Duygu ve davranış bozukluğu olan öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen eğitim programının öğretmen yeterliklerine etkilerinin incelenmesi
Examining the effects of training program developed for teachers working with students with emotional and behavioral disorders on teachers' competencies
- Tez No: 937441
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN SARI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Bu araştırmanın amacı, duygu ve davranış bozukluğu (DDB) olan öğrencilerle çalışan sınıf öğretmenlerine yönelik geliştirilen Duygu ve Davranış Bozukluğu Olan Öğrencilerle Çalışan Öğretmenler İçin Eğitim Programı'nın (DUDBÖEP), öğretmenlerin mesleki yeterlik düzeylerine etkilerini incelemektir. Araştırmada, karma yöntem desenlerinden keşfedici sıralı karma model tercih edilmiştir. Araştırma üç aşamada gerçekleştirlmiştir. Araştırmanın ilk aşamasında, DDB olan öğrencilerle çalışan öğretmenlerin bu alandaki ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla 22 öğretmenle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Analiz sonucunda, öğretmenlerin tanılama ve değerlendirme süreçleri, etkili davranış değiştirme yöntemleri ve DDB olan öğrenciler için eğitim programları gibi konularda eğitim gereksinimleri olduğu belirlenmiştir. Bu bulgular doğrultusunda DUDBÖEP ve Duygu ve Davranış Bozukluğu Olan Öğrencilerle Çalışan Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Yeterliklerini Belirleme Ölçeği (DUBÖME-YÖL) geliştirilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında, ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Bu aşamada, 15'i deney grubunda, 15'i kontrol grubunda olmak üzere toplam 30 öğretmen yer almıştır. Her iki gruptaki öğretmenlere eğitim programı uygulanmadan önce araştırma kapsamında geliştirilen DUBÖME-YÖL uygulanmış, ardından eğitim programının deney grubunda tamamlanmasının ardından aynı ölçek her iki gruba tekrar uygulanmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde Mann-Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırmanın üçüncü aşamasında, deney grubundaki öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Ayrıca, deney grubundaki 10 öğretmenle eğitim programı içeriği kapsamında hazırlanan hikâyeler hakkında görüşmeler yapılmıştır. Öğretmenlerin, sınıflarında ortaya çıkabilecek dört farklı hikâyeye ilişkin yorumları ve müdahale yaklaşımları araştırmacı tarafından hazırlanan kontrol listesi aracılığıyla değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda: 1) Eğitim programına katılan deney grubu öğretmenlerinin son test puanları, kontrol grubundaki öğretmenlerin son test puanlarından anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. 2) Deney grubu öğretmenleriyle eğitim programı sonrası yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ve hikâyelere verdikleri cevapların analizi sonucunda, öğretmenlerin DDB olan öğrencilerle çalışma konusunda mesleki yeterliklerinin arttığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the impact of the Training Program for Teachers Working with Students with Emotional and Behavioral Disorders (DUDBÖEP) on the professional competency levels of primary school teachers working with students with emotional and behavioral disorders (EBD). A sequential exploratory mixed-methods design was adopted for this research. In the first phase, semi-structured interviews were conducted with 22 teachers working with students with EBD to identify their professional development needs in this field. The collected qualitative data were analyzed using descriptive analysis. The findings indicated that teachers required training in diagnostic and assessment processes, effective behavior modification strategies, and educational programs designed for students with EBD. Based on these findings, DUDBÖEP was developed, along with the Professional Competency Assessment Scale for Classroom Teachers Working with Students with Emotional and Behavioral Disorders (DUBÖME-YÖL). The second phase of the study employed a pretest-posttest control group experimental design. A total of 30 teachers participated, with 15 assigned to the experimental group and 15 to the control group. Before the implementation of the training program, the DUBÖME-YÖL scale was administered to both groups. Following the completion of the program with the experimental group, the same assessment was re-administered to both groups. The quantitative data were analyzed using the Mann-Whitney U Test and the Wilcoxon Signed-Rank Test. In the third phase, semi-structured interviews were conducted with teachers in the experimental group to gain deeper insights into their experiences. The qualitative data obtained were analyzed using descriptive analysis. Additionally, 10 teachers from the experimental group participated in discussions about case scenarios specifically developed within the training program. Their perspectives on four classroom-based case studies and their intervention approaches were evaluated using a researcher-developed checklist. The findings of the study indicate that: 1) The posttest scores of teachers who participated in the training program (experimental group) were significantly higher than those of teachers in the control group who did not receive the training. 2) Post-training interviews with the experimental group, along with the analysis of their responses to the case scenarios, revealed that teachers' professional competencies in working with students with EBD had improved.
Benzer Tezler
- Sosyal medyada yabancılaşmanın felsefi ve psikolojik açıdan çözümlemesi
Philosophy and psychological analysis of alienation in social media
ALİ ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiBiruni ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN ÖMERUSTAOĞLU
- Müzik eğitiminin otizm spektrum bozukluğu olan çocukların sosyal becerileri üzerindeki etkisi
Music education for children with autism spectrum disordereffect on social skills
ORKUN KARAKUŞ
- Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin özel gereksinimli çocuklara karşı tutumlarının yetersizlik türleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the attitudes of teachers in the field of special education towards children with special needs in terms of types of disability
İSMAİL UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiEngelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP BURAK
- Otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerin problem davranışlarının zorlayıcılık düzeylerinin öğretmenlerin elektrofizyolojik tepkilerine göre sınıflandırılması
Classification of challenging levels of problem behaviors of students with autism spectrum disorder according to teachers' electrophysiological reactions
ZEKAİ ALPER ALP
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL AKSOY
DOÇ. DR. AVŞAR ARDIÇ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde ebeveyn duygu dışavurumunun incelenmesi ve duygu dışavurumu ile empati becerileri, davranış problemleri, akran zorbalığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Investigation of parental expressed emotion in adolescent with attention deficit hyperactivity disorder and evaluation of the relationship between expressed emotion and empathy skills, conduct problems, peer bullying
ASLI AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriAydın Adnan Menderes ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE AKSU