Ortaöğretim öğrencilerinin dini tutum ve davranışları (Kastamonu örneği)
Religuous attitudes and behaviors of high school students (The sample of Kastamonu)
- Tez No: 937623
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞAHİN DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Bu tez çalışmasında ortaöğretim öğrencilerinin dini tutum ve davranışları Kastamonu örneği üzerinden ele alınmıştır. Araştırmanın ilk bölümünde Z kuşağı, Ergenlik, Din, Dindarlık, Tutum ve Davranış kavramları teorik çerçevede ele alınmıştır. İkinci bölümde ise yöntem olarak nicel yaklaşım tercih edilmiş ve alan çalışması kapsamında Kastamonu ili örneklem alınarak resmi ortaöğretim okullarında öğrenim gören toplam 1139 öğrenciden anket yöntemiyle veri toplanmış, özensiz doldurulan veya boş bırakılan anketler değerlendirme dışı bırakılarak 1.082 adet anket değerlendirmeye alınmıştır. Toplanan veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) programı ile analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen açımlayıcı faktör analizi sonucu cevapların, dinin“ibadet boyutuna”yönelik tutumlar ve dinin“sosyal işlev boyutuna”yönelik tutumlar olmak üzere 2 faktöre dağıldığı görülmüştür. Yapılan test sonucunda“Cronbach Alpha”güvenilirlik katsayısı 0,82 olarak bulunmuştur. Dinin İbadet boyutuna yönelik tutumun güvenilirliği 0,74, Sosyal işlev boyutuna yönelik tutumun güvenilirliği 0,76 olarak bulunmuştur. Güvenilirlik katsayısının yüksek olması sorular arasındaki iç tutarlılık ve homojenliğin göstergesi anlamına gelir.“Dini Tutum ve Davranışlar Ölçeği”ile“demografik özellikler”arasındaki farkların tespiti için T-Test ve ANOVA testleri, değişkenler arası etkilerin test edilebilmesi için ise REGRESYON analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre dinin“ibadet boyutuna”yönelik tutumlarda, öğrenim görülen okul türü, okul döneminde ikamet edilen yer, yaşanılan çevre, telefon, tablet ve bilgisayar ile geçirilen süre, ebeveynlerin eğitim seviyesi, ebeveyn dindarlığı ve ebeveynlerin dini bilgi düzeylerinin etkisi vardır. Dinin“sosyal işlev boyutuna”yönelik tutumlarda ise bu değişkinlere ek olarak cinsiyetin de etkisi vardır. Ayrıca dini davranışlarda bulunma sıklığı ile hem dinin“ibadet boyutuna”hem de sosyal işlev boyutuna yönelik tutumlar arasında olumlu bir ilişki vardır. Gerçekleştirilen regresyon analizi ile her iki faktör üzerinde istatiksel olarak anlamlı düzeyde en çok etkili olan değişkenlerin etki dereceleri tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre katılımcıların dinin“ibadet boyutuna”yönelik tutumlarında en fazla temel dini inançlar, ikinci derecede ise dini davranışlar (ibadetler) etkilidir. Katılımcıların dinin“sosyal işlev boyutuna”yönelik tutumlarında ise en fazla temel dini inançlar, ikinci derecede dini davranışlar (ibadetler) etkili olmakla birlikte okul türü, sınıf seviyesi, cinsiyet ve telefon-tablet-bilgisayar kullanma sürelerinin de anlamlı düzeyde etkili olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, the religious attitudes and behaviors of secondary school students are discussed through the example of Kastamonu. In the first part of the research, the concepts of Generation Z, Adolescence, Religion, Religiosity, Attitude and Behavior were discussed within the theoretical framework. In the second part, a quantitative approach was preferred as a method and within the scope of the field study, Kastamonu province was taken as a sample and data was collected from a total of 1139 students studying in public high schools by survey method. 1,082 surveys were evaluated by excluding the surveys that were filled out carelessly or left blank. The collected data were analyzed with the SPSS (Statistical Package for Social Sciences) program. As a result of the exploratory factor analysis, it was seen that the answers were distributed into 2 factors: attitudes towards the worship dimension of religion and attitudes towards the social function dimension of religion. As a result of the test, the“Cronbach Alpha”reliability coefficient was found to be 0.82. The reliability of the attitude towards the Worship dimension of Religion was found to be 0.74, and the reliability of the attitude towards the Social function dimension was found to be 0.76. A high reliability coefficient indicates internal consistency and homogeneity among the questions. T-Test and ANOVA tests were used to determine the differences between the“Religious Attitudes and Behaviors Scale”and“demographic characteristics”, and REGRESSİON analysis techniques were used to test the effects between variables. According to the findings of the research, attitudes towards the worship dimension of religion are affected by the type of school attended, the place of residence during the school period, the living environment, the time spent with phones, tablets and computers, the education level of the parents, the religiousness of the parents and the level of religious knowledge of the parents. In addition to these variables, gender also has an impact on attitudes towards the social function dimension of religion. In addition, there is a positive relationship between the frequency of engaging in religious behavior and attitudes towards both the worship dimension of religion and the social function dimension. With the regression analysis performed, the degree of influence of the variables that had the most statistically significant impact on both factors was determined. According to the results obtained, basic religious beliefs are the most influential on the participants' attitudes towards the“worship dimension”of religion, and religious behaviors (worship) are the second most influential. It was understood that the participants' attitudes towards the“social function dimension”of religion were mostly influenced by basic religious beliefs and secondary religious behaviors (worship), but school type, grade level, gender and phone-tablet-computer usage time were also significantly effective.
Benzer Tezler
- Ergenlik gelişim sürecinde internet kullanımı ve dindarlık ilişkisi- Ilgın Lise öğrencileri örneği-
The relationship between internet use and religiosity in the adolescence development process -The case of Ilgın High School students-
MUSTAFA DAMLAPINAR
Doktora
Türkçe
2025
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİ ERTEN
- İ-neslinde dini eğilimin sosyo-psikolojik yansımaları: Aydın ortaöğretim öğrencileri örneği
Socio-psychological reflections of religious tendency in the I-generation: The case of aydin secondary school students
DERYA CİNGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELALEDDİN ÇELİK
- Ortaöğretim öğrencilerinin inanç esaslarını algılayış biçimleri (Tuzla örneği)
The perception manners of the İslamic beliefs credo by the secondary students (The sample of Tuzla-İstanbul)
NECİP FAZIL MENDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN BİÇER
- Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin ahlak okuryazarlık düzeyleri ve ahlak okuryazarlığa yönelik görüşleri
Religious Culture and Ethics teachers' moral literacy levels and their views on moral literacy
FATMA BİLDİRİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMuş Alparslan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TECELİ KARASU
- Liselerde okul yaşam kalitesi ve bazı dindarlık özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (İşkodra Haxhi Sheh Shamia İmam Hatip Liseleri örneği)
An investigation of school life quality and certain religiousity characteristics in high schools in terms of several variables(The case of Shkodra Haxhi Sheh Shamia High Schools)
ELVIRA PUKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY GÜNDÜZ