Development of azerbaijan economy (1991-2023). and evaluation of its connections with turkish economy
Azerbaycan ekonomisinin 1991 – 2023 yılları arasında gelişimi ve türkiye ekonomisiyle bağlantılarının değerlendirilmesi
- Tez No: 934049
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE ARZU İMREN KARAOSMANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Azerbaycan Ekonomisi, Türkiye Ekonomisi, Bağımsızlık Sonrası Dönem, Birinci Karabağ Savaşı, Yüzyılın Anlaşması, Petrol ve Doğalgaz, Yabancı Yatırım
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İklim Değişikliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Teorisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Azerbaycan, 1991 yılında Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazandıktan sonra, ekonomisinde köklü değişimler ve zorluklarla karşı karşıya kalmıştır. Bağımsızlık sonrası dönemde, Azerbaycan ekonomisi SSCB'nin miras aldığı merkezi planlamadan piyasa ekonomisine geçiş sürecine başlamıştır. Bu geçiş süreci, 1991-1994 yılları arasında özellikle Birinci Karabağ Savaşı ve Rusya'nın uyguladığı ambargolar nedeniyle oldukça zor geçmiştir. Bu dönemde ekonomide büyük gerilemeler yaşanmış, GSYH önemli ölçüde düşmüş ve enflasyon oranları hızla artmıştır. 1993 yılında Azerbaycan ekonomisinde istikrar sağlanmış ve reform süreci hızlanmıştır. 1994 yılında imzalanan“Yüzyılın Anlaşması”ile Azerbaycan, petrol ve doğalgaz rezervlerini yabancı yatırımcılara açarak ekonomisini canlandırmayı başarmıştır. Bu dönemde yabancı yatırımlar artmış, petrol üretimi ve ihracatı büyük ölçüde artarak ülkenin ekonomik büyümesine katkı sağlamıştır. 2003 sonrası dönemde ekonomik ve siyasi istikrar devam etmiş, reformlar sürdürülmüş ve Azerbaycan ekonomisi hızla büyümüştür. Bu dönemde GSYH, sanayi üretimi ve tarım sektöründe önemli artışlar kaydedilmiştir. Ülke, enerji kaynaklarını etkin bir şekilde kullanarak, uluslararası ekonomik ilişkilerini güçlendirmiş ve ekonomik bağımsızlığını pekiştirmiştir. Azerbaycan-Türkiye ilişkileri, bağımsızlık sonrası dönemde giderek güçlenmiş ve stratejik iş birliği seviyesine ulaşmıştır. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler, enerji projeleri, ticaret ve yatırım alanlarında yoğunlaşmış, Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı gibi projelerle pekiştirilmiştir. Azerbaycan'ın enerji kaynakları, Türkiye üzerinden dünya pazarlarına açılarak bölgesel iş birliği ve ekonomik kalkınmaya katkı sağlamıştır. Bu çalışmada, Azerbaycan ekonomisinin 1991-2023 yılları arasındaki gelişimi ve Türkiye ekonomisiyle olan bağlantıları incelenmiş, iki ülke arasındaki ekonomik iş birliği ve karşılıklı faydaları değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, enerji sektöründeki iş birliği, ticaret hacminin artırılması ve stratejik projelerle iki ülkenin ekonomik kalkınmasına olan katkılar ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
After Azerbaijan gained its independence from the Soviet Union in 1991, it faced radical changes and difficulties in its economy. In the post-independence period, the Azerbaijani economy began the transition process from the central planning inherited by the USSR to a market economy. This transition process was very difficult, especially due to the First Karabakh War and the embargoes imposed by Russia between 1991 and 1994. During this period, there were major recessions in the economy, GDP decreased significantly and inflation rates increased rapidly. With Heydar Aliyev coming to power in 1993, stability was achieved in the Azerbaijani economy and the reform process accelerated. With the“Deal of the Century”signed in 1994, Azerbaijan managed to revitalize its economy by opening its oil and natural gas reserves to foreign investors. During this period, foreign investments increased and oil production and exports increased significantly, contributing to the economic growth of the country. In the post-2003 period economic and political stability continued, reforms were continued and the Azerbaijani economy grew rapidly. During this period, significant increases were recorded in GDP, industrial production and the agricultural sector. By using energy resources effectively, the country has strengthened its international economic relations and reinforced its economic independence. Azerbaijan-Türkiye relations have gradually strengthened in the post-independence period and reached the level of strategic cooperation. Economic relations between the two countries are concentrated in the fields of energy projects, trade and investment, and have been reinforced with projects such as the Baku-Tbilisi-Ceyhan oil pipeline. Azerbaijan's energy resources have contributed to regional cooperation and economic development by opening up to world markets through Türkiye. In this study, the development of the Azerbaijani economy between 1991 and 2023 and its connections with the Turkish economy were examined, and the economic cooperation and mutual benefits between the two countries were evaluated. In this context, cooperation in the energy sector, increasing trade volume and contributions to the economic development of the two countries through strategic projects were discussed. KeyWords: Azerbaijani Economy, Turkish Economy, Post-Independence Period, First Karabakh War, Deal of the Century, Oil and Natural Gas, Foreign Investment
Benzer Tezler
- Azerbaycan ekonomisinin dışa açılma süreci ve vergi sisteminde değişim
The process of opening up the Azerbaijan economy and the change in the tax system
FARID IBRAHIMKHALILOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ULVİ SANDALCI
- Azerbaycanın bölgedeki enerji faaliyetleri ve ulusal kalkınma sürecinde enerjinin rolü
Azerbaijan's energy activities in the region and the role of energy in the national development process
ARZUMAN ALİYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EnerjiMarmara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VUGAR İMANBEYLİ
- Azerbaycan ile Türkiye arasındaki dış ticaretin sektörel analizi
Sectoral analysis of foreign trade between Azerbaijan and Turkey
ATIF ALASKAROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası TicaretRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. ALİ RIZA SANDALCILAR
- Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin ekonomi politiği
Political economy of Türkiye-Azerbaijan relations
NARMIN RZAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerKarabük ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ASKER
- Enerji diplomasisi çerçevesinde Türkiye-Azerbaycan ilişkileri
Within the framework of energy diplomacy Turkey-Azerbaijan relations
TUBA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerMunzur ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN GÜNDOĞDU