klinik izole sendromda prognostik biyobelirteçlerin araştırılması
Investigation of prognostic biomarkers in clinically isolated syndrome
- Tez No: 935683
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF TAMAM
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Multipl Skleroz, Klinik İzole Sendrom, NFL, YKL-40, HOXB3 vii, Multiple Sclerosis, Clinically Isolated Syndrome, NFL, YKL-40, HOXB3
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
Giriş ve Amaç: Multipl skleroz, kronik inflamatuar bir hastalık olup farklı klinik alt tipleri mevcuttur. Olguların %85 kadarında hastalık, genellikle tek bir ak madde lezyonu ile açıklanabilen bir atakla başlamaktadır. Bu izole atağa klinik izole sendrom adı verilmektedir. Böyle bir atakla başvuran hastanın MS'e dönüşüp dönüşmeyeceği, dönüşecekse prognozunun öngörülmesi oldukça önemlidir. İlk atakta klinik özelliklerin yanısıra, magnetik rezonans görüntüleme ve kan ile beyin omurilik sıvı incelemesinin faydalı olduğu bilinmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda hem serumda hem BOS'ta nörofilament hafif zincir, MS'e dönüşen KIS hastalarında daha yüksek saptanmıştır. Benzer şekilde, kitinaz-benzeri protein ailesinin bir üyesi olan YKL-40 (chitinase-3-like-1) proteini de MS'e dönüşüm gösteren hastalarda daha yüksek saptanmıştır. İnsan transkripsiyon faktörü ailesinin bir üyesi olan ve lenfosit matürasyonunda rol oynayan HOX-B3'ün de MS'e dönüşen hastalarda yükselebildiği bildirilmiştir. Biz de çalışmamızda, KIS-MS dönüşümünü öngörmede potansiyel biyobelirteçler olan NFL, YKL-40 ve HOX-B3'ün prognostik değerini araştırmayı amaçladık. Gereç-Yöntem: Diyarbakır Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Kliniği'ne başvuran ve inflamatuar atak, yani KIS tanısı konan 30 hastanın çalışmaya dahil edilmesi ve en az 3 yıl takip edilerek MS'e dönüşüm oranlarının saptanması planlanmıştır. Çalışmaya, hastalarla benzer demografik özelliklere sahip, 20 katılımcıdan oluşan sağlıklı kontrol grubu da dahil edilmiştir. İlk atak sonrası, 2015- 2017 yılları arasından hastalardan venöz kan örneği alınmış olup; 2019-2020 yılları arasında, hastalardan daha önce alınmış olan venöz kan örneklerinin serumunda YKL-40, NFL ve HOX-B3 düzeyleri, ELISA yöntemi ile incelenmiştir. Elde edilen veriler istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Analizde Sosyal Bilimler için İstatistik Paket Programı versiyon 25.0 ve grafikler için GraphPad Prism programları kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi için p değeri 0.05 sınır değer kabul edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya KIS ile takip edilen, 20'si kadın 10'u erkek olmak üzere toplam 30 hasta ve yaş-cinsiyet gibi demografik özellikleri benzer olan, 10'u erkek vi 10'u kadın toplam 20 sağlıklı kontrol (SK grubu) dahil edilmiştir. 30 KIS hastasının 12'si KIS olarak izlenmeye devam edilmiştir (KIS-KIS grubu). 18 hasta ise MS'e dönüşüm göstermiştir (KIS-MS grubu). Çalışmaya alınan hastaların ortalama yaşı KIS-KIS grubunda 35 yıl, KIS-MS grubunda 27 yıl ve SK grubunda ise 37 yıl olup aralarında anlamlı farklılık yoktur. Çalışmamızda KIS-KIS grubundaki 12 hastanın 6'sında oligoklonal band (OKB) bakılabilmiş ve tamamında negatif saptanmıştır. KIS-MS grubundaki 18 hastanın 13'ünde OKB bakılabilmiş ve tamamı pozitif olarak kaydedilmiştir. Çalışmamızda KIS-KIS grubunda ortalama NFL düzeyleri 60.9, KIS-MS grubunda ise 65.6 saptanmış olup aralarındaki fark anlamlı bulunmamıştır. Serum YKL-40 düzeyleri için yapılan değerlendirmede KIS-KIS grubunun ortalama YKL-40 düzeyi 537.8 iken, KIS-MS grubunda bu değer ortalama 1162.2 bulunmuştur. Yani serum YKL-40 düzeyleri, KIS-MS grubunda anlamlı oranda daha yüksektir. Serum HOXB3 düzeylerine bakıldığında ise, KIS-KIS grubunda ortalama 5.3 olan değer, KISMS grubunda 3.3 olarak saptanmıştır. Yani KIS-MS grubunda serum HOX-B3 düzeyi anlamlı oranda daha düşüktür. Son olarak yapılan korelasyon analizinde, KIS-MS hastalarında MR T2/FLAIR görüntülemedeki lezyon sayısı ile serum YKL-40 ve serum HOX-B3 düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır. EDSS skoru ve yaş ise, üç parametre içerisinde sadece HOX-B3 düzeyi ile anlamlı ilişki sergilemiştir. Bakılan diğer parametreler açısından anlamlılık saptanmamıştır. Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızda serum-temelli biyobelirteçler içerisinde özellikle serum YKL-40 ve HOX-B3 düzeylerinin KIS-MS dönüşümünü başarılı bir şekilde öngörebildiği belirlenmiştir. Serum HOX-B3 düzeyi ile KIS-MS dönüşümü arasındaki ilişki oldukça güçlüdür. Çalışmamızda HOX-B3'ün yanısıra serum YKL- 40 düzeyleri ile de anlamlı ilişki belirlenmiş olsa da, serum NFL düzeylerinin KISMS dönüşümünü öngörmede yeterince başarılı olamadığı sonucuna varılmıştır. İleride yapılacak çalışmalarda bu parametrelerin KIS-MS dönüşümündeki prognostik değeri ile ilgili daha geniş verilere ulaşılabilecektir.
