Hemşirelik kuramlarına yönelik öz yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi ve ilk doğrulanması
Development and initial validation of a self-efficacy scale for nursing theories
- Tez No: 935691
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLÇİN AVŞAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Hemşirelik bakımı, hemşirelik, kuram, ölçek geliştirme, öz yeterlik ölçeği, Nursing care, nursing, scale development, self-efficacy scale, theory
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Amaç: Araştırma hemşirelerin hemşirelik kuramlarına yönelik öz yeterliklerini değerlendirmek için bir ölçüm aracı geliştirmek ve bu aracın ilk doğrulamasını yapmak amacıyla gerçekleştirildi. Materyal ve Metot: Araştırma metodolojik ve kesitsel olarak iki tür aşamadan oluşmaktadır. Metodolojik kısmın örneklemini bir üniversite hastanesinde çalışan 475, kesitsel kısmın örneklemini ise bir devlet hastanesinde çalışan 522 hemşire oluşturdu. Araştırmanın metodolojik kısmının verilerinin toplanmasında,“Tanıtıcı Bilgi Formu 1”,“Hemşirelik Kuramlarına Yönelik Öz Yeterlik Ölçek Taslağı”kullanıldı. Araştırmanın kesitsel kısmının verilerinin toplanmasında,“Tanıtıcı Bilgi Formu 2”,“Hemşirelik Kuramlarına Yönelik Öz Yeterlik Ölçeği”kullanıldı. Veriler; güvenirlik ve geçerlik analizleri kapsamında, Açıklayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi, Cronbach's Alpha, Pearson Korelasyon analizi, Bağımsız Gruplarda t Testi, One Way Anova, Posthoc analizi ile incelendi. İstatistiksel anlamlılık düzeyi 0.05 kabul edildi. Ayrıca, veri değerlendirilmelerinde yüzdelik, ortalama, bağımsız gruplarda t testi ve ileri analizler de kullanıldı. Bu çalışma TDK-2023-13427 proje numarasıyla Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklendi. Bulgular: Hemşirelik Kuramlarına Yönelik Öz Yeterlik Ölçeğinin Cronbach's alpha güvenilirlik değeri 0.96; Kaiser-Meyer Olkin değeri 0.94 ve Barlett test x2=5747.868 (p=0.001) olarak belirlendi. Bununla birlikte ölçeğin örneklem büyüklüğünün faktör analizi için uygun olduğu saptandı. Ölçek maddeleri 2 faktör altında toplanarak açıklanan varyans oranı %74.811 olarak bulundu. Hemşirelik Kuramlarına Yönelik Öz Yeterlik Ölçeğinin 1. faktörü“Bilişsel Yeterlik”ve 2. faktörü“Duyuşsal ve Davranışsal Yeterlik”olarak isimlendirildi. Son haliyle 18 madde olarak belirlenen taslak ölçeğin sorun teşkil eden bir maddesinin olmadığı tespit edildi. Ölçekten alınabilecek en yüksek puan 5 ve en düşük 1 puan olarak belirlendi. Yapılan araştırmada hemşirelerin hemşirelik kuramlarına yönelik öz yeterlikleri 2.82±0.98 olarak saptandı. Sonuç: Yapılan analizler sonucunda 18 madde ve 2 faktör olarak belirlenen“Hemşirelik Kuramlarına Yönelik Öz Yeterlik Ölçeği”nin güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğu saptandı. Araştırma sonucunda hemşirelerin hemşirelik kuramlarına yönelik öz yeterliklerinin orta düzeyde olduğu saptandı. Geliştirilen bu ölçek, hemşirelerin hemşirelik kuramlarına yönelik öz yeterliklerinin değerlendirilmesinde kullanılabilir.
Özet (Çeviri)
Aim: The study was conducted to develop a measurement tool to assess nurses' self-efficacy regarding nursing theories and to perform its initial validation. Material and Methods: The study consisted of methodological and crosssectional phases. The sample for the methodological phase included 475 nurses working at a university hospital, while the sample for the cross-sectional phase consisted of 522 nurses employed at a state hospital. In the methodological phase of the study, data were collected using the“Descriptive Information Form 1”and the“Draft Self-Efficacy Scale for Nursing Theories.”The“Descriptive Information Form 2”and the finalized“SelfEfficacy Scale for Nursing Theories”were used in the cross-sectional phase. The data were analyzed within the scope of reliability and validity procedures, including Exploratory and Confirmatory Factor Analyses, Cronbach's Alpha, Pearson Correlation Analysis, Independent Samples t-Test, One-Way ANOVA, and Post Hoc analysis. The level of statistical significance was set at 0.05. Additionally, percentages, means, independent samples t-tests, and advanced analyses were employed to evaluate the data. This study was supported by Atatürk University Scientific Research Projects Coordination Office with project number TDK-2023-13427. Results: The Cronbach's alpha reliability coefficient of the Self-Efficacy Scale for Nursing Theories was determined to be 0.96, while the Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value was 0.94, and Bartlett's test result was χ² = 5747.868 (p = 0.001). These findings indicated that the sample size was suitable for factor analysis. The scale items were grouped under two factors; the total variance explained was 74.811%. The first factor was named“Cognitive Competence”and the second factor was called“Affective and Behavioral Competence.”In its final form, the draft scale consisted of 18 items; none were identified as problematic. The scale scores range from a minimum of 1 to a maximum of 5. The study found that nurses' self-efficacy related to nursing theories had a mean score of 2.82 ± 0.98. Conclusion: As a result of the analyses, the“Self-Efficacy Scale for Nursing Theories,”consisting of 18 items and 2 factors, was a valid and reliable measurement tool. The study revealed that nurses' self-efficacy related to nursing theories was moderate. The developed scale can assess nurses' self-efficacy regarding nursing theories.
Benzer Tezler
- Ameliyathanede kullanılan cerrahi setlerin öğretimine yönelik bir sanal gerçeklik simülasyonunun geliştirilmesi ve değerlendirilmesi
Development and evaluation of a virtual reality simulation to teach surgical sets used in the operating room
ZEYNEP TAÇGIN
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ARSLAN
- Yaşlı bireylerde ilaç kullanım sorunları ve öz savunuculuk düzeyi
Medication use problems and self-advocacy levels in elderly individuals
YASEMİN SONEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikLOKMAN HEKİM ÜNİVERSİTESİHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELGİN NALÇACI
- Sigara paketleri üzerindeki sağlık uyarılarının üniversite öğrencilerinin sigara içme kararları ve öz-etkililikleri ile ilişkisi
The relationship between health warnings on cigarette packets and smoking decisions and self-efficacy of university students
SİNEM OTURAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk SağlığıEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAFAK DAĞHAN
- Sağlık kurumlarına yönelik entelektüel sermaye ölçeği geliştirme ve hemşirelerde yenilikçi iş davranışı ile ilişkisini belirleme
Development of A scale to measure intellectual capital for healthcare agencies, and identifying its relation with innovative business behavior
TUĞBA ULUOCAK KÖSE
Doktora
Türkçe
2022
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaHemşirelikte Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTOLAN YILDIRIM
- Annelerin bebek bakımına yönelik geleneksel uygulamaları ve uygulama nedenlerinin tanımlanması: Şarköy örneği
The traditional practices on baby caring that the mothers know and employ and the reasons of these practices: The şarköy sample
ELVAN RABİA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLBU TANRIVERDİ