Bilişsel-davranışçı yaklaşıma göre erkeklerin depresyon deneyimleri: Karma yöntemli gömülü kuram çalışması
Men's experiences of depression from the perspective of cognitive-behavioural approach: A mixed method grounded theory study
- Tez No: 932819
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLGÜN DURAT, DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE ÖNER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Psikiyatri, Psikoloji, Nursing, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Cognitive-behavioral approach, men, masculinity, male depression, depression, grounded theory
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
GİRİŞ VE AMAÇ: Depresyon kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülürken, erkeklerde benimsenen cinsiyet rol normlarının etkisi ile depresyonun deneyim ve dışa vurumu farklılık göstermektedir. Bu durum erkeklerde depresyonu tanılanama ve tedavi süreçlerini zorlaştırmaktadır. Bu tez çalışmasında, bilişsel-davranışçı yaklaşım perpektifinden erkeklerin depresyon deneyimlerini ele alan bir Gömülü Kuram (Grounded Teori) oluşturulması amaçlandı. GEREÇ VE YÖNTEM: Araştırmada karma yöntem araştırma desenlerinden“Açımlayıcı Sıralı Karma Yöntem”kullanıldı. İlk aşamada rastgele örnekleme yöntemi ile 1133 erkek katılımcıdan nicel veriler, Erkeklik Normlarına Uygunluk Envanteri (ENUE-30), Erkek Depresyon Risk Ölçeği-22 (EDRÖ-22), Hasta Sağlık Anketi-4 (HSA-4) kullanılarak, yapısal eşitlik modeli ile analiz edildi. Nitel veriler ise yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler aracılığıyla 23 katılımcıdan, gömülü kuramın analiz basamakları (aşağıdan yukarıya, yukarıdan aşağıya ve tematik kodlama) doğrultusunda toplandı ve analiz edildi. BULGULAR: EDRÖ-22 (p=0,001, Beta=-0,306) ölçümü üzerinde ENUE-30 ölçümünün etkisinde HSA-4 ölçümünün aracı bir rol üstlendiği tespit edildi. Erkeklerin cinsiyet rolleri bağlamında depresyon deneyimlerine ilişkin niteliksel bulgular 7 tema üzerinde incelendi. Temalar;“Depresyonun tanımı, Bilişsel inançlar, Depresyonun nedenleri, Depresyon belirtileri, Yardım almadaki engeller, Etkili başetme yöntemleri, Depresyondaki erkeğe yönelik tutum”dur. SONUÇ: Araştırma, nicel veriler ile erkeklik normlarına uyumun tipik depresif belirtilerin aracılığı yoluyla erkek depresyonunu etkilediğini ortaya koydu. Nitel veriler, erkeklerin deneyimlerine ilişkin bilişsel ve davranışsal perspektifleri vurguladı, bu bulgular nicel sonuçlar ile uyum sağlayarak geliştirilen gömülü kuramın çerçevesini desteklemektedir. Anahtar Kelimler: Bilişsel-davranışçı yaklaşım, erkek, erkeklik, erkek depresyonu, depresyon, gömülü kuram
Özet (Çeviri)
INTRODUCTION AND AIM: Depression is more common in women than in men, but the experience and expression of depression differ in men due to the effect of gender role norms. This situation complicates the diagnosis and treatment processes of depression in men. This thesis, it was aimed to create a grounded theory from the perspective of the cognitive-behavioural approach in understanding men's experiences of depression. MATERIAL AND METHOD: Exploratory Sequential Mixed Method, one of the mixed-method research designs, was used in the study. In the first stage, quantitative data from 1133 male participants were analyzed by using the Conformity to Masculine Norms Inventory (CMNI-30), Male Depression Risk Scale-22 (MDRS-22), Patient Health Questionnaire-4 (PHQ-4), and structural equation modelling. Qualitative data were collected and analyzed from 23 participants through semi-structured individual interviews in line with the analysis steps of grounded theory (bottom-up, top-down, and thematic coding). RESULTS: It was determined that the PHQ-4 measurement was mediating the effect of the CMNI-30 measurement on the MDRS-22 (p=0.001, Beta=-0.306). Qualitative findings related to men's experiences of depression in the context of gender roles were analyzed on 7 themes. The themes are Definition of depression, Cognitive beliefs, Causes of depression, Symptoms of depression, Barriers to getting help, Effective coping methods, and Attitude towards depressed men. CONCLUSIONS: The study used quantitative data to show that conformity to norms of masculinity influences male depression through the mediation of typical depressive symptoms. Qualitative data highlighted cognitive and behavioural perspectives on men's depression experiences; these findings align with quantitative results and support the framework of the developed grounded theory.
Benzer Tezler
- Health risk behaviors and perceived loneliness among university students in kirkuk/iraq
Kerkük/ırak'ta üniversite öğrencileri arasında sağlık açısından riskli davranışlar ve algılanan yalnızlık
KHALAF MHAIMEED TAWFEEQ TAWFEEQ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Halk SağlığıÇankırı Karatekin ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN ERGÜL TOPÇU
- Kız ergenlerde intihar girişim niteliği ve ergenin psikososyal özellikleri ile ilişkisi
The features of suicide attemps in female adolescents and its relationship with adolescent's psychosocial characteristics
ALİ SAFA SAYIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ
- En az 2 yıldır remisyonda olan lösemi ve lenfoma tanısı almış çocuk ve gençlerin ruhsal durumları, bilişsel fonksiyonları, yaşam kalitesi ve bunları etkileyen değişkenlerin belirlenmesi
Assessment of mental states, cognitive functions, life quality and related variables of children and adolescents under remission for at least two years with leukemia and lymphoma diagnosis
MUSTAFA KÜÇÜKKÖSE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL ERERMİŞ
- Kaygı bozukluğu tanısı olan ergenlerde davranış problemleri ile empatik yanıtlılığın ve duygu tanımanın ilişkisi
Başlık çevirisi yok
BURCU YILDIRIM BUDAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ
- Üniversite öğrencilerinde erken dönem uyumsuz şemalar, başa çıkma stilleri ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilere yönelik bir model sınaması
Testing a model of associations between early maladaptive schemas, coping styles, and subjective well-being in university students
MURAT BOYSAN
Doktora
Türkçe
2012
PsikolojiAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN PİŞKİN