Özet (Çeviri)
Background: Multiple sclerosis is a chronic inflammatory disease with different clinical subtypes. The disease usually begins with an attack that can be explained by a single white matter lesion in about 85% of cases. This isolated attack is called clinically isolated syndrome [1]. It is very important to predict whether the patient presenting with such an attack will transform to MS or not, and if so, the prognosis. In addition to clinical features, magnetic resonance imaging and blood and cerebrospinal fluid examination are known to be useful in the first attack. In studies conducted in recent years, neurofilament light chain in both serum and CSF has been found to be higher in CIS patients transforming into MS. Similarly, YKL-40 (chitinase-3-like-1) protein, a member of the chitinase-like protein family, was also found to be higher in patients with conversion to MS. It has been reported that HOXB3, a member of the human transcription factor family and playing a role in lymphocyte maturation, can also be elevated in patients who convert to MS. In our study, we aimed to investigate the prognostic value of potential biomarkers NFL, YKL-40 and HOX-B3 in predicting KIS-MS transformation. Material and Methods: It was aimed to include 30 patients who applied to the Neurology Clinic of Diyarbakır Dicle University Medical Faculty Hospital and were diagnosed with CIS in the study and to determine the conversion rates to MS by following at least 3 years. The healthy control group of 20 participants was also included in the study with similar demographic characteristics to the patients. After the first attack, venous blood samples were taken from the patients between 2015- 2017; and YKL-40, NFL and HOX-B3 levels in the serum of venous blood samples previously collected from the patients were analyzed between 2019-2020 by ELISA method. Statistical Package Program for Social Sciences (SPSS) version 25.0 was used to analyze the data, and P value was accepted as 0.05 for the level of statistical significance. GraphPad Prism program was used for graphics. Results: Thirty patients (20 female and 10 male) followed up with CIS and 20 healthy controls (SK group) with similar demographic characteristics such as age and ix gender were included in the study. 12 of 30 CIS patients continued to be followed up as CIS (CIS-CIS group). 18 patients showed conversion to MS (CIS-MS group). The mean age of the patients included in the study was 35 years in the CIS-CIS group, 27 years in the CIS-MS group and 37 years in the SC group, and there was no significant difference between the age of groups. In our study, oligoclonal band (OCB) could be determined in 6 of 12 patients in the CIS-CIS group and all of them were found as negative. OCB could be determined in 13 of 18 patients in the CIS-MS group and all of them were reported as positive. In our study, the mean NFL levels were 60.9 in the CIS-CIS group and 65.6 in the CIS-MS group, and the difference was not significant. The mean YKL-40 level of the CIS-CIS group was 537.8, and 1162.2 in the CIS-MS group. Serum YKL-40 levels were significantly higher in the CIS-MS group. The mean value of serum HOX-B3 levels was 5.3 in the CIS-CIS group and 3.3 in the CIS-MS group. Serum HOX-B3 levels were significantly lower in the CIS-MS group. Finally, a significant correlation was found between the number of lesions on MRI T2/FLAIR imaging, serum YKL-40 and serum HOX-B3 levels in CIS-MS patients. EDSS score and age showed a significant relationship with only HOX-B3 level among three parameters. Significance was not found in terms of other parameters examined. Discussion and Conclusion: We determined that especially serum YKL-40 and HOX-B3 levels can successfully predict CIS-MS transformation. The relationship between serum HOX-B3 level and KIS-MS transformation is quite strong. Although a significant relationship was determined with serum YKL-40 levels in addition to HOX-B3 in our study, it was concluded that serum NFL levels were not sufficiently successful in predicting CIS-MS transformation. In future studies, larger data about the prognostic value of these parameters in KIS-MS transformation will be available.
Benzer Tezler
- Multipl sklerozda nörofilament hafif zincir ve B lenfosit kemoatraktan düzeyleri ile kognisyon ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the cognition relationship with neurofilament light chain and B lymphocyte chemoattractant levels in multiple sclerosis
EZGİ BAKIRCIOĞLU DUMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
NörolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA BELGİN BALCI
- Investigation of molecular pathways and biomarkers in Multiple sclerosis clinical subtypes
Multipl skleroz klinik alt tiplerinde moleküler yolakların ve biyobelirteçlerin araştırılması
TİMUÇİN AVŞAR
Doktora
İngilizce
2015
Biyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA TAHİR TURANLI
- Investigation of notch signalling pathway proteins as potential biomarkers for differentiating multiple sclerosis subtypes
Multiple skleroz alt tiplerinin ayrımı için notch sinyal yolağı proteinlerinin biyobelirteç potansiyellerinin araştırılması
ZEYNEP ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Biyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EDA TAHİR TURANLI
- Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesine başvuran çocuk hastalarda tanısal amaçlı troponin kullanımının geriye yönelik değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of troponin use in pediatric patients admitted to Ankara University School of Medicine
EMİNE ÇİĞDEM ÖZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ERCAN TUTAR
- Klinik izole sendrom'da multipl skleroza dönüşümü etkileyen prognostik etmenler: Kontrollü, prospektif çalışma
Prognostic factors for conversion to multiple sclerosis in clinically isolated syndrome: A controlled, prospective study
BİLGE PİRİ ÇINAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN ÖZAKBAŞ