same GBA1 variant (p.V499L). In addition, a pathogenic, heterozygous c.6055G>A mutation in exon 41 of the LRRK2 gene was identified in one patient (Case 3), a likely pathogenic, homozygous c.1547C>T mutation in exon 11 of the PLA2G6 gene was found in another patient, and a likely pathogenic, heterozygous c.3677-3684 deletion in exon 27 of the GIGYF2 gene was detected in a third patient. Additionally, mutations in the Parkin gene were identified in four patients. Two of these patients are from the same family, and all single-base mutations and small deletions in the exons of the Parkin (PARK2) gene were evaluated. A pathogenic missense mutation was identified in exon 11 of the Parkin gene, where a heterozygous G>T change at nucleotide 1225 led to the conversion of Glu at codon 409 to a termination codon. In another patient, the entire Parkin gene was screened using the Multiplex Ligation-Dependent Probe Amplification (MLPA) test, and heterozygous deletions were identified in exon 5 and exon 7 of this gene. In another patient, a pathogenic, heterozygous mutation (p.Arg275Trp, rs34424986) was identified in exon 7 of the Parkin gene. The investigation of genotype-phenotype relationships in Parkinson's disease (PD) may provide significant contributions to the clinical management and prognosis prediction of patients. Additionally, such studies may assist in identifying candidate patients for targeted therapeutic approaches in clinical practice. Genetic studies on Parkinson's disease in Turkey are limited, and our study is one of the rare investigations conducted in this regard within the Turkish population. We believe that our study will guide future research in this field.
Benzer Tezler
- GBA1 (Glukozilseramidaz beta 1) geni varyantlarının parkinson hastalığı ile ilişkisinin retrospektif araştırması
Retrospective investigation of the relationship between GBA1 (Glucosylseramidase beta) gene variants and parkinson's disease
HİLAL YÜCEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
GenetikDokuz Eylül ÜniversitesiTıbbi Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER ÜLGENALP
- Erken başlangıçlı parkinson hastalarında mutasyonların araştırılması
Mutation analysis of patients with early onset parkinson's disease
TUBA SÖZEN TÜRK
- Lösin zengin tekrarlayan kinaz 2 (LRRK2) mutasyonu ile ilişkili türk parkinson hastalarında genotip-fenotip korelasyonu
The genotype-phenotype correlation of the turkish parkinson's disease patients associated with leucine rich repeat kinase 2 mutations (LRRK2)
ÖZLEM SEYFİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Genetikİstanbul ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAŞMET AYHAN HANAĞASI
- The molecular landscape of ALS in Turkey: A multifaceted approach to the complex genetics of ALS
Türkiye'de ALS'nin moleküler yapısı: Karmaşık ALS genetiğine çok yönlü bir yaklaşım
CEREN TUNCA
Doktora
İngilizce
2018
GenetikBoğaziçi ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVER HANDE ÇAĞLAYAN
PROF. DR. AYŞE NAZLI BAŞAK
- Otozomal resesif geçişli parkinson hastalığında parkin (PARK2) geni mutasyonlarının araştırılması
Parkin (PARK2) gene mutation analysis in autosomal recessive parkinson disease
BURCU DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiGenetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAN ERGİNEL ÜNALTUNA