Okul müdürlerinin sosyal adalet liderliği ile örgütsel mutluluk arasındaki ilişki: Örgütsel uyum ve örgütsel güvenin aracı rolü
The relationship of school principals' social justice leadership and organizational happiness: The mediating effect of organizational adoptation and organizational trust
- Tez No: 937789
- Danışmanlar: PROF. DR. NECATİ CEMALOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Bu araştırmanın amacı, öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin sosyal adalet liderliği davranışlarının öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyleri üzerindeki etkisinde örgütsel güven ve örgütsel uyumun aracılık rolünü incelemektir. Bu kapsamda öğretmenlerin sosyal adalet liderliği, örgütsel uyum, örgütsel güven ve örgütsel mutluluk algıları değerlendirilmiş; bu algıların cinsiyet, medeni durum, mesleki kıdem ve görev yaptıkları okul kademesi gibi değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediği analiz edilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni örgütsel mutluluk olup, sosyal adalet liderliği, örgütsel güven ve örgütsel uyum ile arasındaki korelasyonel ilişkiler yapısal eşitlik modellemeleri ile incelenmiştir. Araştırmada veriler, 2024-2025 eğitim öğretim yılında Uşak ilinde devlet okullarında görev yapan ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinden“Sosyal Adalet Liderliği Ölçeği”,“Örgütsel Uyum Ölçeği”,“Örgütsel Güven Ölçeği”ve“Örgütsel Mutluluk Ölçeği”kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizin yapısal eşitlik modeli hesaplanmış, parametrik testler için t testi ve ANOVA hesaplanmıştır. Araştırma sonuçları, öğretmenlerin sosyal adalet liderliği, örgütsel mutluluk, örgütsel güven ve örgütsel uyum algılarının yüksek düzeyde olduğunu göstermiştir. Bunun yanı sıra, bu değişkenlere ilişkin algılarının bazı demografik değişkenlere göre anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin sosyal adalet liderliği, örgütsel uyum, örgütsel güven ve örgütsel mutluluk algıları demografik değişkenlere göre farklılık göstermiştir. Sosyal adalet liderliği algısı cinsiyet, medeni durum ve okul kademesi değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermiş; erkek öğretmenlerin eleştirel bilinç puanları daha yüksek bulunmuştur. Örgütsel güven açısından erkek öğretmenlerin yöneticilere duyduğu güven daha yüksek, evli öğretmenlerin kuruma güven düzeyleri anlamlı şekilde yüksek saptanmıştır. Örgütsel uyum puanları cinsiyet ve okul kademesi değişkenine göre farklılık gösterirken, örgütsel mutluluk puanlarında mesleki kıdeme bağlı anlamlı farklar gözlemlenmiştir. Yapısal eşitlik modeli analizlerine göre, okul yöneticileri sosyal adalet liderliği davranışlarını sergiledikçe, öğretmenlerin örgütsel güven ve örgütsel uyum düzeyleri artmaktadır. Bu durum, güven ve uyumun eş zamanlı güçlenmesiyle örgütsel mutluluğun oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Örgütsel güven, sosyal adalet liderliğinin örgütsel mutluluk üzerindeki etkisinde tek başına kısmi bir aracılık rolü üstlenmiştir. Ancak modele örgütsel uyum da dahil edildiğinde, örgütsel uyumun tam aracılık rolü üstlenerek mutluluk üzerindeki etkiyi belirgin şekilde artırdığı görülmüştür. Bu sonuçlara göre, öğretmenlerin kurumsal mutluluğunun sağlanmasında sosyal adalet liderliği uygulamalarının yanı sıra güven ve uyum duygularının güçlendirilmesinin önemli olduğu anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to investigate the mediating role of organizational trust and organizational cohesion in the relationship between school principals' social justice leadership behaviors and teachers' organizational happiness levels, as perceived by teachers. In this context, teachers' perceptions of social justice leadership, organizational cohesion, organizational trust, and organizational happiness were examined, and the extent to which these perceptions varied based on demographic variables such as gender, marital status, professional seniority, and educational level was analyzed. The dependent variable of the study is organizational happiness, and the correlational relationships among social justice leadership, organizational trust, and organizational cohesion were analyzed using structural equation modeling. Data were collected during the 2024-2025 academic year from primary and secondary school teachers employed in public schools in Uşak province using the“Social Justice Leadership Scale,”“Organizational Cohesion Scale,”“Organizational Trust Scale,”and“Organizational Happiness Scale.”Structural equation modeling was applied for data analysis, alongside t-tests and ANOVA for parametric testing. The findings revealed that teachers' perceptions of social justice leadership, organizational happiness, organizational trust, and organizational cohesion were generally high. Additionally, these perceptions displayed significant differences based on certain demographic variables. According to the findings, teachers' perceptions of social justice leadership, organizational cohesion, organizational trust, and organizational happiness differed according to demographic factors. Specifically, social justice leadership perceptions varied significantly based on gender, marital status, and school level; male teachers scored higher in the critical awareness dimension. In terms of organizational trust, male teachers reported higher trust in administrators, while married teachers exhibited significantly higher levels of institutional trust. Organizational cohesion scores differed by gender and school level, while organizational happiness scores varied significantly with professional seniority. Structural equation model analysis indicated that as school administrators demonstrate social justice leadership behaviors, teachers' levels of organizational trust and cohesion increase, thereby fostering an environment conducive to organizational happiness. Organizational trust was found to play a partial mediating role in the relationship between social justice leadership and organizational happiness. However, when organizational cohesion was included in the model, it assumed a full mediating role, significantly amplifying the effect on organizational happiness. These results underscore the critical role of reinforcing trust and cohesion in conjunction with social justice leadership practices to enhance organizational happiness among teachers.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin sosyal adalet liderliği davranışları ile öğretmenlerin örgütsel mutlulukları arasındaki ilişki
The relationship between school principals' social justice leadership behaviors and teachers' organizational happiness
VOLKAN SEVGİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimManisa Celal Bayar ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN AŞCI
- Sosyal adalet liderliği ile yöneticiye bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki
The relationship between social justice leadership, loyalty to principal and organizational citizenship behaviors
BAYRAM BOZKURT
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SİNCAR
- İlköğretim okulu yöneticilerinin sosyal adalet liderliği davranışları ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkinin incelenmesi
An analysis of the relationship between organizational synism and social justice leadership behavior of primary school managers
MERVE GÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN KAHVECİ
- Okul müdürlerinin sosyal adalet liderliği davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between the social justice leadership behaviors of school principals and teachers' perceptions of organizational commitment
MERT CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEVLÜT KARA
- Okullarda sosyal adalet liderliği ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between social justice leadership in schools and teachers' organisational citizenship behaviors
BETÜL KARAZEYBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYHUN KAVRAYICI