Gözetim toplumunun tarihsel süreçteki dönüşümü ve gözetim toplumu bağlamında mahremiyet sorunları
The transformation of the surveillance society in historical process and privacy problems in the context of the surveillance society
- Tez No: 936261
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DENİZ KUNDAKÇI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
İnsanlığın varoluşundan bu yana“gözetim”,“denetim”ve“kontrol etme”gibi kavramlar insanlık kadar eski bir tarihe sahip olmuş ve gözetim uygulamaları, tarih boyunca bir toplumsal denetim mekanizması olarak işlev görmüştür. İşlevsel olarak gözetim algısı belirli evrelerden geçerek farklı boyutlara evrilmiştir. Bu evreleri etkileyen faktörler ise toplumların sosyal, ekonomik, siyasi ve kültürel gelişmeler göstermesine bağlanmaktadır. Toplumların gösterdiği bu gelişmeler, değişim ve dönüşümü de beraberinde getirmektedir. Yaşanan bu değişim ve dönüşümlerle gözetim algısı da farklı biçimlerde kendini göstermeye başlamıştır. İlk olarak; bir metafora dönüştürülüp toplumsal denetimin sağlanması konusunda, Jeremy Bentham tarafından ortaya atılan Panoptikon tasarımı dikkat çekmektedir. Bu tasarım, kurumsallaşmış olan gözetimin mekânsal yansımasıdır. Panoptikon tasarımı, değişen ve dönüşen toplum yapısıyla birlikte yerini, mekânsal gözetimin dışına bırakmıştır. Mekânsal sınırların kaldırılmasında ise en büyük etken gelişen teknoloji olmuştur. Bilgi ve enformasyon teknolojileri sayesinde sınırları aşan gözetleme faaliyetleri ortaya çıkmıştır. Modern dönemde gözetim altında olmak, bireyler için yadsınan bir durumken; postmodern dönem ile birlikte gözetim, gönüllülük esaslı bir hâl almıştır. Gönüllülük esaslı gözetim anlayışı ise insanlarda mahremiyet anlayışının da değiştiğini gözler önüne sermektedir. Bu tez çalışmasında gözetim faktörünün öncelikli olarak kuramsal yapısı incelenmiştir. İkinci bölümde gözetimin geçirdiği evreler geniş bir açıdan tarihsel süreçte ele alınmış, son aşamada ise gözetim ile birlikte mahremiyet olgusunun sosyal ağlar ile gerçekleşen dönüşümü üzerinde durulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Concepts such as“surveillance”,“control”and“controlling”have a history as old as humanity and surveillance practices have functioned as a mechanism of social control throughout history. Functionally, the perception of surveillance has evolved to different dimensions through certain phases. The factors affecting these phases are attributed to the social, economic, political and cultural developments of societies. These developments in societies also bring about change and transformation. With these changes and transformations, the perception of surveillance has started to manifest itself in different ways. First of all, the Panopticon design put forward by Jeremy Bentham, which was transformed into a metaphor to ensure social control, draws attention. This design is the spatial reflection of institutionalized surveillance. With the changing and transforming social structure, the Panopticon design has been replaced by spatial surveillance. The biggest factor in the removal of spatial boundaries has been the developing technology. Thanks to information and information technologies, surveillance activities that cross borders have emerged. In the modern period, being under surveillance was a deniable situation for individuals; with the postmodern period, surveillance has become voluntary. The understanding of voluntary surveillance reveals that the understanding of privacy has also changed in people. In this thesis, the theoretical structure of the surveillance factor is first analyzed. In the second chapter, the phases of surveillance are discussed in a broad historical process, and in the last stage, the transformation of the phenomenon of privacy with surveillance and social networks is tried to be emphasized.
Benzer Tezler
- Dijital gözetim ve mahremiyetin dönüşümü: 'The Circle' örneği
Digital surveillance and transformation of privacy: 'The Circle' example
PELİN BÜYÜKGAGA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACER TOR
- Düşünümsel modernite ekseninde mahremiyetin dönüşümü: Medya perspektifinden kuşaklararası farklar
Transformation of privacy within the context of reflexive modernity: Intergeneration differences from the media perspective
DİLGE KODAK
Doktora
Türkçe
2016
İletişim BilimleriMaltepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL BATUŞ
- Siyasal bir denetim aracı olarak panoptikon
Panopticon as a political control tool
ÖYKÜ ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET MAZLUM
- Dijital hastane ve hekimlerin tıbbi profesyonalizmleri
Digital hospital and medical professionalism of physicians
DİLEK ALDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HastanelerAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİN YİĞİT
- Foucault'cu bağlamda yenı̇ medya ve ı̇ktı̇dar: Instagram kullanıcıları
New media and power in a Foucauldian context: Instagram users
GÖKNUR ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VİLDAN MAHMUTOĞLU