Gümüşhane – Kelkit yöresi yüksek dağ ekosistemi ağaçlandırmalarının sürdürülebilir ormancılık ilkeleri ve iklim değişikliği senaryoları kullanılarak değerlendirilmesi
The evaluation of afforestation in the high mountain ecosystem of the Gümüşhane-Kelkit region using sustainable forestry principles and climate change scenarios
- Tez No: 933628
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL BARIŞ ÖZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bartın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Yüksek dağ ekosistemleri kendine özgü karakteristik özellikleri ile korunması gereken özel oluşumlardır. Bu oluşumların içinde subalpin, montan ve submontan kuşaklarda yer alan yüksek dağ orman ekosistemleri de yer almaktadır. Çığ, heyelan, erozyon, sel ve taşkın gibi önemli doğal olaylarının olumsuz etkilerinden daha alt yükselti kademelerinde bulunan tarım ve yerleşim alanlarının etkilenmemesi için yüksek doğ orman kuşaklarının korunması önem arz etmektedir. Bu ormanlar aynı zamanda tatlı su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi açısından da büyük bir öneme sahiptir. Doktora tez çalışması olarak hazırlanan bu araştırma kapsamında Gümüşhane ve Bayburt illerinin sınırları içinde kalan ve sarıçam (Pinus sylvestris L.) ile tesis edilen yüksek dağ kuşağı ağaçlandırma çalışmalarının gelişim performansı ve adaptasyon durumları incelenmiş aynı zamanda bu kuşakta iklim değişikliği senaryoları uygulanarak 2060 ve 2100 yıllarında meydana gelebilecek ekosistem değişiklikleri analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre 2017 ve 2019 yıllarında Bayburt, Kelkit ve Şiran mıntıkalarında tesis edilen sarıçam ağaçlandırmalarında büyüme performansı bulundukları ekstrem ekolojik koşullar dikkate alındığında memnuniyet verici düzeyde bulunmuştur. Yine aynı ağaçlandırma alanlarında 2019 ve 2020 yıllarında belirlenen ortalama yaşama yüzdesi değerlerinin %78 ve %65 düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Yine çalışma kapsamında uygulanan iklim değişikliği senaryolarının sonuçlarına göre araştırma alanında SSPs 245 sürecine göre 2060 yılında yarı kurak niteliğine sahip olan alanlar 284 ha yarı kurak alanlar, 7401 ha kurak alanlara, 2100 yılında ise aynı senaryoya göre yarı kurak nitelikteki alanlar 1818 ha'a ve kurak alanlar 8742 ha'a çıkması ve dönüşmesi beklenmektedir. SSPs 585 senaryosuna göre 2060 yılında yarı kurak niteliğine sahip olan alanlar 880ha'a, kurak alanlar 9370 ha'a, 2100 yılında ise aynı senaryoya göre yarı kurak nitelikteki alanlar 8202ha'a ve kurak alanlar 11280 ha'a çıkması öngörülmektedir. Bu kapsamda yöredeki küresel ısınma etkilerinin sebep olduğu vejetasyon değişimleri yakından izlenmeli, doğal gen kaynakları korunmalı, ağaçlandırma çalışmalarında kullanılacak tür ve orijinlerin doğru belirlenmesi için genetik test programları uygulamaya geçirilmelidir.
Özet (Çeviri)
High mountain ecosystems are special formations that need to be protected with their unique characteristics. High mountain forest ecosystems located in subalpine, montane and submontane zones are also included in these formations. It is important to protect high mountain forest zones in order to prevent the negative effects of important natural events such as avalanches, landslides, erosion, floods and inundations on agricultural and residential areas located at lower altitudes. These forests also have great importance in terms of sustainable management of freshwater resources. Within the scope of this research prepared as a doctoral thesis, the development performance and adaptation status of high mountain zone afforestation studies established with Scots pine (Pinus sylvestris L.) within the borders of Gümüşhane and Bayburt provinces were examined and at the same time, the ecosystem changes that may occur in this zone in 2060 and 2100 were analyzed by applying climate change scenarios. According to the findings obtained from the research, the growth performance of Scots pine afforestations established in Bayburt, Kelkit and Şiran regions in 2017 and 2019 was found to be at a satisfactory level considering the extreme ecological conditions they are in. Again, it was determined that the average survival percentage values determined in the same afforestation areas in 2019 and 2020 were at the level of 78% and 65%. Again, according to the results of the climate change scenarios applied within the scope of the study, according to the SSPs 245 process, it is expected that the areas with semiarid characteristics in the research area will increase and transform to 284 ha semiarid areas and 7401 ha arid areas in 2060, and according to the same scenario, semiarid areas will increase to 1818 ha and arid areas will increase to 8742 ha in 2100. According to the SSPs 585 scenario, it is predicted that semiarid areas will increase to 880 ha and arid areas to 9370 ha in 2060, and semiarid areas to 8202 ha and arid areas to 11280 ha in 2100 according to the same scenario. In this context, vegetation changes caused by global warming effects in the region should be closely monitored, natural genetic resources should be protected, and genetic testing programs should be implemented to correctly determine the species and origins to be used in afforestation studies.
Benzer Tezler
- Gümüşhane ve yöresi ağızları (İnceleme-metinler-sözlük)
The dialects of Gümüşhane and its region (Analysis-texts-lexicon)
SAMET CANTÜRK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDUN TEKİN
- Gümüşhane-Bayburt yörelerinde kretase-tersiyer geçişinin foraminifer ve sedimantoloji kayıtları (KD Türkiye)
Foraminifers and sedimantology records cretaceous-tertiary boundary in the Gümüşhane-Bayburt area (NE Turkey)
NEŞE KILIÇ
Doktora
Türkçe
2009
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL YILMAZ
PROF. DR. MUHİTTİN GÖRMÜŞ
- Gümüşhane (Kelkit) koşullarında bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of the production and quality characteristics of some safflower (Carthamus tinctorius L.) varieties in Gümüşhane (Kelkit) conditions
DİLEK ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatGümüşhane ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULVELİ SİRAT
- Gümüşhane ili yerel fasulye genotiplerinin morfolojik ve tarımsal özellikler yönünden karakterizasyonu
Characterization of common bean landraces in Gümüşhane in terms of morphological and agricultural properties
VEYSEL SOYDAŞ