Ülkelerin sürdürülebilirlik endeksi geliştirilmesi ve sektörel ilişki analizi
Development of a sustainability index for countries and sectoralrelationship analysis: nuh naci yazgan university, institute of social sciences,department of business administration,
- Tez No: 934859
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURCU ORALHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik Endeksi, Sektörel İlişki Analizi, Ülke Skorları, Sustainability Index, Sectoral Relationship Analysis, Country Scores
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nuh Naci Yazgan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Sürdürülebilir kalkınma, insanlığın geleceğini güvence altına almak için kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle, sürdürülebilirliğin değerlendirilmesi ve yönetimi, toplumların karşı karşıya kaldığı önemli bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu bağlamda, sürdürülebilir kalkınma göstergelerinin doğru bir şekilde ölçülmesi ve analiz edilmesi, ülkeler arasındaki farkları anlamak ve kalkınma politikalarını daha etkili bir şekilde yönlendirmek için büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın ana amacı, ülkelerin sürdürülebilir kalkınma düzeylerini ölçebilecek ve karşılaştırabilecek yeni bir endeks geliştirmek, ayrıca bu endeksin, ülkelerin sektörel üretim göstergeleriyle olan ilişkisini analiz etmektir. Bu tezde, kurumsal raporlar, uluslararası endeksler ve literatür araştırmalarından yararlanılarak 167 ülkenin, Dünya Bankası, İnsan Gelişimi Raporları ve Sürdürülebilir Kalkınma Raporları'ndan temin edilen 2022 yılına ait verileri ile, ekonomik, çevresel, sosyal ve yönetişim boyutlarında 95 gösterge belirlenmiştir. Endeksin ağırlıklarının hesaplanmasında Entropi Yöntemi kullanılmış, ayrıca geliştirilen endeksin, ülkelerin sektörel üretim verileriyle olan ilişkisi Korelasyon Analizi ile incelenmiştir. Ülkeleri guplandırmak için ise K-means ve Two-Step kümeleme analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak, bu araştırmada yapılan sürdürülebilirlik endeksi hesaplamaları ve sektörel üretim verileri analizine göre, İsveç, Finlandiya ve Danimarka en yüksek sürdürülebilir kalkınma performansına sahip ülkeler olarak sıralanırken, Suriye Arap Cumhuriyeti, Afganistan ve Güney Sudan gibi ülkeler ise en düşük sürdürülebilirlik skorlarına sahip olmuştur. Araştırmanın sektörel üretim verileri ile sürdürülebilirlik performansı arasındaki ilişkisini ortaya koyan korelasyon analizi, makine/ekipman onarımı ve su temini sektörlerinin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine en fazla katkı sağladığını göstermektedir. Ayrıca, K-means ve Two-Step kümeleme analizleri, ülkelerin sürdürülebilirlik performanslarına göre farklı gruplara ayrıldığını ve gelişmiş ekonomiler ile düşük gelirli ülkelerin kümeler halinde sınıflandırılabileceğini ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Sustainable development is crucial to securing the future of humanity. Therefore, evaluating and managing sustainability has become a significant obligation that societies must confront. In this context, accurately measuring and analyzing sustainable development indicators is important for understanding the differences between countries and directing development policies more effectively. The main purpose of this study is to develop a new index that can measure and compare the sustainable development levels of countries, and to analyze the relationship between this index and sectoral production indicators of countries.In this thesis, institutional reports, international indices, and literature research have been utilized. In this context, 95 indicators were determined in economic, environmental, social, and governance dimensions with the 2022 data of 167 countries obtained from the World Bank, Human Development Reports, and Sustainable Development Reports. The Entropy Method was used to calculate the index's weights, and the relationship between the developed index and the sectoral production data of countries was analyzed using Correlation Analysis. To group the countries, K-means, and Two-Step clustering analyses were performed. As a result, based on the sustainability index calculations and sectoral production data analysis conducted in this study, Sweden, Finland, and Denmark were ranked as the countries with the highest sustainable development performance. In contrast, countries like the Syrian Arab Republic, Afghanistan, and South Sudan had the lowest sustainability scores. The correlation analysis revealing the relationship between sectoral production data and sustainability performance shows that the machine/equipment repair and water supply sectors contribute the most to sustainable development goals. K-means and Two-Step clustering analyses revealed that countries are divided into different groups based on their sustainability performance and that developed economies and low-income countries can be classified into distinct clusters.
Benzer Tezler
- Türkiye'de gayrimenkul piyasalarının sürdürülebilirlik yönünden analizi ve sürdürülebilirlik endeksinin oluşturulması
Analysis of real estate markets in terms of sustainability and setting sustainability indices in Türkiye
GÜLNAZ ŞENGÜL GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2024
EkonomiAnkara ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÜRŞAT YALÇİNER
- Ülkelerin sürdürülebilirlik ölçümü için çok kriterli karar verme tabanlı yeni bir yaklaşım
A new approach based on multi-criteria decision making for measuring sustainability of countries
HİLAL KARAMANCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. YUSUF KUVVETLİ
- Application of the control theory for processing of environmental indicators and determination of the environmental sustainability index
Kontrol teorisinin çevresel göstergelerin oluşturulmasına uygulanması ve çevresel sürdürülebilirlik endeksinin tanımlanması
MERİH KERESTECİOĞLU
- Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine uyumlu iş modellerinin geliştirilmesi: Eko-girişimcilik üzerine bir araştırma
Development of business models suitable for sustainable development goals: A research on eco-entrepreneurship
DURSUN KÜRŞAD MURAT
- Endüstri 5.0 ve dijital kentleşme sürecinde toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının analizi; Türkiye, İstanbul için önermeler
Analysis of gender equality policies in the process of industry 5.0 and digital urbanization; suggestions for Turkiye, İstanbul
DİLAY KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
